Sjómannadagsblaðið - 01.06.1994, Page 36

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
34
að við reyndum útgerð á slíkum skip-
um og sæjum hvernig það gengi. Þetta
var þó fellt þá.
En nokkru síðar kom stöðnunar-
tímabil í togaraútgerðinni og vildu
menn þá frekar fara að leggja áherslu
á bátaútgerð. En það líkaði mönnum
hjá FFSI ekki og bar þá Henry heitinn
Háldánarson fram þá hugmynd að
sambandið reyndi að komast yfir
verksmiðjuskip. Þar með ættum við
að geta hafið atvinnurekstur. Og þar
sem Henry var slíkur maður að hann
hreif alla með sér, afbragðs félags-
málamaður og góðmenni mikið, tókst
honum að fá samþykkt fyrir þessu.
Pólverjar voru þá að smíða tíu séríu-
togara og vildu þeir láta okkur hafa
eitt skipanna, sem borga mátti í fiski
að mestu, og var tilboðið því mjög
hagstætt. En ekki fengum við þó já-
yrði við tillögunni hjá ríkisstjórninni.
Skipið var 2700 smálestir og átti að
kosta 2 milljónir dollara og fyrir slíkri
upphæð þurfti ríkisábyrgð og hún
fékkst ekki.
En svo fengum við vitneskju um að
á Spáni voru tveir nýir skuttogarar til
sölu á spottprís og mundu þeir henta
ágætlega til saltfiskveiða. Var þegar
drifið í að kanna þetta mál og eftir
nokkurn undirbúning var farið til
Bjarna Benediktssonar forsætisráð-
herra og leitað eftir samþykki. Bjarni
tók okkur mjög vel og reyndi að
greiða götu okkar sem hann best gat
og m.a. lét hann ríkisstjórnina kosta
ferð þriggja manna úr okkar hópi til
Spánar að skoða skipin ásamt tveimur
tæknimönnum.
Er ekki að orðlengja það að mönn-
um leist mjög vel á skipin og vildu
kaupa þau, þótt tæknimennirnir hefðu
að vísu sínar efasemdir. Er það trú mín
að öllu samanlögðu að af þessum
kaupum hefði orðið ef sá sorglegi at-
burður hefði ekki gerst að Bjarni
Benediktsson lést meðan mennirnir
voru erlendis. Og þegar hann var ekki
til staðar urðu viðbrögð ríkisstjórnar-
innar þau að við fengum þvert nei. Er
ég ekki frá því að hefðum við fengið
þessi skip væri FFSÍ með útgerð í dag
og hana kannske öfluga. En þetta brölt
okkar hafði samt þau áhrif að menn
fóru að gefa skuttogurunum gaum og
fóru að kaupa þá til landsins.
En ekki létum við bugast við þetta
áfall. Við fréttum af því að tveir nýir
frystitogarar væru til sölu vestur í
Bandaríkjunum. Höfðu menn þar gef-
ist upp við útgerð skipanna vegna
þess að mannskapur fékkst ekki á þá
vegna hins langa úthalds. Fengum við
Odd Ólafsson lækni á Reykjalundi,
sem nú var orðinn þingmaður Reyk-
nesinga, til þess að tala máli okkar og
gerði hann það gegn því skilyrði að
annað skipið yrði gert út frá Keflavík.
Gátum við greiðlega fallist á það, því
við létum okkur litlu skipta hver út-
gerðarstaðurinn yrði.
Oddur var um þessar mundir úti í
Bandaríkjunum og fór hann á fund
forstjóra útgerðar þeirrar sem togar-
ana átti. En þegar þá komu upp vand-
ræði sem stöfuðu að því að bandarísk
lög heimiluðu ekki að skipin yrðu seld
úr landi. Var það okkur mikið áfall,
því verðið var tiltölulega mjög hag-
stætt. Auk þess endurtók gamla sagan
sig þegar til kasta ríkisstjórnarinnar
kom, sem enn reyndist ófáanleg til
þess að láta okkur fá neina ríkistrygg-
ingu.
Þar með féll þriðja tilraun okkar um
sjálfa sig, en mikið starf var unnið í
því skyni að koma þessu fram og
finnst mér alltaf miður að það skyldi
ekki heppnast.“
Forseti FFSÍ
„Fyrsti forseti FFSÍ var Ásgeir Sig-
urðsson skipstjóri hjá Ríkisskip og
gegndi hann forsetaembættinu til
dauðadags 1961. Engum hafði dottið í
hug að bjóða fram gegn þessum ágæta
manni, en eftir lát hans tók að bera á
nokkrum leiðindum. Okkur vélstjór-
um fannst að við ættum nú tilkall til
formannsstólsins a.m.k. eitt tímabil
eftir að skipstjórnarmenn höfðu fyllt
hann svo lengi. Við höfðum að vísu
löngum átt varaforsetann, en þótti það
ekki nóg. Þetta kostaði nokkrar deilur
sem lyktaði með því að Kristján Aðal-
steinsson skipstjóri á Gullfossi var
kjörinn næsta tímabil. Var ekkert út á
embættisfærslu Kristjáns að setja, en
samt var mönnum svo heitt í hamsi að
við lá að sambandið spryngi.
Loks var það gefið eftir árið 1963 að
vélstjórar fengu forsetaembættið og var
ég valinn til þess að gegna því. Eg var
þá orðinn formaður Vélstjórafélagsins
og hafði sótt þing FFSÍ allt frá 1948 og
setið í stjóm þess um skeið.
Formaður var ég í tvö ár eða til
1965, en sat þó áfram í stjórninni eða
til 1973. Ég hafði ánægju af að gegna
forsetastarfinu og held að ég geti sagt
að ég hafi lifað mig inn í starfið. Sam-
starfið við samstjómarmenn mína var
gott, þrátt fyrir stöku hnökra eins og
verða vill.“
Húsnæðismálin -
leiðin inn í Borgartún
„Ekki get ég rifjað upp sögu mína og
reynslu af félagsmálum vélstjóra án
þess að geta um húsnæðismálin. Án
þeirrar baráttu væri hin glæsilega
bygging við Borgartún ekki risin.
Vélstjórafélagið hafði löngum að-
setur niðri í Ingólfshvoli og var fram-
kvæmdastjóri skrifstofunnar þar Þor-
steinn Árnason, mikill félagsmála-
maður. Farmanna- og fiskimannasam-
bandið og Sjómannablaðið Víkingur
höfðu hins vegar aðsetur í húsi Fisk-
hallarinnar gömlu við Tryggvagötu
sem flestir muna vel eftir. En nokkru
eftir að ég var kominn í stjórn Vél-
stjórafélagsins kom Guðmundur Jens-
son framkvæmdastjóri FFSI og for-
vígismaður Víkings til okkar og fór að
ræða um að laust húspláss væri að fá
hjá þeim í Fiskhöllinni við Tryggva-
götu. Taldi hann að það mundi bæta
og auka samvinnu sjómanna ef félag-
ið flytti aðsetur sitt þangað. Er ekki að
orðlengja það að okkur leist vel á hug-
myndina: Vélstjórafélagið flutti bú-
ferlum og var í húsi Fiskhallarinnar
næstu þrjú eða fjögur árin. Rættist það
á að samvinna og skilningur jókst við
nábýlið, eins og Guðmundur Jensson
hafði spáð.
Senn var farið að ræða í fullri alvöru
um að þessi félagasamtök sameinuð-
ust um kaup á húseign og varð Báru-
gata 11 fyrir valinu. Þangað var flutt
og þarna höfðu aðsetur sitt Aldan,
Stýrimannafélag íslands, Vélstjórafé-
lag íslands, Mótorvélstjórafélag ís-
lands, Félag loftskeytamanna, Bryta-
félagið og kvenfélög þessara félaga. Á
Bárugötunni var hin besta aðstaða.
M.a. var þvottaloft á efstu hæð inn-
réttað sem glæsilegur fundarsalur,
sem oft var leigður út til skemmtana-
halds og gaf þannig nokkrar tekjur.
Þarna var Vélstjórafélagið í nokkur
ár, eða þar til M.E. Jessen lést 1966.
Hann átti hús þarna rétt hjá og varð