Tímarit lögfræðinga - 01.06.1989, Page 59

HVAÐ ER LAGANEMUM KENNT UM
STÖRFLÖGMANNA?
Ágæti ritstjóri.
Björn Þ. GuSmundsson prófessor veltir þv( fyrir sér I tímaritinu (4. hefti
desember 1988, bls. 266—269), fyrir hverja dómarar eigi að semja dóma,
og er tilefnið forvitnileg greinarskrif þeirra Hjördísar Hákonardóttur og Þórs
Vilhjálmssonar ( Skírni vor og haust 1988. Björn víkur málinu að málflutn-
ingsmönnum, og telur hann að aðilar þeir sem málflutningsmenn flytja mál
fyrir botni litið í greinargerð og málflutningsræðu lögmanns síns án útskýr-
inga. Síðan segir Björn:
„Leggja lögmenn það á sig að gefa slíkar útskýringar? Varla. Ég hef
jafnvel grun um að oft beiti þeir einmitt lögfræðinni fyrir sig til þess
að gera sig mikilvægari í augum skjólstæðinga sinna.“
Þessi staðhæfing prófessorsins vakti mig til umhugsunar um það, hvað
það kynni að vera, sem laganemum er kennt um hugsanleg framtíðarstörf á
sviði lögfræði og á hvaða þekkingu slík kennsla er byggð? Líklegast er að
ekki sé haldgóðar upplýsingar um störf lögmanna að finna meðal fræði-
manna í lagadeildinni, og benda orð Björns til þess. Það er að sjálfsögðu
eitt af aðalstörfum lögmanna að skýra bæði efnisrétt og réttarreglur fyrir
þeim sem þeir starfa fyrir, og á það bæði við um svið einkamála og opin-
berra mála. Lögmenn ræða kröfugerð og málsástæður ítarlega við viðskipta-
menn sína á sviði einkamála áður en mál er höfðað eða greinargerð skrifuð
varnarmegin. Þá skiptir mestu að viðskiptamaðurinn skilji inntak kröfu-
gerðarinnar og þær röksemdir sem lögmaðurinn hyggst leggja fyrir dóm-
stólinn. Lögmaðurinn hættir sjaldnast fyrr en honum er Ijóst, að viðskipta-
maðurinn hefur skilið kröfugerðina og málsástæðurnar. Sama gildir að sjálf-
sögðu um réttarfarslegar ráðstafanir. Sakborningar í opinberum málum
skilja nánast ekkert af þv( sem dómarinn segir við þá um réttarstöðu þeirra
og réttarfarsreglur yfirleitt, og gerir verjandinn skjólstæðingum sínum grein
fyrir efni þessara reglna þannig að skiljanlegt sé.
Enda þótt ég hafi nokkrar áhyggjur af því, að laganemar fái litla sem
enga fræðslu um starf málflutningsmannsins í lagadeildinni, þá er að sjálf-
sögðu ekki við prófessorinn að sakast. Prófessorarnir hafa ekki fengist við
lögmannsstörf, heldur störf á öðrum lögfræðisviðum. Ég minnist ekki í
augnablikinu annars prófessors með lögmannsreynslu en kennara míns (
réttarfari, Theodórs B. Líndal, en hann var hinn hreinræktaði málflutnings-
maður par excellence.
Ætla má að hollt sé fyrir laganema að fá nokkra fræðslu um störf á lög-
fræðisviði meðan þeir eru í lagadeild. Mér dettur í hug að lagadeildin gæti
leitað til Lögmannafélags íslands um samstarf og þessir aðilar í sameiningu
skipulagt fræðslu á þessu sviði. Ragnar A3alsteinsson
137