Tímarit lögfræðinga - 01.09.1994, Side 65

3.6 Virðingar
Gert er ráð fyrir því sem meginreglu samkvæmt 2. mgr. 38. gr. AFL að
sýslumenn virði sjálfir þær eignir sem annar málsaðila telur óvíst hvers virði
séu nema annar hvor krefjist mats sérfróðra virðingarmanna. í framkvæmd
hefur orðið vart við tregðu fulltrúa sýslumanna við að framkvæma virðingar
sjálfir. Slíkt er slæmt þar sem kostnaður tilkvaddra virðingarmanna er oft mjög
mikill. Auk þess ættu þessir embættismenn, starfa sinna vegna, að vera
fullfærir um að virða venjulegar fasteignir og bifreiðar. Einhver tilvik hafa
komið upp þar sem til hafa verð kvaddir aðrir löglærðir fulltrúar viðkomandi
embætta til að virða en telja verður að það brjóti augljóslega í bága við lögin.
A hinn bóginn getur umfang virðingar orðið mjög mikið auk þess sem sú
aðstaða getur komið upp að báðir málsaðilar eru sammála um að una virðingu
sýslumanns þar sem sýslumaður telur sjálfan sig alls ekki færan um að virða.
í slíkum tilvikum skortir ákvæði sem heimilar sýslumanni að skorast undan
því að framkvæma virðingu. Slik heimild yrði þó að vera með ströngum
skilmálum svo að hún yrði ekki misnotuð.
3.7 Abendingarréttur við virðingar
Gerðarþoli á skv. 39. gr. AFL að meginstefnu til rétt á að benda á andlag
til fjámáms. Fyrir hefur komið að gerðarþoli reyni að verjast árangurslausu
fjárnámi með því að benda á eina eign í einu og krefjast virðingar á hverri
fyrir sig. Þetta getur bæði verið mjög tímafrekt og gert fjárvana gerðarbeið-
endum nánast ómögulegt að ná fram árangurslausu fjárnámi vegna kostnaðar.
I framkvæmd þekkist það að reynt sé að fá gerðarþola til að benda á allar
eignir sínar og að síðan sé beðið um virðingu á svo miklu að nægi til trygg-
ingar kröfu gerðarbeiðanda. Ef hann er ófáanlegur til þess er vandi á höndum
og væri þarft að gerðarbeiðendum yrði lögfestur réttur til að krefjast slíkrar
heildarvirðingar.
4. ÁKVÆÐI NAUÐUNGARSÖLULAGA
Þrátt fyrir að ýmis atriði í lögum um nauðungarsölu nr. 90/1991 NSL og
framkvæmd þeirra hafi orðið tilefni ágreinings hefur þeim tilvikum sem helst
hafa vakið áhuga höfunda fækkað. Dæmi um slíkt er úrlausn Hæstaréttar frá
24. janúar 1994 um túlkun 2. mgr. 12. gr. NSL um stöðu dráttarvaxta í veðröð.
Eftir standa þó tvö atriði er lúta að nauðungarsölu á fasteignum sem rétt er
að víkja að.
4.1 Aðfararbann
í 2. mgr. 43. gr. NSL er kveðið á um aðfararbann meðan á sölutilraunum
á almennum markaði stendur.
Vilji löggjafans virðist hafa staðið til þess að koma í veg fyrir að veðbönd
ykjust á eign á meðan reynt er að koma henni í verð á almennum markaði.
Ohægara yrði að ráðstafa henni ef veðhöfum fjölgaði. í þess stað eigi gerðar-
131