Tímarit lögfræðinga - 01.04.1956, Blaðsíða 36

því að úrskurða um þetta atriði eftir almennum ákvæðum
laganna.. Það er að vísu Ijóst, að slíkt kosningabandalag er,
ef hvor þessara stjórnmálaflokka telst sjálfstæður þing-
flokkur, þegar uppbótarþingsætum er úthlutað, til þess
lagað að raska, flokkum þessum í hag, þeirri þingmanna-
tölu, sem þeir mundu fá, ef þeir biðu nú fram til Alþingis
með venjulegum hætti hvor fyrir sig. En við það eru ákvæði
laga um kosningar til Alþingis bersýnilega miðuð. Hins-
vegar er á það að líta, að eigi liggur annað fyrir, en að
hvor flokkurinn um sig starfi sjálfstætt hér eftir sem hing-
að til, að m. k. að því er varðar þau mál, sem hin sameigin-
lega stefnuskrá í áðurnefndri stjórnmálayfirlýsingu tekur
ekki til. Óvefengt er að þeir hafi einnig framvegis hvor sín
flokkslög og hvor sína flokksstjórn. Tel ég því að eigi verði
hjá því komizt að líta á hvorn þeirra um sig sem sjálf-
stæðan stjórnmálaflokk við alþingiskosningar þær, sem
fram eiga að fara 24. júní n. k. En af þessu leiðir, að hvor
þeirra um sig hefur rétt til að bera fram sjálfstæðan lands-
lista við þær kosningar sbr. d-lið 31. gr. stjórnarskrár-
innar og 30. gr. laga um kosningar til Alþingis.
Af því, scm nú hefur verið rakið tel ég leiða, að svo
framarlega sem báðir þessir flokkar nái þingsæti í næstu
kosningum, beri við úthlutun uppbótarþingsæta að telja
hvorn þeirra um sig sjálfstæðan þingflokk samkv. 126. gr.
laga um kosningar til Alþingis, enda er hvergi í þeim lög-
um gert ráð fyrir, að atkvæðamagn tveggja eða fleiri
flokka sé lagt saman og uppbótarþingsætum síðan úthlutað
samkvæmt sameiginlegu atkvæðamagni slíkra flokka. Fæ
ég ekki séð að ákvæði d-liðs 31. gr. stjórnarskrárinnar
hnekki þessari niðurstöðu, þar eð sú grein vísar um skipun
jöfnunarþingsæta til kosningalaga. Er um þetta rætt í
XIV. kafla núgildandi laga um kosningar til Alþingis, sjá
einkum 126. og 127. gr. þeirra laga, sem ég tel að skeri úr
um þetta efni.
Jón Ásbjörnsson.
98