Ægir - 01.02.1945, Side 63

Æ G I R
85
er ábatasamt er að geyma í is.“ í stjórn
félagsins voru kosnir: Tryggvi Gunnars-
son formaður, Gúðbrandur Finnbogason
og W. C. Christensen. Þegar stofnfundur-
inn var haldinn, var ishúsið næstum því
fullbúið.
Ditlev Thomsen kynnti sér ýmislegl,
sem viðkom ishúsum og isgeymslu og
hafði mikinn áhuga fyrir því, að íslend-
ingar reyndu að notfæra sér þá möguleika,
sem honum virtist fyrir liendi í þeim efn-
um. I byrjun árs 1895 birti l)Iaðið Isafold
greinargerð frá honum, þar sem hann
bendir á, að nauðsyn sé á að koma upp ís-
húsum í aðal veiðistöðvunum, svo að unnt
sé að reyna að fá erlend skip til þess að
koma þar og taka is og fisk. Bendir hann
sérstaklega á Vestmannaeyjar í þessu sam-
bandi, þvi að þar Ieggi mörg ensk skip leið
sin fram hjá á heimleið, og mundi eyja-
skeggjum verði hinn mesti hagur í því, ef
hægt væri að koma á slíkum viðskiptum.
Þá getur hann þess, að danska skipið
„Cimbria“, en það flutti afla kolaveiði-
manna í Önundarfirði, muni fáanlegt til
að koma við í Reykjavík þá um sumarið
og kaupa þar is og fisk. Hér sat þó við
ráðagerðina eina, enda var ekki íslendinga
einna að segja fyrir í þessum efnum.
En það er að segja af íshúsinu í Reykja-
vik, að það tók til starfa fyrri hluta árs
1895. Um mánaðamótin mai og júni
reyndi fyrsta þilskipið frysta sild úr is-
húsinu. Það var Jón Jónsson í Melshúsum,
sem fyrstur reið á vaðið, en hann var þá
með Njál. Tók hann 400 síldar úr íshús-
inu og veiddi á þær 11—4 2000 á tæpri viku.
Þegar síldin þraut hjá honum tók fyrir
aflann. Um líkt leyli reyndi skipið Hjálm-
ar með frosna síld og fékk 7000 fiska á
viðlika tima og Njáll. Nokkrir opnir bátar
böfðu og reynt frosna sild lil beitu og gef-
izt vel. í byrjun júní voru 20 þús. síldar
1 ishúsinu.
Ekki virðast þó þilskipaeigendur hafa
verið sérlega hrifnir af íshúsinu, né gert
sér miklar vonir um að það gæti orðið út-
veginum nokkur stoð. Kemur það berlega
fram í grein eftir Tryggva, sem birtist í
ísafold 22. april 1896. Grein þessi heitir
„Brot úr ísl. menningarsögu“, og er merki-
leg fyrir ýmsra hluta sakir.
Hann segir þar, að um áramótin 1895 og
96 hafi verið búið að selja 74 hlutabréf á
50 kr. hverl og þar af hafi útvegsmenn og
sjómenn keypl 12. Má' af þessu glögglega
marka áhuga manna fyrir íshúsinu. Trúin
á frysta síld til beitu var heldur ekki á
marga fiska, eftir þvi sem Tryggvi hermir.
Fyrsta vorið, sem húsið starfaði, lá þar
nokkur síld eins og fyrr er greinl og töi-
uðu sjómenn mikið um hana. Sumir sögðu
hana ónýta, en aðrir álitu hana tálbeitu,
sem eitraði sjóinn og því mætli ekki nota
hana. Reynslan sýndi þó skjótt, að þau
skipin öfluðu miklu betur, sem sildina
höfðu, en hin. Þeim fjölgaði því, sem fóru
að nota hana. „. . . En þrátt fyrir þetta
hafði vaninn og hleypidómarnir svo
mikið vald yfir skoðunum manna, að út-
útgerðarmenn gerðu samtök í vetur (1895—
96), að nota ekki síld á skipunum yfir
vetrarvertíðina — þ. e. til 14. maí. Á ein-
um l'undi Útgerðarmannafélagsins í vetur
voru miklar umræður um þetta mál. Þeir,
sem mesta reynslu þóttust hafa við fisk-
veiðar, sögðu, ;ið beita væri óþörf, þegar
fiskur væri í göngu. Hann tæki þá enga
fæðu og liti ekki við beitu. En jafnframt
gátu þeir þess, að síldarbeita væri skað-
ræði; hún gerði fiskinn svo beituvandann.
Það er líkt um síldina og sumir læknar
segja um smáskammtameðulin, að þau