Dvöl - 01.10.1939, Page 56

294
D VÖL
Norðurlandaþjóða, hvað þekking og
tamning snertir. Og orsakir þess
liggi ekki hjá skólum, heldur hjá
heimilum og í umhverfi. Afbrot og
óknytti barna telur hann voðalegt
áhyggjuefni, börn Reykjavíkur séu
yfirleitt villtari, lakar siðuð en
gerist í sæmilegum menningarbæj -
um. Meginástæðu allra þessara
vandræða telur hann liggja í því, að
börnin eigi sér enga menningu og
sýni engan lit á að skapa uppeldis-
menningu við sitt hæfi. Svo sem
kunnugt er, er kennari þessi glögg-
ur maður og gætinn, hefir starfað
um langt skeið meðal upprennandi
æsku bæjarins og má því ætla, að
mikið tillit sé takandi til skoðana
hans í þessu efni.
Af allri grein hans er ljóst, að
hann telur ekki „allt í lagi“ enn
í okkar ungu borg, en eggjar borg-
arbúa lögeggjan að rlsa með öllum
sínum krafti gegn ómenningunni,
unz viðunanleg lausn hefir fengizt.
í sumar sem leið fór hér um og
átti dvöl menntamaður einn úr höf-
uðstaðnum og fýsti mig að heyra
álit hans um þessi mál og hafði
hann yfirleitt svipaðar skoðanir á
æskulýð bæjarins og áðurnefndur
kennari.
Eina sögu sagði hann mér, sem
hann taldi ágæta spegilmynd af
þeirri kynslóð, sem yxi þar upp nú.
Erlent herskip siglir prýtt fánum
inn á Reykjavíkurhöfn og leggst
við bryggju. Forvitinn hópur safn-
ast á bryggju fram, meginþorri
þess hóps eru ungar stúlkur. Þessi
umkomulausi hópur starir kotungs-
legum augum á konunglega borða
og riddaraleg sverð, fullur aðdá-
unar og undirgefni.
Dátar hefja skemmtun, berja
bumbur og þeyta lúðra og stíga eitt
og eitt dansandi spor í áttina til
fólksins á ströndinni. Einni ungri
stúlkunni eftir annarri er gefið
merki um að koma um borð, og
áður en varir dansar hver dáti með
sína dömu undir bláum himni, við
glym villtra tóna.
Einsýnn vandlætari og dátinn á
þilfarinu gætu vafalaust orðið sam-
mála um það, að allar þessar ungu
stúlkur hefðu verið djúpt fallnar
Evudætur — aðeins úrhrök úr tug-
þúsundabæ. En svo auðveld er ekki
skýring þessa fyrirbrigðis. Þær
geta hafa verið úr hópi betri borg-
ara, vel gefnar, vammlausar, en
allar dætur borgar, sem á sér enga
raunverulega menningu, vegalaus-
ar í siðferðilegu og trúarlegu til-
liti, frá heimilum sundurflakandi,
hvað alla lífsskoðun snertir, með
hjörtu full af nagandi þrá eftir því
óþekkta, með inngróinni fyrirlitn-
ingu fyrir öllum reglum og úreltum
siðafyrirmælum. Úr augum þeirra
og svip lýsa hinar sömu veilur, sem
svo mjög ber á í nútíma lífi, þ. e.
vöntun aga, virðingarleysi fyrir
venjulegri siðsemi. Meðan ungir
menn gefa sig óskorað á vald ó-
geðslegu dekri við hverja erlenda
stefnu, háttu og menn, og saklaus-
ar systur þeirra streyma hiklaust
út í framandi skip, til þess, handan