Sjómannadagsblaðið - 01.06.1984, Qupperneq 71

Kaíbátar — tankskip
íramtidari n nar?
Segja má að sú efnahagskreppa
er nú ríkir, hafi ekki einvörðungu
haít áhrif á lífskjörin. Hún virðist
einnig með dularfullum hætti
kalla fram nýja orku, eða
heimspeki hjá þjóðum Vestur-
landa og í iðnríkjunum yfirleitt.
Ný úrræði verða að koma í stað-
inn fyrir gömul, ef við viljum
halda lífskjörum okkar.
Við greinum þessa nýju
heimspeki ef til vill í tveim megin-
þáttum. Annarsvegar leit að nýrri
orku, orkulindum, eða nýjum
orkugjöfum og við erum að burð-
ast við að hreinsa jörðina, draga
úr mengun, en jörðin er vægast
sagt illa leikin af mönnunum. Það
eru þó einkum heimskautin og (ef
til vill úthöfin), sem maðurinn
hefur haft minni tækifæri til eyð-
ingar. En nú eru heimskautalönd-
in þó komin inn á landabréf hag-
fræðinnar, en meinið er, að við
höfum ekki enn yfir að ráða nægj-
anlegri þekkingu til þess að hag-
nýta t.d. olíu og gaslindir norð-
urhvelsins, þrátt fyrir ýmsa til-
burði.
Menn hafa þó lagt miklar
leiðslur, bæði frá Alaska og nyrstu
byggðum Kanada og Rússar eru
að ljúka við gríðarlega gasleiðslu
frá Síberíu til að selja gas í löndum
Efnahagsbandalagsins. En það er
önnursaga.
Gasflutningar með kafbátum
Eins og flestum er kunnugt hafa
fundist auðugar gas- og olíulind-
ir í Alaska við svonefndar Prud-
hoeflóa. Vandamálið er á hinn
bóginn að koma þessari orku á
markað í Bandaríkjunum og til
Evrópu. Rætt hefur verið um að
leggja olíuleiðslu frá Alaska, um
Kanada og til íslausra hafna í
Kanada og í Bandaríkjunum.
Þetta hefur sætt andmælum og
einnig hafa menn tortryggt olíu-
skip, sem væru nægjanlega öflug
til þess að brjótast þessa leið, á
vissum árstímum a.m.k. Við vit-
um að olíuskipið Manhattan get-
ur farið þetta, fór nokkrar ferðir,
en hagkvæmt var það ekki.
Nú hafa menn komið fram með
nýja og byltingarkennda hug-
mynd, en það er að flytja jarðgas
með risakafbátum.
Að sigla kjarnorkukafbátum
undir norðurheimskautið og und-
ir norðurpólinn, er ekkert nýtt.
Það hefur verið gjört í tvo áratugi
af Bandaríkjamönnum. Og nú eru
menn að hugleiða það að smíða
risakafbáta, sem geta siglt undir
ísnum af fullu öryggi, enda er
olíuleiðslan fjárfrek framkvæmd
kostar45 milljón milljónir.
Talið er að 17 kafbátar af
ákveðinni stærð, geti leyst leiðsl-
una af hólmi, en smíði þeirra
myndi „aðeins" kosta 21 milljarð
dollara, eða floti, sem komið gæti
2 milljörðum rúmfeta af jarðgasi á
Evrópumarkað á dag, eða sem því
svarar.
Reikningslega lítur dæmið
þannig út, að flutningskostnaður í
leiðslu yrði 5 dollarar á hver 1000
rúmfet. í tankskipi, sem jafnframt
Þessi mynd sýnir hefðbundið gasflutningaskip, eins og þau sem nú plægja höfin. Kúlu-
formið er vegna hins gífurlega þrýstings, sem er á gasinu í fljótandi formi, en gasið er
klætt niður í — 263 gráður á Fahrinheit.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 71