Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1968, Page 15

Eimreiðin - 01.01.1968, Page 15
EKKl Á EINU SAMAN BRAUfíl 5 greind, áhugi og víðsýni. Aukin þjóðerniskennd og vaxandi tækni og fjölbreytni á sviði atvinnuvega og viðskiptalífs ýtti jDarna undir. Iðjuhöldar og aðrir áhugamenn um atvinnu- og markaðsmál skildu það margir hverjir tiltölulega fljótlega, að illa uppfræddur og áhugalaus almenningur hentaði þeim ekki lengur, og hin hrað- vaxandi verkalýðshreyfing lagði sívaxandi áherzlu á aukna alþýðu- fræðslu. í barnaskólunum var í fyrstu aðeins kenndur lestur, skrift og eitthvað í reikningi, en brátt var þar bætt við nýjum náms- greinum, og svo var tekið að stofna framhaldsskóla handa almenn- ingi. En áhugamenn um menningarmál og þjóðargengi sáu fljót- lega, að skólar væru ekki einhlítir til að viðhalda æskilegum og raunar nauðsynlegum áhuga almennings á aukinni þekkingu í samræmi við hinar hraðfara breytingar á flestum sviðum þjóðlífs- ins. Og svo verða þá til bókasöfn handa alþýðu og lestrarfélög, enda varð fjölmörgum ráðamönnum það ljóst, að jafnvel sem tóm- stundagaman hefði lestur bóka ærið Jrjóðfélagslegt gildi. Bandaríkjamenn gerðust þegar fyrir miðja 19. öld forgöngumenn um stofnun almenningsbókasafna, og þar hefur vöxtur þeirra og viðgangur orðið geysimikill og víðtækur, þótt gnægð sé þar alls konar skóla. Hafa ýmsir hinna mestu iðjuhölda verið manna áhuga- samastir um þau mál. Þeir hafa talið sér til hagsbóta stofnun og starfsemi slíkra safna, Jrar sem verkamenn þeirra ættu kost hvers konar fræðibóka og auk þess hlytu ódýrari og að minnsta kosti meinlausari tómstundaskemmtun en víðast annars staðar. Einn hinn merkasti af bandarískum iðjuhöldum hefur látið hafa eftir sér: „Um hagkvæma nýbreytni um ýmis vinnubrögð á ég meira að þakka hugvitssömum verkamönnum, sem hafa aflað sér tæknilegrar þekkingar í almenningsbókasöfnum, heldur en nokkrum hinna há- lærðu sérfræðinga, sem ég hef í þjónustu minni, þó að ég geti raunar ekki heldur án þeirra verið.“ Bretar fylgdust vel með því, sem gerðist í þeirra gömlu, amerísku nýlendu, og þeir urðu J^jóða fyrstir til að setja lög um almennings- bókasöfn. Á Norðurlöndum höfðu lýðháskólamenn og verkalýðs- hreyfingin forgöngu um stofnun lestrarfélaga og almenningsbóka- safna, en það var Jró ekki fyrr en eftir heimsstyrjöldina fyrri, að ráðamenn létu sér almennt skiljast, hve þörf þeirra væri brýn og mikilvægi þeirra víðtækt. Á síðustu fjórum áratugum hefur skiln- ingurinn á margháttaðri gagnsemi þeirra farið sívaxandi jafnt í

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.