Iðunn : nýr flokkur - 01.09.1933, Page 78

348
Geimgeislamir.
IÐUNK
legur; svo virtisí sem geislunin væri sterkust, er Vetr-
arbrautin stóð beint yfir jöklinum.
I’að er auðvitað mál, að athuganir þessar vöktu stór-
kostlega athygli meðal vísindamanna og urðu til þess,
að ýmsir tóku að rannsaka þessi .fyrirbrigði nánar..
Vísindamennirnir mældu styrkleika og aðrar eigindir
þessara geisla og tóku að grufla yfir hugsanlegum,
uppruna slíkrar „hæðargeislunar". Ferðir Piccards pró*
fessors með flugkúlu upp í háloftin eru t. d. mikils-
verður liður í rannsóknum þessum.
Ekki hvað minsta þýðingu hafði það að mæla ná-
kvæmlega bylgjulengdir þessara geisla, og einhverjar
merkilegustu rannsóknir í þeim efnum hafa verið gerð-
ar af amerískum vísindamönnum — einkum af Millikan..
Þessar rannsóknir voru í því fólgnar að komast að
raun um, hve mjög drægi úr magni geimgeislanna„
er þeir hefðu farið gegn um vatn, mismunandi djúpt..
Rannsóknir þessar fóru fram á fjallavötnum í Ame-
riku og leiddu það i ljós, að geimgeislarnir eru aðallega.
af þrem bylgjulengdum. Styzta bylgjuléngdin, sem
heyrir til styrkustu geislunum, fer ekki mikið fram úr
einum biljónasta hluta úr millímetra, en biljón er, eins.
og vér vitum, miljón miljóna og er skrifað með einum
og tólf núllum. Af þessu má svo draga mikilsverðar
ályktanir.
öll geislun kemur af ákveðnum ummyndunum eða.
breytingum, sem eiga sér stað í eindum (atom) einhvers
efnis. Sólarljósið, sem berst til jarðarinnar, er t. d. ekk-
ert annaö en árangur slíkra ummyndana í ótölulegum
grúa einda í sólinni. Með því að rannsaka litróf sólar-
Ijóssins getum vér komist að nokkurn veginn öruggri
niðurstöðu um, hvers konar ummyndanir það eru, sem.
eiga sér stað í eindum sólarinnar.