Eimreiðin - 01.10.1935, Blaðsíða 112

•172
RITSJÁ
eimbeiðin
lióka J)á skuld hjá samtíðinni, heldur hjá hinuni einstöku höfundun1
sjúlfum. Og svo að síðustu, hvað er smekkur og hvað er smekkleysi? Æ^1
])að l)reytist ekki með tíðarandanum.
Þekking höf. á ýmsum mjög einföldum atriðum, sem að ininsta kosti
allir guðfræðingar ættu að þekkja, er allfáskrúðug. Hann segir á bls. 342'
að hægt liafi verið að „komast í sátt við guð með fé“ á kaþólskri öld, f}r11
livað ljóta glæpi sem var. Þetta er fullkomlega rangt, því að þá var ekk'
hægt, frekar en nú, að komast í sútt við guð, nema með iðrun og yfjr'
bót. Á bls. 348 talar höf. um skilrúm, eins og hann kallar ])að, milli kois
og kirkju, sem oftast var kallað milligerð, og hefði þar, i þessum full'
gerða kafla, þar sem höf. vill vera að vinna úr efninu, átt að gera grei11
fyrir sambandinu, sem er milli milligerðarinnar og lektaranna í k‘l
þólsku kirkjunum hér til forna. Á næstu siðu talar höf. um myndir í "';:1
þólskum miðalda stíl“. Þetta er með vægum orðum sagt, heldur ófrw®1^
lega að orði komist, enda óskiljanlegt við hvað er átt. Það er verið a
tala um altaristöflu, sem er á Möðruvöllum í Eyjafirði. Það er ensk ala
basturstafla, af svo kallaðri Nottingham-Derbygerð, en hún er í s'
nefndum gotneskum stíl, og það var þetta hvorttveggja, sem átti að segja
Á sömu bls. talar höf. um, að líkneskjur og krossar úr kaþólskum sið « ^
örðið „að falla fyrir þussahætti siðbótamanna", og er þar aftur verið a
dæma athafnir fyrri alda út frá viðhorfi voru. Siðskiftamennirnir litu s'°
á, að það væri rangt og skaðlegt að sýna slíkum lilutum virðingu, og Se*u^.
enginn þussaháttur hafa verið í því, að þeir með öllu móti reyndu ‘
gripa fyrir kverkar þessari óhæfu, sem þeim þótti vera. Neðanmáls á l,eirI^
siðu talar höf. um, að myndir íslenzkra valdsmanna hafi stundum verI,.
köHu®
úða
ndi
á altaristöflum. Þetta er auðvitað rangt, því að þetta voru svo
epitapliia, og dæmið, sem hann tilfærir um að epitaphium Magnúsar pr
hafi hangið yfir kórdyrum í Hagakirkju er ekki beinlínis sannf®ra
um að þau hafi verið höfð fyrir altaristöflur, ])ó að það geti auðvlje
vel hafa komið fyrir. Á bls. 350 nm. talar liöf. um altarishrún frú Sn ^
dal „í rammheiðnum æfintýrastíl", með griffónum og gömmum; Þ!1^
þarna, að höf. veit ekki, að hér er ekki að ræða um stíl, sem skap®
( x
er af Evrópu-menning eða með rót sina í henni, lieldur er lier ao
ðUr
jeðs
uin persneska silkidúka, sem fluttust til Evrópu um margar aldir og
notaðir i allskonar kirkjuklæði fyrir fegurðar sakir, og ])að jafnvel 1>°' .
á þeim stæði t. d. Maliomet, en slíkir dúkar voru nefndir „heiðin stj
Á bls. 370 segir, að menn liafi i kaþólskum sið við skriftamál átt ® ^
fyrirgefningu „eða einhverjar skriftir", en menn áttu að fá hvortt .
og iðrast þó áður, en þess getur höf að engu. Hér skal nú staðar nul ^
þó margt fleira slikt megi finna til í þessum kafla og reyndar vl^ae’^^a
þetta mundi nægja til þess að sýna, að hér sé farið með rétt mál-
rýrir í engu liið geysimikla gildi bókarinnar sem safnrits og heinn
rits, en það sýnir óneitanlega, að enda þótt höf. væri hinn ágætasti
ari, þá skorti hann skilyrði til þess að vinna úr því, sem hann
safnað, og því fór vel, að hann bar það ekki við nema i þessum