Sjómannadagsblaðið - 01.06.1990, Blaðsíða 18

16
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
Ragnar G.D. Hermannsson:
Helstu vandamál sjómanna í
dag eru m.a. að þeir hafa
dregist mjög verulega aftur
úr í launum ef miðað er við aðrar
stéttir og þau kjör sem sjómenn
höfðu fyrir. Ef sjómenn eiga að taka
sömu viðmiðunum í prósentum og
aðrir launþegahópar þá verða sjó-
menn að gjörbreyta kauptrygging-
arákvæðum í sínum samningum. Það
er ekki alveg víst að iðnverkafólk í
landi væri tilbúið til að vera kaup-
tryggingarlaust í 11 daga eins og sjó-
menn eftir veiðiferð ef skip stöðvast
af einhverjum orsökum. Þá eru
fyrstu 4 dagarnir svokölluð hafnarfrí.
Ef menn eru kvaddir til vinnu á
næstu 7 dögum. Skal, samkvæmt
túlkun útgerðarinnar, greiða aðeins
kr. 318 á klst. í dagvinnu. Þannig eru
þeir að störfum sem verkstjórnendur
um borð við hlið verkstjóra úr landi
sem eru á margfalt hærra kaupi.
Þegar afli var meiri, hér áður og
fyrr, þá var sagt við sjómenn að auk-
inn afli hækkaði laun þeirra. Hvers
vegna þurftu þeir ekki launaleiðrétt-
ingu þegar afli minnkaði?
Þá var ekki hægt að hækka laun
þeirra vegna samdráttar í aflabrögð-
um og kvótafyrirkomulags en vegna
hagstæðra samninga fyrir útgerðina
við sjómenn, hafa sjómenn ekki
haldið í við aðrar stéttir. Það finnast
sem betur fer alltaf einhver dæmi hjá
þeim sem vel hefur gengið og getað
keypt til sín nær ótakmarkaðan
kvóta með fjármagni sem annars ætti
að ganga til sjómanna og í skatt-
greiðslur til samfélagsins.
Síðast þegar sjómenn sömdu, var
samið til þriggja ára. Á þessum
þremur árum hafa aðrir hópar laun-
þega verið að lagfæra sín laun. Nú
eiga sjómenn að éta það sem úti frýs
og taka þegjandi því sem Alþýðu-
sambandið samdi um.
En þetta er ekki svona auðvelt.
Við erum með samningsrétt og hann
ætlum við að nota og láta á það reyna
ÖLDUMÁL
Ragnar G. D. Hermannsson formaður
Skipstjóra- og stýrimannafélags Öldunn-
ar.
hvort eitthvað kemur út úr samning-
um. Á það verður að reyna.
Samningar hafa verið lausir frá
áramótum og ekkert hefur verið rætt
af viti. Útvegsmenn hafa jú tekið
kurteislega á móti samningamönn-
um en langlundargeð þeirra er nú
þrotið. Vinna við að laga ýmis atriði
og túlkun ýmissa greina í samningun-
um hefði verið hægt að byrja á og var
reyndar samið um í kálfræflinum sem
gerður var til málamynda s.l. sumar.
En engar vitlegar viðræður hafa enn
farið fram um þau mál af hálfu út-
gerðarmanna. Sjómenn hafa mætt til
leiks af fullri einurð og festu um lag-
færingar sem þeir telja til hafsbóta
fyrir sig. Þannig ganga samningar
ekki fyrir sig að annar aðilinn hundsi
skynsamlegar viðræður.
Það var einfaldlega ekki hægt að
ræða þessi málefni, þótt þau ættu
ekki endilega að kosta peninga. Um
þessar mundir eru félögin innan
FFSÍ að afla sér verkfallsheimildar
og hlýtur það að vera neyðarúrræði.
Það er á engan hátt hægt að leysa
þessi mál nema að menn ræðist við.
Þau leysast ekki af sjálfu sér. í vænt-
anlegum samningum eru nokkur
málefni sem snúa að ríkisvaldinu.
Þar ber hæst sjómannaafsláttur-
inn, það er eins og nokkrir skattstjór-
ar um landið geti ekki áttað sig á því
hvernig sjómannaafslátturinn á að
vera í framkvæmd. Það er mjög mið-
ur því þetta skapar sumum sjómönn-
um mikil vandamál við að standa í
kærum o.þ.h. óþarfa amstri. En hjá
mörgum skattstjórum er allt í lagi.
I tekjuskattslögunum stendur:
Maður sem lögskráður er á íslenskt
skip eða skip sem gert er út af ís-
lensku skipafélagi, skal njóta sér-
staks afsláttar, sjómannaafsláttar er
dreginn skal frá tekjuskatti. Sjó-
mannaafsláttur skal vera rúmar 500
kr. pr. dag fyrir hvern dag sem mað-
ur telst stunda sjómannsstörf.
Hér er hvergi sagt að eingöngu sé
átt við lögskráða sjódaga. Enda
hefðu þá forsendur breyst verulega
frá því sem túlkað var í fyrra kerfi og
átti að halda sér óbreytt. Það sem hér
er átt við og alltaf hefur verið túlkað
af hálfu sjómanna er „ráðningarsam-
bandið“ þ.e. ef sjómaðurinn er ráð-
inn hjá útgerðinni allt árið eða hluta
ársins. Það er ekki sök sjómanna að
búin eru til einhver ráðuneytis-
skömtunarkerfi sem er vissulega
ranglátt gagnvart sjómönnum miðað
við fyrri tíð, þegar menn gátu sótt sjó
sem næst frjálsir.
Það er líka athyglisvert að reglu-
gerðin sem um þetta gildir er ná-
kvæmlega eins orðuð nú eins og fyrr í
gamla kerfinu. Því má ekki gleyma
að sjómenn eiga líka frídaga eins og
menn sem vinna í landi.
Ef sjómaður sem hefur sjó-
mennsku að aðalstarfi eingöngu,
sannar það með launamiða frá fyrir-
tækinu sem hann vinnur hjá ásamt
því að gengið sé úr skugga um að
hann hafi ekki fengið launagreiðslu
hjá öðru fyrirtæki í landi. Þá á hann