Sjómannadagsblaðið - 01.06.1984, Qupperneq 9

Pétur Sigurdsson, formadur sjómannadagsráds:
Er slysadauði á sjó
óumbrcytanlcg staðrcynd?
Síðari hluta marsmánaðar
skrifaði skólastjóri Stýrimanna-
skólans í Reykjavík, Guðjón Ár-
mann Eyjólfsson mér bréf og
spurði mig af hverju ég hefði ekki
„fengið“ birta ræðu þá sem ég
flutti á Alþingi í umræðum sem
urðu í marsmánuði utan dagskrár,
um öryggi sjómanna. Ég svaraði
honum með bréfi, sem var efnis-
lega á þá leið að ef fjölmiðlar sem
allir ættu sína fréttamenn á Al-
þingi sæju ekki ástæðu til þess að
segja frá því, sem þingmenn hefðu
um þessi mál að segja, mundi ég
leita til Sjómannadagsblaðsins en
það blað hefði ætíð látið sig þessi
mál skipta höfuðmáli.
Hér á eftir fjalla ég m.a. um
nokkra af þeim punktum sem ég
lagði út af í fyrrnefndri þingræðu.
Á sjómannadaginn 1983 fagn-
aði ég því sérstaklega í viðtali, að
svo virtist sem árangur væri að
sjást af skipulögðu og virku starfi
þeirra sem að slysa- og öryggis-
málum sjómanna vinna.
Því miður sýnist mér nú, að
þetta hafi verið borin von, sem
ekki eigi við rök að styðjast. í
marsmánuði höfðu þegar farist 27
íslenskir sjómenn frá 1. maí 1983,
en við þann dag er miðað á sjó-
mannadaginn þegar tala dauða-
slysa á sjó er birt.
Þeir höfðu látið líf sitt við störf á
sjónum eða vegna slysa, sem þeir
hlutu um borð í skipum sínum.
Til viðbótar höfðu farist 4
starfsmenn Landhelgisgæslunnar í
flugslysi, þegar TF-Rán fórst og
voru tveir þeirra sem þar létu líf
Pétur Sigurðsson.
sitt skipverjar hjá Landhelgis-
gæslunni.
Þessu til viðbótar má svo benda
á hið ótímabæra slys þegar 7
Þjóðverjar fórust með skipi sínu
Kampen við suðurströnd landsins
ekki alls fyrir löngu. Eru þá ótalin
öll þau örkuml, sár og veikindi,
sem menn hafa hlotið um borð í
fiski- og farskipaflota okkar á
þessu tímabili. Áföll sem leiddu til
dauða eða örorku, en flokkast
undir veikindi eða sjúkdóma eru
ekki meðtalin, en þeir hefðu máski
átt lífs- eða batavon hefðu þeir
starfað hjá ríki eða bæ með fast
land undir fótum.
Sjómenn hafa öðrum fremur
þagað í sambandi við launakjör og
launamálaumræðu í þjóðfélaginu
að undanförnu. Þeir hafa öðrum
fremur skilið til hvaða ráða þurfi
að grípa þegar þorskur hvarf af
miðum, því fyrst og fremst bitnaði
það á þeim sjálfum í minnkandi
aflahlut. Á sama tíma geta þing-
menn varið starfstíma Alþingis
langtímum saman og haft að
höfuðumræðuefni bílastyrk fólks,
sem situr í upphituðu húsnæði
allan sinn vinnutíma, vinnur lítinn
hluta sólarhringsins með slysa-
hættu í algeru lágmarki og í lang-
flestum tilfellum utan vinnustað-
ar. Á sama tíma vinna sjómenn allt
upp í 18 tíma sólarhringsins við
þær aðstæður sem m.a. valda
dauðaslysum þess fjölda sem hér
hefur verið drepið á. Skráning
annarra stórslysa og varanlegrar
örorku mun í lagi, en hinna minni
slysa stórlega ábótavant og geta
þau þó orðið afdrifarík á seinni
árum, er afleiðingar þeirra koma í
ljós.
Það hefur farið í vöxt að und-
anförnu að stéttir og starfsgreinar
þjóðfélagsins benda á vinnuað-
stöðu sína og reyna að nýta hana
til kauphækkana fram yfir aðra og
að sjálfsögðu getur þetta verið
réttmætt.
En ég spyr: Hvar á íslensk sjó-
mannastétt að standa í launastig-
anum í dag miðað við það sem hér
hefur verið sagt? Ætli ekki þyrfti
nokkra bílastyrki til, svo að jöfn-
uði yrði náð við vinnustéttir í
landi? Þeir alþingismenn sem hafa
haft mest á orði stöðu kvenna
undanfarin misseri hafa ekki
minnst á stöðu sjómannskonunn-
ar, sem félagslega býr oft við verra
hlutskipti en þær konur, sem mest
eru bornar fyrir brjósti í dag, en
það er réttilega fjöldi einstæðra
mæðra. Hlutskipti sjómannskon-
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 9