Iðunn : nýr flokkur - 01.09.1933, Síða 41

IÐUNN
Farið heilar, Fornu dygðir!
311
við, að ég gæti orðið hvítgióandi aí lietjuskap til að
verja þetta dót, ef ég lenti í óheppilegum félagsskap á
þvi augnabliki, sem ætti að draga það til skjótvirkari
ábyrgðar en hér er viðhöfð til daglegs brúks. Hins
vegar vona ég, án þess þó að ég telji mig eiga það
víst, að ég myndi eftir j)ví á meðan ég stæði uppi, að
ég-væri að haga mér eins og fífl. Petta litla dæmi sýnir,
að dygðin er áleitnari en erfðasyndin, sem ég t. d.
persónulega hefi aldrei haft augnabliks aðkenningu af.
Það sýnir einnig, að ættjarðarást er miklu næmari
kvilli en menn alment ætla og talsvert hættulegri. Fyrir
hundrað árum var skaðsemdarmáttur hennar hégómi
móts við það, sein er nú. Það versta, sem fjandsamleg
þjóð gat gert annari, var að sigrast á henni og stúta tí-
unda hverjum eða jafnvel að eins hundraðasta liverjum
manni. Nú getur hún afmáð lieila siðmenningu, - eða
öllu heldur, því verður ekki forðað nema eitthvað sé
að gert. Heiðarlegur ættjarðarvinur nútímans má vera
eins dygðugur eins og hann vill. Hann er eigi að siður
eins og sinnulaus fortíðarskepna, sem rambar rrieð
kyndil um púðurbirgðageymslu. Nú eru kyndlar að
vísu skáldleg og tilkomumikil ljósatæki. En þau eru
áhættusöm, einkum í púðurgeymslu. Hér er þá gömul
■og góð dygð, sem vér verðum að afmá, áður en hún
afmáir oss. Sjálfur hefði ég hneigð til þess að setja
hana á, ef ég hlýddi rödd tilfinninganna einni, en vitið
segir mér, að það sé í dýrasta lagi goldið með því að
ieggja mig og alla meðbræður mína viö trogið. Og það,
sem koma verður í hennar stað, er ekki alþjóðastefnan í
isinni gömlu mynd, heldur það, sem ég vildi nefna nýja
tegund af heimsmensku. Ef vér þurfum endilega að
móðga einhvern, undiroka einhvern og láta einhvérrt
jkenna á valdi voru, látum jiað þá í guðanna bænum