Tímarit lögfræðinga - 01.06.1957, Blaðsíða 7

liátt endurbætt tilliögun háskólans, varð þó fyrst gagnger
brevting til bóta á grundvallarreglum Hafnarliáskóla, er
liðnar voru 8 aldir frá stofnun lians eða með tilskipun-
inni 7. maí 1788, er laut að kennslu og framkvæmd allri
á vegum stofnunarinnar, og bafa þær í meginatriðum
baldizt fram á þessa öld, en stakkaskipti iiafa þar að
visu orðið á síðustu timum. — Að þvi er varðar laga-
eða lögfræðinám, er þcss að geta, að upphaflega átti
þar og í kaþólskum háskólum yfirleitt samkvæmt eðli
málsins aðallega að kennast kirkjulegur réttur (jus cano-
nicum), en það lærdómssvið víkkaði þó bráðlega og
breyttist eftir siðaskiptin, þvi að úr því varð lengi vel
hin fræðilega uppistaða í allri lagakennslu rómverskur
rcttur (Rómarréttur, jus Romanum, með lögbókinni Corp-
us juris), þótt aldrei kæmist bann til fulls inn i hinar
þjóðlegu lagasetningar á Norðurlöndum, sem hneigðust
þá einnig að germönskum lagareglum og réttarsetning-
um (eitt síðasta vitni um þann skvldleika eru ýmis á-
kvæði í aldamótalögbók Þjóðverja, Burgerliches Gesetz-
buch fiir das deutsche Reicb), enda sýnir réttarsaga Ger-
mana og norrænna þjóða, að á likum stofni var byggt
lijá báðum. En snemma munu lagafyrirmæli í löndum
Norður-Evrópu hafa orðið með sérstökum og nokkuð
þjóðlegum blæ, og þar með lagakennslan, þegar til kom,
er þróaðist meir og meir í innlendum jarðvegi í hverju
landi um sig, þótt nú á síðkastið bafi stefnan af ýmsum
ástæðum aftur hneigzt til sameiginlegra réttarreglna i
mikilsvarðandi efnum. En að þvi er til Islands tók, gat
lagakennsla í Danmörku, eða raunar i liverju framandi
landi sem var, eðlilega aldrci til fulls orðið við hæfi
landsmanna.
Með tilskipun frá 10. febrúar 1736 og 7. maí 1788 voru
scttar ákveðnar reglur um nám og próf í lagadcild Kaup-
mannabafnarbáskóla, sem sýna m. a. greinilega, hvcrnig
kennslunni var báttað. Var þar krafizt kunnáttu í alþjóða-
í'étti (jus universale), þjóðarrétti (jus gentium), náttúr-
öo
Timarit lögfrceðinga