Eimreiðin - 01.07.1928, Blaðsíða 24

216
GATA GEVMSINS
EIMREIÐIN
En hvers vegna er því svo varið, að vísindi jarðarmanna
lægjast svo af banvænum villukreddum? Vér erum þó komnir
ærið langt áleiðis til fullskilnings. Til þess bendir hinn ægi-
legi fallhraði vorra tíma til ókunnrar kyrðar og jafnvægis. Efni
frumagnarinnar hverfur undir stórsjánni. En varðveizla aflsins
opnar nýja vegi til alskilnings um örlög tunglanna. Hið næsta
spor er samnefning og órjúfanleg eining krafts og anda. Og
þegar mannsandinn fellur á kné fyrir undri alheimskerfisins,
þá á hann að vita vel, að honum er það ætlað að stíga fffiti
á efsta þrep Jakobsstigans. Það, sem þjóðir vorra síðustu
tíma kalla guðdóm, er annað nafn á alþekking og fullkomnun
æðstu tilvista úti um reykistirni himnanna.
Eg lít svo á, að gáta geymsins eigi að ráðast á grundvelli
tveggja meginlögmála. Annað þeirra er alnánd aflsins, hitt
kyrstaða sköpunarverksins í heild sinni; og vil ég reyna að
skýra mál mitt örstuttlega um hvorttveggja.
Hin furðulegasta og himinhæsta einkunn hnattakerfisins er
sú, að eiga staðlaust almætti í hverri ósæisögn um alt regin-
djúpið. Allra síðustu rannsóknir vísinda vorra staðfesta þessa
undurorku alls lífs og efnis. Og einungis í ljósi hennar verða
blindir sjáandi og daufir öðlast heila heyrn; því eins og þús-
undum fallskeyta verður öllum saman beitt á eitt smámarkf
eins getur einn neisti af vilja himnanna orðið höndlaður og
sendur gegnum álfur og geyma til reisnar eða falls, að lög-
um alnándarinnar. Bænarkraftur kristins manns og »ilt auga«
austræna seiðmannsins eru hvorttveggja sprottin af sömu rót,
fullmættisorku þeirra, er þekkja sig sjálfa. En »ljósberinn«
hefur þess vegna sokkið í eldsæinn og orðið að öllu hinn
minni máttar, að hann fylgdi ekki kraftlínum hins sterkara.
Heilagur vilji ríkir í öllu og yfir öllu. Snertist klæðafaldur al-
máttsins, fer eldingarstraumur kærleiks gegnum hjarta heimsins,
og undrin miklu birtast og heyrast hverjum sem vill skyn)a-
Samkvæmt eðli allrar orku er beinlínis ógerlegt að aetla
geyminn takmarkslausan. Einungis með því að virða lögmálið
um eilífð hringsveiflunnar verður unt að skilja tilveruna.
Baugurinn er æðsta undraverk hins skapandi, varðveitta afls>
og hann er opinberun fegurðarinnar, jöfnum höndum. I aHrl
list og í öllum vísindum ræður lögmál sparneytninnar, hag-