Eimreiðin - 01.09.1967, Síða 34

214
F.IMREIÐIN
aldrei. — Á sumrin gat hann
labbað svona heilu dagana um
garðinn."
Alliluév-fjölskyldan, sem Stal-
in hafði verið kunnugur í
Grúsíu, — hann hafði að sögn
bjargað móður Svetlönu frá
drukknun, þegar hún var lítil, —
var fjölmenn og það fólk allt
tíðir og góðir gestir á heimil-
inu, en eftir dauða móður Svet-
lönu tæmdist húsið smám sam-
an af þessu fólki, sem varð
skyndilega og óskiljanlega fjand-
menn föðurlandsins, eins og
Stalin orðaði það. Litla stúlkan
fékk þá skýringu eina, að þetta
væri vont fólk.
„Engar bænir dugðu. Faðir
minn þoldi ekki að aðrir drægju
í efa dóm hans um fólk,“ segir
hún. Hefði hann lokað úti úr
hjarta sínu einhvern, sem hann
hafði lengi þekkt, hefði hann
dregið hann í dilk fjandmanna
sinna, j:>á var ekki hægt að tala
við hann framar um þann mann,
— hann varð öskuvondur, ef
reynt var að koma honum á aðra
skoðun.
Og hann var augsýnilega í
klónum á Berja og vélabrögðum
hans að þessu leyti. í sífellu voru
lögð fyrir hann skjöl og skýrslur
um yfirheyrslur, þar sem þessi
og þessi viðurkenndi sök sína,
eða aðrir viðurkenndu fyrir
hann, eða hann hafði ekki við-
urkennt, — og það var verst af
öllu. Þegar hann var orðinn
sannfærður um að þessi væri
fjandmaður, þá þurfti ekki fleiri
staðreynda við. Það var óhugs-
andi að skipta um skoðun og
trúa því að nýju, að sá væri heið-
arlegur maður en ekki óvinur,
— það var óhugsandi. Hið liðna
hvarf honum — að þessu leyti
var hann grimmur að eðlisfari
og ósveigjanlegur. Fortíðin, sam-
starf, sameiginleg barátta fyrir
háleitu markmiði, vinátta, —
það var eins og þetta hefði aldrei
verið til, það var brott úr huga
hans, strikað yfir það með óskilj-
anlegri grimmd, og maðurinn
var fordæmdur.
Nadezda Alliluéva, móðir
Svetlönu, var rúmlega tuttugu
árum yngri en maður hennar
Stalin. Hann var um fertugt,
þegar byltingin varð, hún 16
ára. Og hún var yngst á heimil-
inu að börnunum undantekn-
um, var sífellt að námi og starfi
utan heimilis og gaf sér sjaldan
tíma til að sinna börnunum, en
þó finnst Svetlönu nú, að henn-
ar hafi alls staðar notið við.
Hún trúði einlæglega á bylting-
una, sannfærð um, eins og bylt-
ingarmennirnir ungu, að þau
væru að skapa nýjan og betri
heim, og byltingin hefði frelsað
þau frá háttum smáborgara og
fyrri löstum. Þannig birtist
henni byltingarmaðurinn, sem
kom úr útlegð í Síberíu, þannig