Sjómannadagsblaðið - 01.06.1984, Page 78

nöfn, svo sem Hjallabúð og
Kirkjubúð í Þorlákshöfn, annars
voru þær venjulega kenndar við
formennina, sem í þeim bjuggu.
Um þetta bil voru skipin flest
tírónir áttæringar, með 14 mönn-
um auk hálfdrættings, nokkrir
sexæringar áttrónir með 10
mönnum, og örfáir teinæringar
tólfrónir, með 16 mönnum. Stærð
búða fór að sjálfsögðu nokkuð
eftir stærð skipshafna, en þó kom
sér vel, að einu rúmi væri þar
fleira en þurfti að nota til að sofa í.
Mátti þar þá geyma ýmsa hluti.
Tala verbúða í verunum var
mjög mismunandi og eftir því sem
næst verður komist voru verbúðir í
Árnessýslu flestar 105 talsins,
flestar í Þorlákshöfn og á Stokks-
eyri.
78 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
Vermenn búa um sig
Þegar vermenn komu til búða,
lá fyrst fyrir að búa um sig. Hey,
hálmur, hefilspænir eða mar-
hálmur var látið í rúmstæðin, og
lagði útgerðarmaður það til. Tveir
og tveir af skipverjum gerðust
lagsmenn, bjuggu um sig og sváfu í
sama rúmi, og ef hálfdrættingur
var, þá var hann sá þriðji í einu
rúminu. Létu þeir skrínur sínar
efst við vegg í rúmin. Hver maður
hafði eina rekkjuvoð og eitt
brekán, flestir kodda og einstaka
yfirsæng. ígangsföt voru höfð að
höfðalagi, og þar með var rúmið
tilbúið. Allir lágu andfætis og tóku
sér rúm annaðhvort eftir sam-
komulagi eða fyrirsögn formanns.
Þó svaf formaður jafnan í yzta
rúmi til vinstri handar, þá er í
búðina var gengið, eða í þverrúmi,
sem í sumum búðum var fyrir
gaflinum, og kallað var „kórrúm“.
Úr þessum stöðum mátti bezt sjá
yfir alla búðina.
Skinnklæðin voru hengd á
stoðirnar við höfðalögin, en skór
og vettlingar um bríkurrimlana.
Matvæli, sem eigi komust í skrín-
una, svo sem hangikjöt, brauð og
Bátur í Hindisvík á Vatnsnesi, nú í Byggðasafni Húnvetninga og Strandamanna að
Reykjum í Hrútafirði. — Bátinn smiðaði Ólafur Jónsson á Gnýsstöðum á Vatnsnesi um
1878, en hann smíðaði um 120 báta alls. Farkostirnir eins og þeir voru fyrir einni öld. Þótt
báturinn sé illa farinn, þá sýnir hann vel alla skipan og lag.
Ljósm. Þór Magnússon, 1964.
harðfiskur, voru hengd upp í rjáfr-
ið. Annarsstaðar var heldur ekki
óhætt að geyma þess háttar fyrir
mús eða rottum, sem voru mjög
leiðir gestir í búðunum.
Matvæli þau, er vermenn áttu
að hafa um vertíðina, voru nokk-
urnveginn fastákveðin, að minnsta
kosti hvað þá snerti, er gerðir voru
út af öðrum, svo sem vinnumanna
og þeirra, er einstakir menn gerðu
út.
í verstöðvunum austanfjalls átti
vermaðurinn að hafa útgerð, ef vel
átti að vera: í skrínu 3 fjórðunga af
smjöri og 1 sauð, soðinn niður í
smálka eða kæfu. Þetta var kölluð
mata. Þar að auki eitt sauðarfall
reykt, 5 fjórðunga af rúgi og 4
fjórðunga af harðfiski, auk skip-
lagsins, sem var 1 fjórðungur af
harðfiski og 1 fjórðungur af rúgi.
Ennfremur 2 pd. af kaffi, 2 pd. af
kandíssykri og 1 pd. af kaffirót.
Entist þetta ekki til loka, varð
hlutaðeigandi að bæta við frá
sjálfum sér.
Einstöku maður lauk mikils til
of fljótt úr skrínu sinni, og var
hann þá kallaður „mötustuttur“.
Þar á móti voru aðrir, sem spöruðu
helzt til mikið við sig, til þess að
geta selt af mötunni, og þótti
hvorttveggja heldur niðrandi.