Sjómannadagsblaðið - 01.06.1984, Page 31

Þeir voru glæsilegir gömlu togararnir. Þarna er hann á siglingu árið 1912. en Guðbjartur
Guðbjartsson var þar m.a. vélstjóri.
varðskipum til ársins 1942 eða um
35 ára bil, þar af um 20 ár sem
yfirvélstjóri á varðskipum. Á eng-
inn vélstjóri íslenzkur jafn langan
starfstíma að baki sér á öldum
hafsins.
Með ungu fólki
Þróunin í véltækni á íslenzkum
skipum hafði orðið mjög mikil á
þessu tímabili frá því að Guð-
bjartur yfirgaf litlu norsku hval-
veiðibátana og þar til hann steig í
síðasta skipti af skipsfjöl frá varð-
skipi því, er hann starfaði á. Að
mæta þeim vanda, sem fylgdi
hverri nýjung, hlaut að kosta þann
mann mikla árvekni og þraut-
seigju, sem farið hafði á mis við
hin nauðsynlegu bóklegu fræði, ef
ekki átti að koma að sök. Og það
kom aldrei að sök allan starfsaldur
Guðbjartar. Eftir því sem árin liðu
komu til hans undirmenn með
mikla bóklega og verklega þekk-
ingu, og þó var það jafnan margt,
sem hann gat frætt þá um, er hann
hafði lært í skóla lífsins. Mann-
kostir hans, reglusemi, samvizku-
semi og hæfileikar til að stjórna og
segja fyrir verkum, voru yfir-
burðir, sem jafnan voru þungir á
vogarskálunum, svo að árekstrar á
milli gamla og nýja tímans voru
óþekkt fyrirbrigði þar sem hann
stjórnaði.
Guðbjartur hefur verið með-
limur Vélstjórafélags íslands frá
upphafi. Ég átti þess kost að vera
þar með honum í rúman áratug. Á
þeim árum var baráttan hörðust
fyrir aukinni menntun stéttarinnar
og Guðbjartur var þar sem ann-
arsstaðar hinn styrkasti félagi.
Síðan 1942 hefur hann verið þar
heiðursfélagi einn af þremur, sem
hlotið hafa þann heiður, og er
hann vel að honum kominn.
Um það leyti er hann lét af
störfum, var hann sæmdur ridd-
arakrossi Fálkaorðunnar fyrir
langa og dyggilega þjónustu.
Hann hefur einnig unnið maklega
fyrir þeirri viðurkenningu. Þegar
saga vélstjórastéttarinnar verður
skráð, þá verður nafni Guðbjarts
ekki gleymt, því í starf sitt lagði
hann alla sína sál, allt sitt þrek,
allar sínar stundir í nærri 4 tugi
ára, og leysti það af hendi með
slíkri prýði, sem öðrum er jafnan
til eftirbreytni.
Árið 1939 missti Guðbjartur
konu sína eftir langa og ástríka
sambúð. Höfðu þau eignast 12
börn. Eru 7 þeirra á lífi og þrír af
sonunum hafa fetað í fótspor föð-
urins og gerst vélstjórar.
Hér látum við staðar numið í
grein Gísla Jónssonar. Þar er skil-
merkilega skrifað, enda greinar-
höfundur ritfær vel. Margt kemur
fram, m.a. það, að þrír af sonum
Guðbjarts gjörðust vélstjórar, og
það gjörðu fleiri niðjar Guðbjarts
bónda á Læk í Dýrafirði, og var
þar raunar tilefni þessara skrifa.
Vélstjórarnir
frá Dýrafirði
Þegar upp skal telja þessa vél-
stjóraætt, verður fyrstur fyrir
Magnús (Guðmundur) Guðbjarts-
son (1899—1976), hálfbróðir
Guðbjarts, en móðir Magnúsar
var Sigríður Magnúsdóttir
(1862—1900) frá Kjaransstöðum á
Mýrum. Magnús var merkur
framkvæmdamaður (sjá mynda-
texta).
Einn sona Magnúsar varð vél-
stjóri:
Kristberg Magnússon f. 1927, er
lengi var vélstjóri hjá Jöklum og
nú vélaeftirlitsmaður hjá Sölu-
miðstöð hraðfrystihúsanna.
Mágur Kristbergs, er Guðni
Ólafsson, sem lengi var vélstjóri
hjá Jöklum.
Sem fram kemur hér að framan,
urðu þrír sona Guðbjarts Guð-
bjartssonar, vélstjórar, þeir eru:
Páll Guðbjartsson f. 1904. Lengi
verkstjóri í Landssmiðjunni. Var
20 ár vélstjóri á togurum og línu-
veiðurum, 40 ár í Landssmiðjunni.
Sigmundur Guðbjartsson f.
1908. Vélstjóri á Hermóði eldra
1930—1931, síðan E/S Heklu og
komst af er skipinu var sökkt árið
1941. Varð síðan vélstjóri um
tveggja ára skeið á drb. Magna,
síðan á dýpkunarskipinu Gretti,
þar til hann lét af störfum fyrir
aldurs sakir.
Guðni (Jón) Guðbjartsson f.
1916. Var vélstjóri á Súðinni,
línuv. Sæborgu frá Hrísey, Esju
(II.) og varðskipinu Ægi (I). Vél-
stjóri á Ljósafossi og síðan stöðv-
arstjóri hjá Landsvirkjun.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 31