Sjómannadagsblaðið - 01.06.1994, Qupperneq 76

SJOMAN NADAGSBLAÐIÐ
74
Þáttaskíl á sjómannsferlinum
„í október um haustið verða þáttaskil
á sjómennskuferlinum hjá mér, en þá
réði ég mig um borð í sanddæluskipið
Sandey og var það vitanlega mjög ólík
tegund af sjómennsku. Skipstjóri var
Eggert Sigmundsson og líkaði mér
ágætlega að vinna undir hans stjóm.
Þar sem hér var um stöðugt úthald að
ræða allt árið vorum við tvær konur
sem skiptumst á um matseldina og
vorum við sína vikuna hvor um borð.
Ég vil geta um að konan sem vann á
móti mér, Gríma hét hún, var alls 18
ár matsveinn á sanddæluskipunum. Af
og til var ég í afleysingum á Perlunni
sem sami útgerðaraðili, Björgun, átti.
Ég var á Sandey til 1988, en þá lá
leiðin um borð í Sóleyju sem ég er nú
á. Þar sem vinnan hefur verið minni
við sanddælinguna þessi síðustu ár
hef ég verið eini kokkurinn um borð.
Jafnframt hefur úthaldið styst og nú
tvö síðustu árin hef ég aðeins unnið
frá mánudegi til föstudags, svo ég á
mín helgarfrí eins og gerist og gengur
í öðrum störfum.“
Hávaðinn gat
orðið mjög siítandi
„Margir hafa spurt mig hvernig það
sé að vinna um borð í skipi þar sem
ekki fer hjá að mikill hávaði vilji
verða frá sanddælingarbúnaðinum.
Því er ekki að leyna að hávaðinn gat
orðið mjög þreytandi og slítandi um
borð í Sandey, enda var hún mikið
minna skip en Sóley. Um borð í Sól-
eyju, sem ber þrisvar sinnum meira en
Sandey, er hávaðinn miklu minni,
enda er dælubúnaðurinn vökvaknú-
inn. Við liggum oftast milli Akraness
og Reykjavíkur við að dæla upp skelj-
asandi og vinnan er rólegri en áður.
Meðan ég var á Sandey var mikið
meira byggt og eftirspurn eftir sandin-
um því meiri. Stundum vorum við allt
að tvo mánuði uppi á Akranesi. Nú er
það misjafnt hve lengi við erum úti og
fer það eftir hve fljótt gengur að dæla
í skipið. Oft förum við þó fjórar ferðir
á sólarhring. Nú eru líka færri í áhöfn-
inni, sem auðveldar eldamennskuna.
Þegar ég var á Sandey voru um 14
manns um borð en á Sóley erum við
aðeins sjö á. Því veldur aukin tækni en
nú er dælingunni stjórnað nær sjálf-
krafa og enginn þarf að vera á dekki.
Fyrir hefur komið að við höfum yf-
irgefið Faxaflóasvæðið og þá í því
skyni að framkvæma dýpkun í höfn-
um þar sem mikill sandburður er, eins
og í Þorlákshöfn. Þangað hafa sand-
dæluskipin oft farið til þess að
grynnka og eins var unnið að því á
Sandey að grynnka í Helguvík þegar
unnið var að hafnargerðinni þar.“
Finnst litið á mig sem
hvern annan áhafnarmeðlim
„Hvernig er að vera eina konan í því
karlasamfélagi sem áhöfn á skipi und-
antekningalítið er? Mér hefur fundist
að alltaf hafi verið litið á mig sem
hvern annan meðlim áhafnarinnar og
að það hafi engin áhrif á umgengni
mína við skipsfélagana að ég er kona.
Kannske ættu allar konur ekki jafn
auðvelt með að samlaga sig þessu og
ég. Ég skal ekkert fullyrða um það.
En hinu er ekki að leyna að það er
ekki fyrir hvern sem er að gegna starfi
sem þessu. Fólk þarf að vera reiðubú-
ið til þess að leggja á sig miklar fjar-
verur frá heimili sínu og auðvitað er
þetta mikil breyting frá því fjöl-
skyldulífi sem ég var vön á fyrra
skeiði ævinnar. Þá gerir vinna eins og
þessi miklar kröfur til hreysti fólks af
augljósum ástæðum: Hávaðinn er allt-
af nokkur og vinnudagurinn langur,
tólf stundir, og ekkert verður komist
frá, ekki heldur þótt legið sé við
bryggju nokkrar stundir milli ferða.
En ég sé ekkert sem mælir í gegn því
að sjómennska sé kvennastarf - það
ræðst af því hvað konan getur og vill
leggja á sig.“
23 ár á sjónum
„Tómstundum sem gefast á sjónum
ver ég einkum til lestrar og les mikið.
Þá er spilað um borð og vitanlega tals-
vert horft á sjónvarp og hlustað á út-
varp, því dagblöðin fáum við vita-
skuld ekki nema mjög stopult. Ég
fylgist mjög mikið með dagskránni á
gömlu Gufunni við vinnu mína og er
satt að segja farin að meta það miklu
meir en að horfa á sjónvarpið.
Eins og ég hef getið um á ég á tvær
dætur, Björk og Eddu Báru. Fjarvistir
mínar hafa einkum komið niður á
þeirri yngri, Eddu Báru, því Björk var
vaxin úr grasi þegar ég tók að stunda
sjómennskuna. En ég varð að afla mér
tekna til þess að koma undir mig fót-
unum eftir skilnaðinn. Um það var
ekki að fást, þótt víst kostaði þetta
stundum innri baráttu. En nú eru báð-
ar dæturnar orðnar fullorðnar konur.
Þær spjara sig báðar vel og stundum
hafa þær leyst mig af hér á sanddælu-
skipunum...
Ekki er gott að segja hve lengi ég end-
ist í viðbót í þessu starfi. Ég get kom-
ist á ellilífeyri eftir tvö ár, en mundi þá
skorta 17-18 mánuði í fullan rétt, svo
vera má að ég haldi út þann tíma. Þá
mun ég eiga 25 ára feril að baki í
stéttarfélagi mínu, Matsveinafélagi Is-
lands. Þar af hef ég verið 23 ár á sjón-
um - sem hlýtur að teljast orðið nógu
langur tími.“
AM