Ægir - 01.03.1980, Blaðsíða 34

Námsbraut í útgerðartækni
á vaxandi gengi að fagna
Inngangur
Útgerðartækni, hvað er nú það? Þessi spurning
kemur allt of oft fram þegar þessa námsgrein ber á
góma. í sjálfu sér er þetta ekki óeðlilegt, þar sem
þessi námsgrein er tiltölulega ný og hefur verið frek-
ar lítið kynnt miðað við aðrar nýjar greinar í skóla-
kerfinu.
Útgerðartækni er kennd við Tækniskóla íslands.
Áætlað var að hefja kennslu haustið 1974, en bæði
var það að ekki mun námið hafa verið nógu vel
kynnt, svo og að oft er erfitt að breyta hugmyndum
manna um gæði og hagnýtt gildi menntunar, því
aðsókn varð engin tvö fyrstu árin og það var því
ekki fyrr en haustið 1976 sem kennsla hófst.
Námstíminn er eitt og hálft ár og skiptist í 3 hluta.
Inntökuskilyrði eru þau að viðkomandi hafi stýri-
mannapróf 2. stig, vélstjórapróf 3. stig eða hafi lokið
undirbúningsdeild við Tækniskóla íslands. Auk
þess er krafist 18 mánaða verkþjálfunar, sem skipt-
ist þannig að nemandi þarf að hafa verið 12 mánuði
á sjó og unnið 6 mánuði við fiskvinnslu í landi eða
vice versa. Stúdentar fá inngöngu beint á 2. hluta
námsins, ef þeir hafa tilskilda verkþjálfun.
Auk þess er farið ítarlega í skattskil fyrirtækja i
sjávarútvegi.
Þjóðhagfræði: Þar eru tekin til meðferðar við-
fangsefni hagfræðinnar, ríkisíjármálin, peninga-og
lánamálin, verðbólgan o.fl.
Fiskihagfræði: Helstu kenningar varðandi fiski-
hagfræði, auðlindanýtingu og sérkenni íslensks
sjávarútvegs kynntar.
Stjórnun: Hér er m.a. tekið fyrir stjórnskipulag
fyrirtækja, eðli þeirra, uppbygging og márkmið.
Rekstrartækni: Kennd eru undirstöðuatriði
rekstrarfræði og rekstrartæknilegra aðferða. T.d. er
farið inn á verkstjórn og verkkennslu, vinnurann-
sóknir, launamál og launakerfi, áætlanagerð, skipu-
lagstækni, verksmiðjuskipulag og gæðastýringu.
Veiðiaðferðir: Kynning og þjálfun á aðferðum við
að bera saman útvegshætti við breytilegar aðstæður.
Fjármál: Þetta er nokkuð viðamikil grein og er
þar farið inn á helstu viðfangsefni fjármálastjórnun-
ar. Tekið er fyrir innkaupa- og birgðahaldsstýring.
rekstrar- og efnahagsathuganir, rekstrar- og
greiðsluáætlanir, fjármögnun og fjárfestingarút-
reikningar.
Námsefni
Eins og áður hefur verið minnst á skiptist námið í
3 hluta. Á fyrsta hluta eru kenndar undirstöðugrein-
ar, þ.e. raungreinar, mál og bókhald og rekstrarhag-
fræði. Á öðrum og þriðja hluta má segja að námið
skiptist í tvo þætti, annarsvegar rekstrar- og við-
skiptafræði þar sem mikið er byggt á dæmum úr
sjávarútveginum og hins vegar hrein útvegsfræði.
Kennsla í rekstrargreinum spannar vítt svið og hefur
þessi hluti frekar farið vaxandi. Helstu greinar sem
kenndar eru, eru þessar:
Bókhald: Nemendum er gert kleift að færa bók-
hald fyrir fyrirtæki í sjávarútvegi.
Rekstrarhagfræði: Helstu undirstöðuatriði
rekstrarhagfræði kennd og atriði varðandi rekstur
og stjórnun framleiðslu.
Skreidarmal.
154 — ÆGIR