Eimreiðin - 01.01.1971, Blaðsíða 37

SJÓNVARP Á ÍSLANDI
33
hvort auglýsingar eigi yfirl'eitt að vera í hljóðvarpi og sjónvarpi, og mót-
ast skoðanir manna yiirleitt af þeim ótta, að auglýsendur fái smám
saman óeðlileg áhrif á aðra dagskrárgerð. í Bandaríkjunum og ýmsum
fleiri löndum ráða auglýsendur ekki aðeins auglýsingum, heldur kaupa
þeir sjálft sjónvarpsefnið og greiða fyrir það til þess að lokka hlust-
endur og áhorfendur að auglýsingunum. Eru flestir Evrópumenn og
raunar mjög margir Ameríkumenn sammála um, að ameríska kerfið
sé hinn mesti óskapnaður.
í Evrópu hafa sjónvarpsauglýsingar breiðzt ört út undanfarin ár
og hvert landið á fætur öðru tekið þær upp. í Hollandi urðu deilur um
sjónvarpsauglýsingar stórpólitískar og leiddu til stjórnarskipta. Nú eru
þrjú Norðurlönd, Danmörk, Noregur og Svíþjóð, síðasta vígi liins aug-
lýsingalausa sjónvarps, og spá þó margir, að |jað falli eftir fá ár.
Hér á landi hefur varla þurft að deila um þetta mál af þeim sökum, að
það er fjárhagsleg nauðsyn fyrir Ríkisútvarpið að fá auglýsingatekjur.
Um langt árabil hefðu afnotagjöld hljóðvarps þurft að vera tvisvar
sinnum hærri, ef ekki væru auglýsingar, og sjónvarpið mun nálgast
sama ástand eftir nokkur ár. Hins vegar hafa auglýsendur aldrei náð
neinum áhrifum á annað dagskrárefni og er ekki alvarlegur ótti hvað
jjað snertir.
Settar hafa verið strangar reglur um sjónvarpsauglýsingar, og segir
þar meðal annars, að aðaltexti þeirra skuli vera á íslenzku máli. Er
nauðsyn að herða nokkuð á reglunum og framfylgja þeim til hins
ítrasta, og einnig tel ég eðlilegt að setja takmörkun á fjölda auglýsinga
frá einum og sarna aðila um eina og söniu vörutegund, til þess að er-
lendir auðhringar geti ekki kaffært íslenzka keppinauta í krafti fjár-
magns síns.
Nú liggur fyrir Aljjingi frumvarp til nýrra útvarpslaga, og er það án
'efa mikil bót á þeirn lögum, sem í gildi eru. Vonandi ber alþingi gæfu til
að afgreiða þetta l'rumvarp, enda er rík Jjörf á nútíma löggjöf um svo
mikilvæga stofnun sem Ríkisútvarpið er. í sambandi við undirbúning
frumvarpsins voru einnig gerð drtig að nýjum reglugerðum um Ríkis-
útvarpið, }j. á. m. frétta- og auglýsingareglugerðum. Þar eru tillögur
um ýmsar breytingar í Jjá átt, sem ég nefndi um auglýsingar. Eftir að
nýju lögin hafa verið Sett verða gelnar út nýjar reglugerðir, sem vonandi
búa svo um hnúta í Jjessum efnum að vel megi við una.
VI
Til skamms tíma hafa menn sagt um hljóðvarp og sjónvarp, að Jjað
sé aðeins dauð tækni, sent geti borið mál manna um borg og byggð.
3