Eimreiðin - 01.09.1967, Page 33

RRÉF TIL VINAR
213
legt fyrir, var nú afskræmt af
ofaslegum geðshræringum. Og
þessar geðshræringar voru met-
orðagirni, kænska, valdasýki,
valdasýki.“
Svetlana stendur hjá föður
sínum, starir á hann, kyssir hönd
hans og ann honum meira en
nokkru sinni áður. Hann, sem
hafði þó aldrei gefið sér tíma
til að sjá nema þrjú af átta
barnabörnum sínum. Henni
fannst þá, að hún hefði verið
ónýt og vond dóttir, eins og
ókunnug manneskja heima hjá
sér, í engu hjálpað þessum
gamla manni, veikum, útskúf-
uðum af öllum, einmana á sín-
um tignartindi, en þó föður,
sem elskaði hana á sína vísu.
„Faðir minn dó hræðilegum
dauða,“ segir hún, „guð gefi
réttlátum hægt andlát.“
Hún lýsir síðustu klukku-
stundunum af dauðastríði Stal-
ins. Hjartað var sterkt, og hann
kafnar smám saman af súrefnis-
skorti. Rétt fyrir andlátið opnar
hann skyndilega augun og litast
um. Það var ægilegt augnaráð,
ef til vill rænulaust, kannske
reiðilegt, ótti við dauðann, ótti
við ókunnug andlit læknanna,
sem lutu yfir hann, — hann
hafði hneppt sinn gamla líf-
lækni, Vinogradov í fangelsi, —
og svo lyfti hann allt í einu
vinstri hendi og benti, benti
hann upp, spyr hún, eða var
hann að hóta okkur. Þessi hreyf-
ing var óskiljanleg, ógerningur
að skilja gegn hverju eða hverj-
um.
Tveimur dögum eftir lát Stal-
ins lét Berja sópa öllu á heimil-
inu burt í geymslu, og þjónustu-
fólkið var látið fara.
Frá þessari döpru endurminn-
ingu hverfur Svetlana síðan að
bernskudögunum, sem eru ljúf-
ir og bjartir. Þá áttu þau heima
í húsi í skógi fyrir utan Moskvu,
og þar var gleði og gaman og
sífellt sumar og fullt af fólki,
vinum og ættingjum, barnaboð
og leikir, sólríkt heimili í Zuba-
lovo, og þar bjuggu þau frá
1929 til 1932, er móðir hennar
dó, — börnin reyndar lengi eftir
það, en faðir hennar undi þar
ekki síðan. A sumrin fóru þau
til Sotshi. — „Garðurinn, um-
kringdur skógartrjám og blóm-
um, var mesta yndi föður míns,“
segir Svetlana, „þar naut hann
hvíldar, þar var hugur hans, en
hann tók sér aldrei skóflu í
hönd, snerti ekki mold, en hann
heimtaði að allt væri í lagi, vel
hirt, og ávexti vildi hann hafa,
kirsuber, tómata og epli. Ein-
staka sinnum tók hann klippur
og klippti fáeinar visnar grein-
ar, en ekki var garðyrkjustarf
hans annað. Hann gekk um í
garðinum og leitaði, leitaði
sýnilega að notlegum, friðsælum
stað, — leitaði en fann hann