Eimreiðin - 01.07.1928, Blaðsíða 106

298
RITSJÁ
EIMREI»>n
mikiö af dönskum fornkvæðum, sem annars mundu alveg gleymd. ÞafS
er grállegt að hugsa sér, að nú er aðeins til lítið brot af Bjarkamálum
á norrænu. Saxi hefur það alt á latínu, og sést á þýðingunni, að þa®
hefur verið margbreytilegt og stórfelt kvæði. Annað ágætiskvæði fra
fornöld Dana, Ingjaldskvæðið, er líka aðeins kunnugt frá Saxa. Höf. fer
nú samt fljótt yfir sögu, og drepur aðeins á hið helzta.
Næst kemur kaflinn um þjóðvísurnar, þessi fögru og einkennilesu
kvæði, sem flest munu ort af riddurum og fyrir riddara, en hafa í raun
inni lítið að gera fyrir alþýðuna. Á íslenzku eru til þýðingar á ýmsum
þeirra, hin svokölluðu „íslenzku fornkvæði", sem þeir Svend Grundtv‘9
og Jón Sigurðsson gáfu út á sínum tíma. Pá koma kaflar um ýmsa r
höfunda fram að Holberg, og eru þar á meðal þau Palladius og Leonor^
Kristín, dóttir Kristjáns fjórða, gift Korfitz Ulfeld, — eru þau talin me
vegna þýðingamikilla rita sinna, þótt ekki séu þau skáld. Þá er ítarleg
kafli um Holberg, og svo ýms góðskáld 18. aldarinnar, þá um Oehlen
schlager og sígildu bókmenfirnar dönsku á 19. öldinni, þeir síðus
sem teknir eru með, eru ]. P. ]acobsen, Herman Bang, Karl GjelleruP
og Henrik Pontoppidan, einn af núlifandi skáldum. Próf. Brix er anc*r''|j(.
maður og fyndinn, og bókin einkar skemtilega skrifuð. Hann er e
ofhlaðinn af lærdómi, — og þó að hann vafalaust gæti sagt mik
útlendar bækur og skoðanir til skýringar þeim dönsku rithöfundum, s
bók hans fjallar um, þá gerir hann það tiltölulega sjaldan. Það er he
svipur, og hann bæði ánægjulegur og einkennilegur, yfir allri bókm ^
Bezt tekst honum auðvitað að lýsa því, sem hann þekkir bezt, Þeim ^
höfundum, sem hafa einkenni dönsku þjóðarinnar mest á sér ^ ^
óbrotnir, eins og t. d. Aarestrup, en á aftur á móti erfiðara með að
og skilja til hlítar aðra, sem hafa fengið á sig alþjóðabrag; þessv 3
verður lýsingin á Holberg og H. C. Andersen tiltölulega ekki ems 3
eins og á ýmsum minni skáldum, og lýsing próf. Brix á Karl ^ ^
mun, að minni hyggju, vera ljós vottur um það, að gafur og an .
af fyrir sig er ekki nóg til að vera ritdomari, þekking .
heldur, — en það þarf auk þessa alls sérstakan kraft til að skyg . ^
t sál rithöfundarins, og sá kraftur er ekki öllum eins gefinn. San£jans
maður á viö einkennilegan, víðlesinn og víðförulan mann ^
heimi, eins og Gjellerup var, þá er varla við þvi að búast, ^ ^afa
hliðar hans séu aðgengilegar öðrum en þeim, sem eitthva ^ ^
hugsað og reynt, — en það hefur Brix bersýnilega ekki, S ^ gv0
fátt, sem hann dáist mikið að hjá honum, þó honum fmnist sa