Eimreiðin - 01.07.1928, Blaðsíða 38

230
ÚTVARP OQ MENNING
eimreiðin
að lifa og finna gleði í hinum nýja heimi, heimi vélamenning-
arinnar, finna þar listrænar nautnir og annað, sem gefur lífinu
gildi, og þau ráð, sem geta elft skilning manna á vélum
og verklegum fræðum, því það er hið eina, sem getur bjargað
okkur frá því, hve háðir vér erum okkar eigin vélum. Við
skulum hugsa til þess tíma, er kol og steinolía jarðarinnar
þrýtur, hverjar hörmungar þá hentu mannkynið, ef það hefði
ekki áður fundið og lært að hagnýta aðrar orkulindir og
önnur náttúruöfl. Það er þó ekki aðeins þessi matar- og
klæðaþörf, sem skyldar okkur til að efla anda. hinnar vélrænu
menningar, heldur kemur sú skylda beint af þörfum þeim, or
menning okkar skapar í brjósti okkar og sálu. Um leið og
við sköpum og mótum vélamenninguna, þá er hún líka að
móta okkur andlega og líkamlega. Það er alkunnugt frá öðr-
um löndum, að smíði og meðferð útvarpstækja er auðveld-
asta og hraðvirkasta leiðin til að útbreiða verklega þekkingu
(sérstaklega á rafmagnssviðinu) meðal almennings og auka
skilning hans á öflum þeim, er í náttúrunni ríkja, og sérstak-
lega til að efla vélrænan hugsunarhátt, sem hjá mörguw
vantar svo tilfinnanlega, en skortur á honum tefur mjög fYrir
framförum á verklegum sviðum. Ég hef áður minst á kala
ýmsra manna gagnvart öllum vélum; þeir telja hin verklegu
fræði, vélar og iðnað vera banvænt allri menningu, og ga9n'
stætt þeim standi trúarbrögð, siðfræði, réttfræði o. s. frv. seiu
hinir einu menningarberar. Slíkur misskilningur finst einkuw
hjá þeim, sem minsta hugmynd hafa um véltækni vorra tirna
og eðli hennar. Hvað er frekar sérkenni þess, sem við köll-
um menningu, en hið skapandi og þroskandi afl, sem fylsir
henni, og hæfi þess til að auka manngildi og vekja Iistraenar
tilfinningar í brjóstum manna? Því verður vart neitað, að vél-
tæknin og hin verklegu fræði skara fram úr flestum listurn
að skapandi kröftum, og standa að því leyti ekki að baki
fremstu greinum vísindanna. Sá, sem hefur eitthvað af vél-
rænum tilfinningum í sér, mun geta fundið hina sterku Hsl'
rænu nautn, sem hvert vel gert afkvæmi vélamenningarinnar
framkallar, þegar horft er á það, hvort sem það nú er spenS1'
leg bogabrú, þjótandi bifreið, risaloftskip eða léttvængju
flugvél, eða þá vel smíðað útvarpsviðtæki, sem töfrar viðburði