Eimreiðin - 01.10.1935, Síða 107

RITSJÁ
4fi7
cnda
Vera á
titii;
_er utgerð öll hin sania. Mistœkur nokkuð þykir mér listamaðurinn
a 'ttyndunum, en sumar þeirra eni þó stórfallegar, eins og Helgafell,
•nyndin.
0g i^Sefendur hafa sýnilega unnið verk sitt vel og samvizkusamlega, eins
uni 1131 íróðleSu skýringar þeirra og greinargerðir 'formálanna bera vott
111 1>clln tveim þykir mér að vísu formáli Einars fyrir Eyrbyggju
að ■' CgI *’ kvl hann er skrifaður út frá því sjónarmiði höfundarins,
ákveð^Urnar SC yfirleitt vei'te skrifandi höfunda eða sagnaritara. Þetta
i aðferð Einars; þegar hann skygnist eftir fornu og nýju í verk-
rít ' Ieynir twnn fyrst að ákveða það nýja með samanburði við samtimis
l'á lj](] 1Uri yngri, en það sem að því nýja frádregnu verður eftir er
Uieð ' f°l nl' *n f°rna uppistaða er fyrst og fremst vísur og kvæði
yngrn0kkrUm nndantekningum þó, t. d. vísur berserkjanna, er vera munu
serti CIU ell*r' sögurit, fyrst og fremst Ævi Snorra goða, smágrein,
°rðið 'nar llyggur eiga rót sina að rekja til Ara fróða, en síðan liefur
g ^ grincl sögunnar um Snorra i Eyrbyggju. Þá hyggur Einar eins og
tij ]Je' <)lse", að höf. Eyrbyggju liafi notað Frum-Landnámu, eða drög
ail]i j111'11" lletta eru þá 12. aldar mannfræðirit, sem höf. hefur notað. En
1)árð-|tSS-,ilofur iiann liaft sögur við hendina og getur sumra þeirra (t. d.
lieirr S°gu geiiis, Heiðarviga s., Gisli s.), en stundum virðist liann nej'ta
slikt S'°’ að llann sleppi að rita um það efni er sagan fjallar, og er
. 'agalegt, ef sagan er týnd.
sagi Un ,nl'UrðÍ við NJ’álu og Laxdælu þykir Einari Eyrbyggja fornfróð
ii'nar ” lnilcl<5 á notkun rita, mikið á munnlegri frásögn. Frásagn-
llakla rU lelllréttar af höfundinum, þegar þurfa þykir, en þær virðast þó
btjp jSe^ turðanlega. . .. Sagan er þáttakend, þættirnir liver mcð sinum
við jj U lí£mn að þykja ólíku saman jafnað, ]>egar Eyrbyggju er likt
stigj >rliillslíinnu. Og þó virðast mér þær að mörgu leyti standa á líku
rýnir 0 undar beggja rita eru annað veifið sagnamenn, liitt vcifið
Eyr]) akntra>ðingar. En þetta tvent er ekki eins samgróið og hjá Snorra.
a®ar ií*>~a °g ^ioekinskinna virðast mér því likastar sem þær séu skrif-
inér . v ° C inu áður en Snorri hefur sagnaritun sína (ef ég má leyfa
‘ k°niast svo að orði).“
ei nierkileg athugun, og hana styður það sem Einar færir siðar
til
í’etta
um
sklifuð° -'Ul Eyrl)ygSju og heimkynni. Hyggur Einar að sagan hafi verið
1 Umliv e'nllverntíma á árunum 1200—1222 líklegast á Helgafelli, eða þá
byggjuCrfl t’órðar Sturlusonar. Einar sýnir fram á það, að visur Eyr-
eftir ])v'afi llal1 áhrif á skáldskap Sturlunga eftir 1222; hefur sagan þá
af ri(](|, 'erið 0I'öin nokkuð kunn. — Hinsvegar er ekkert í Eyrbyggju
snea . 1 OInantík Laxdælu, enda var hin fyrsta riddara-saga, Tristrams
, hll> enr, v-v.jj .
bað
ei8i þýdd
a norrænu fyr en 1226. Vandkvæðum nokkrum veldur
^inari 'iís p 1 •
hér i,„ ’ r'yrhyggja vitnar til Laxdælu, sem Einar ætlar miklu yngri:
*vc*mst pí
' lð> að i ■ Uar ekkl hjá því skerinu, sem hann hefur verið skjarrastur
C 111 bessa tilvitnun seinni tíma innskot.