Sjómannadagsblaðið - 01.06.1994, Qupperneq 98

SJÓMANNADAGSB LAÐIÐ
96
Sveinbjörn Egilson
Sveinbjörn Egilson, höfundur
meðfylgjandi frásagnar, fædd-
ist í Hafnarfirði 1863 og bar
nafn föðurafa síns, Sveinbjarnar
Egilsonar skálds og rektors. Hann
gekk menntaveginn, varð stúdent
1884 og var þvínæst við nám í
Prestaskólanum einn vetur. Hugur
hans hneigðist hins vegar snemma
til sjómennsku og hann lagði guð-
fræðinám á hilluna, gerðist sjómað-
ur og var í siglingum víða um heim
í tvo áratugi, m.a. á einu af stærstu
seglskipum Breta á þeim tíma. Arið
1890 lauk hann stýrimannsprófi í
Rönne á Borgundarhólmi í Dan-
mörku. Segja má að á sínum tíma
hafi Sveinbjörn verið í hópi best
menntuðu sjómanna Islendinga.
Hann var mikill aðdáandi segl-
skipa.
í farmennskunni dreif margt á daga
Sveinbjarnar og lýsir hann því á ein-
staklega lifandi hátt í „Ferðaminning-
um“ sínum og „Sjóferðasögum“ er út
komu á árabilinu 1922-1934 og nutu
mikilla vinsælda.
Sveinbjörn gerðist starfsmaður
Fiskifélags Islands árið 1914 og þjón-
aði félaginu hátt á þriðja áratug, lengst
af skrifstofustjóri. Hann var einnig rit-
stjóri Ægis, tímarits Fiskifélagsins.
Hann var kennari í siglingafræði við
Stýrimannaskólann 1897, hélt fyrir-
lestra við skólann um almenna sjó-
mennsku 1920-1943 og var prófdóm-
ari 1915-1931 og 1933-1934.
Sveinbjörn var óþreytandi að miðla
af brunni þekkingar sinnar á ýmsu því
er viðkemur sjómennsku og sigling-
um. Til vitnis um það eru greinar eftir
hann í tímaritinu Ægi, fyrirlestrahald
við Stýrimannaskólann og samning
fræðslurita. Hann vildi m.a. bæta
reglu og hirðusemi á skipum og efla
öryggi og verklega kunnáttu.
Fræðsluritin eru þrjú: „Leiðarvísir í
sjómennsku" (1906), „Handbók fyrir
Sœfarinn og jfásagnarsnillingurinn Sveinbjörn Egilson.
íslenska sjómenn“ (1925) og „Vasa-
bók sjómanna“ (1931).
Rit Sveinbjarnar urðu fyrir harðri
gagnrýni málhreinsunarmanna vegna
erlendra tökuorða sem hann sá sig
knúinn til að nota. Þeirri gagnrýni
svaraði Sveinbjörn með því að segja
að ritum hans væri ætlað að koma að
gagni við vandsöm störf. Því væri
gagnslaust, jafnvel hættulegt, ef sjó-
menn skildu ekki málfar þeirra.
Sveinbjörn var ötull frumherji ís-
lenskrar sjómannastéttar á miklu um-
breytingaskeiði í sögu hennar. Hann
var líflegur í fasi og frásagnarlist hans
varð mörgum samferðamanninum
minnisstæð. Sveinbjörn Egilson lést
1946.