Ægir - 01.02.1997, Blaðsíða 28

Útgerð konungsverslunarinnar síðari
lauk með afnámi einokunar árið 1787.
Þá munu flest þilskipanna hafa verib
send aftur til danmerkur, en nokkur
komust þó í eigu danskra kaupmanna,
sem festu kaup á eigum einokunar-
verslunarinnar og hófu rekstur hér á
landi. Af útgerð skipanna til fiskveiða
fer hins vegar litlum sögum eftir þetta
og vísast að hinir nýju eigendur hafi
einkum notað þau til vöruflutninga
milli landa. Með afnámi einokunar-
verslunarinnar lauk því fyrsta þætti í
sögu þilskipaútgerðar á íslandi.
Upphaf íslenskrar
þilskipaútgerðar
Full tólf ár liðu frá því húkkortur og
jagtir dönsku einokunarverslunarinnar
sneru stöfnum til heimalandsins og þar
til íslenskur maður hóf að gera út þil-
skip til fiskveiða. Enginn íslendingur
var svo efnum búinn að hann gæti fest
kaup á fiskiskipi úr eigu konungsversl-
unarinnar, en árið 1794 hóf Bjarni
Sívertsen verslun í Hafnarfirði og hafði
þá yfir að ráða 60 lesta kaupskipi. Því
hefur ef til vill verið haldið eitthvað til
veiða yfir sumartímann ásamt öðru
skipi, sem Bjarni eignaðist árið 1796,
en af þeirri útgerð fer litlum sögum.
Á fyrstu kaupmannsárum sínum afl-
aði Bjarni fiskifangs til útflutnings með
útgerð áraskipa, en árið 1799 eignaöist
hann 9 commerciallesta þilskip, sem
nefndist Foraaret. Það var gert út til
fiskveiða frá Hafnarfirði og árið 1803
lét Bjarni smíða nýtt þilskip í Hafnar-
firði og var þab sjósett 5. september um
haustið. Þetta skip hlaut nafnið Havne-
fjords Pröven og var hálf níunda
commerciallest að stærð. Sama ár
bættist þriðja skipið í flota Bjarna og
hét það Flynderen. Næstu þrjú árin
gengu öll þessi skip til veiða frá
Hafnarfirði og árið 1806 voru tvö
þilskip til viðbótar gerb út vib sunnan-
verðan Faxaflóa. Annað þeirra var
Willingen, sem Jón Daníelsson í Stóru-
Vogum á Vatnsleysuströnd átti, en hitt
nefndist Delphin og var í eigu
Guðmundar Ingimundarsonar í Breib-
holti.
Þegar hér var komiö sögu, var þil-
skipaútgerbin greinilega komin vel á
legg vib Faxaflóa, en á næstu árum
staðnaði hún og var þar einkurn um ab
kenna áhrifum frá Napóleonsstyrjöld-
unum og erfiðleikum, sem þeim
fylgdu. Þegar friður komst á að nýju
tóku Vestlendingar forystu í þilskipaút-
gerð á íslandi.
ísland í tölum
Hagtölur mánaðarins hafa að geyma ítarlegar tölfræði-
upplýsingar um íslenska hagkerfið.
Reglulega birtast upplýsingar
■•.654
8.288
951
2.8!
l9Bi
S.910 u
1i
|23
1.212
.324
372
2.728
409
3.312
umm.a.: • Peningamál
• Greiðslujöfnuð
• Ríkisfjármál
• Utanríkisviðskipti
• Framleiðslu
• Fjárfestingu
• Atvinnutekjur Cioo 5J
, ó7 ð594 M 31-899 16 888 18.969
Einnig eru birtar yfirlitsgreinar ^ 1 „ 059 1 602
um efnahagsmálin í Hagtölum mánaðarins. 3.754 5.
Túlkið tölurnar sjálf. Pantið
áskrift að Hagtölum mánaðarins.
Áskriftarsíminn er 569 9600.
SEÐLABANKI
ÍSLANDS
KALKOFNSVEGI1,150 REYKJAVÍK, SÍMI 569 9600
js.o-
4.34b
1
7 , 3 457
lf £ 3f ,Z%
"• 887 ■*
340
68C
716
I.909
1.082
385
f
834
1.154
1.425
1.098
44
901
957
1.430
1.014
1
b-.
410
73U
738
8O0
9.015 13.265
437 17.879 19.020

333
05
30
4

386 200
5.198 6.4o.
1.037 996
1.692 L&
232^
295
28 ÆGIR