Ægir - 01.06.1998, Blaðsíða 36

Myndi og viðtal:
Elma Guðmundsdóttir
Veiðileyfa-
gjald er
ávísun á
farseðil til
Reykj avíkur
réttum 10 árum hefur smábat-
um í Neskaupstað fœkkað um
helming. Þegar allt var talið voru þar
á annað hutidrað smábátar, ná-
kvœmlega 108. í dag eru þeir 54 og er
þá hver fleyta talin. Aðeins örfáir
bátar eru gerðir út allt árið ogþeir
því orðnir fáir trillukarlamir sem
liafa þessar veiðar að aðalstarfi. Því
þótt margir hafi grœtt á kvótanum
eru líka einstaklingar sem liafa hœlt
smábátaútgerð. Sérstaklega eru það
þeir sem ákváðu á sínutn tíma að
taka aflahámark. Talið er að störf
við hverja smábátaútgerð séu 1,8 og
fcekkun báta um 50%geti þvíþýtt að
um hundrað störf hafi glatast.
Þegar best lét lönduðu smábátar í
Neskaupstað allt að 40 lestum á dag,
en algengur afli var um og yfir 20 lest-
ir á dag. Smábátarnir sáu frystihúsinu
alfarið fyrir hráefni og þegar afli skut-
togaranna bættist við varð að flytja út
36 MIU -------------------------
fisk, svokallaðan umframfisk. Fisk sem
frystihúsið gat ekki unnið og var
óhagkvæmur til vinnslu. Smábátafloti
Norðfirðinga fiskaði því svipað og
einn skuttogari, þegar best lét hjá báð-
um aðilum. Störfin um borð í skuttog-
aranum voru 14-16 en um 200 störf
fylgdu trilluflotanum.
Fólksfækkunina í Neskaupstað má
því með vissu, rekja að verulegu leyti
til þess kvótakerfis sem við búum við í
dag.
Trillukarlar allt árið
Feðgarnir Hjörtur Arnfinnsson og
Kristinn sonur hans eru norðfirskir
trillukarlar. Hjörtur hefur verið trillu-
sjómaður í aldarfjórðung en áður var
hann sjómaður á stærri bátum og
skipum. Tími Kristins í bransanum er
ívið styttri eða rúmlega áratugur.
Hann hefur einnig verið á stærri skip-
um.
Þeir feðgar slógu útgerðum sínum
saman fyrir nokkrum árum vegna þess
að kvóti þeirra hefur verið svo skertur
í gegnurn tíðina að það var ekki vinn-
andi vegur að lifa af kvóta hvors um
sig. Með hagræðingu, leigu og fyrir-
hyggju gengur þetta, segja þeir, en það
þarf að hafa fyrir hlutunum. Samtals
hafa þeir um 68 þorkígildistonn svo
það gefur auga leið að þeir þurfa að
leigja og/eða kaupa kvóta.
Feðgarnir eru nýbúnir að taka upp
grásleppunetin og segja vertíðina í
sjálfu sér hafa gengið þokkalega á
þeirra mælikvarða en Kristinn segir að
verðið á grásleppuhrognunum sé
alltof lágt. Það komi hins vegar á móti
að úthaldið hjá þeim sé um einum
mánuði styttra en í fyrra. Þeir náðu í
tæplega 60 tunnur á vertíðinni, sem er
tveir þriðju af þeim afla sem barst á
land í Neskaupstað.
Við erum engir sægreifar
Þegar talað er við trillukarla er óhjá-
kvæmilegt að talið berist að kvótan-
um, veiðileyfagjaldi og sægreifum.
Hjörtur er all harðorður þegar talið
berst að kvótanum. „Við erum engir
sægreifar," segir hann, „þótt aðrir vilji
segja það. Forsvarsmenn félags smá-
bátaeigenda sem hafa skilgreint okkur,
sem erum með kvóta, sem sægreifa,
þrátt fyrir að við höfum orðið fyrir
hverri skerðingunni af fætur annarri
frá því að kvótinn var settur á. Kvóta-
kerfinu hefur verið breytt tvisvar sinn-
um og þeir sem mestan kvóta höfðu
eru farnir með mestallar aflaheimildir
út úr pottinum. Þar hefði átt að vera
þak á, en ekki skilja meirihlutann eftir
með enga afkomumöguleika.
Hvað heldurðu að það séu margir
sem átt hafa krókaleyfi sem eru búnir
að selja og kaupa? Fá aðra úthlutun og
selja aftur og græða meira? Þessum
mönnum var hreinlega boðið upp á