Tímarit lögfræðinga - 01.06.1965, Blaðsíða 45

Það er því engan vegiíni óeðlilegt, að varpað sé frani
þeirri spurningu, livort ekki sé kominn tími til þess, að
endurskoða aldagamla skipun lögsagnarumdæmanna
og færa í nýtt mót þau störf og verkefni, sem við liana
hafa verið hundin.
Hér þarf þó allrar aðgæzlu við, og allar breytingar
verða að gerast með gát og á þjóðlegri rót, svo síðan
villan verði ekki verri hinni fyrri, en ég hygg, að leiða
megi nokkur rök að því, að ýmsar þær breytingar, sem
þegar hafa verið gerðar á skipun lögsagnarumdæma og
skiptingu valdsviðs á þeim vettvangi, hafi á stundum
verið miðaðar við það fyrst og fremst að levsa stundar
vandkvæði, ef ekki hefur verið um beinar pólitískar
kipphræringar að ræða, án hliðsjónar af nokkurri heild-
arstefnu í þeim efnum.
Hér þarf til margra átta að horfa og mun ég aðeins
drepa á nokkur atriði, sem þetta mál snerta
Ég leiði hjá mér að sinni að ræða, hvort það sé æski-
legt eða nauðsynlegt frá stjórnsýslulegu sjónarmiði, að
hreyta landfræðilegum mörkum núverandi sýslu- eða
umdæmaskipunar. í þeim efnum skortir mig nauðsyn-
lega reynsluþekkingu, þótt mér fljólt á litið sýnist, að
þar gætu ýmsar breytingar verið hagkvæmar.
Hins vegar get ég ekki stillt mig um að víkja nokkr-
um orðum að skipan dómsstólanna. Dómarastarfið hef-
ur ætíð verið snar þáttur í störfum sýslumannanna, en
jafnframt sérstaks eðlis. Sýslumaðurinn hefur orðið
að sameina það tvennt, að vera einheittur vaklsmaður
í framkvæmd stjórnvaldsákvarðana, en vera jafnframt
réttlátur dóniari, þegar það sama framlcvæmdavald,
sem hann þjónar i stjórnsýslunni, er málspartur í dóms-
máli. Þetta er ekki alltaf þægileg aðstaða — aðstaða
sem er beinlínis löguð til þess að vekja tortrvggni gagn-
vart dómaranum af hálfu almennings, enda er alkunn
sú skoðun manna, og er fsland þar ekki sér á blaði, að
ekki sé von um að vinna mál, þar sem ríkið sé gagn-
Tímarit lögfræðinga
107