Búnaðarrit - 01.01.1940, Blaðsíða 69

B Ú N A Ð A R R I T
67
En í saumgarnið var saumtogið notað, eftir að úr þvi
liafði verið spunnin þráður. Sá þráður varð að vera
miklu gildari en svo, að hægt væri að spinna hann
á nokkurn rokk, eður venjulega snældu. Ef einn mað-
ur spann, var verkfærið, aðeins eitt skaft í likingu
við snælduhala, hélt spunamaður um gildari enda
hans, og vingsaði henni í hendi sér á þann hátt, að á
þráðinn snerist jafnóðrum og hann vafðist upp. Með
vinstri hendi hélt hann um efnið sem úr var spunnið,
en báðar hendur varð hann að liafa til þess að greiða
það sundur og mynda nokkurskonar lopa úr því.
hegar sá lopi var orðin nálægt 1 meter á lengd, byrjaði
hann aftur snúninginn. Ef 2 menn spunnu, þá var
látin sveif á þetta snælduskapt. í mjórri enda þess
var festur smánagli og um liann vafið spunaefnið.
Þetta verkfæri mætti vel kalla sveifarsnældu. Sá sein
snúa átti á þráðinn gerði það með þessari sveif, en
hinn myndaði jiráðinn (lopann). Sá sem sneri gekk
svo aftur á bak og sneri, þar til þráðurinn var orðinn,
á að giska 16—20 metrar, þá fór hann að vinda upp
á snældu þessa og byrjaði svo á nýjan leik, þar til
snældan var full. Var þá naglinn tekinn burt, og
hinum spunna þræði smeigt af. Þessi hnoða var svo
nefnd Rjúpa og veit ég ekert af hvaða rótum það
nafn var gefið. Spuni á þennan hátt var fljótari, en
hjá einum, en sá var galli á, að þetta var ekki hægt
að gera í húsum inni, en þegar einn spann gerði
hann það inni, og þá lielzt þegar veður liindraði
útivinnu. Nálin sem notuð var til að stanga reið-
inginn var rúmir 20 cm á lengd, en gildleikinn líkur
og á pennaskafti. Hjá flestum var hún úr járni þó
notuðu sumir trénálar, þá úr eik, eða öðru hörðu
' efni. Þegar rnynda skyldi reiðinginn var byrjað á
því að greiða sundur huskuna, og leggja hana nið-
»r i hæfilega stærð, að ummáli og þykkt. Þegar þvi
var lokið lagðist verkamaðurinn á hné ofan á