Dvöl - 01.01.1942, Page 37

DVÖL
ir ættlands síns. Mesta umhyggju
bar hann fyrir hestunum, en sér-
staklega þó Snækolli, uppáhaldinu
sínu, sem var, eins og eigandinn,
víðkunnur fyrir sérkennileik sinn.
Meðan eyðumerkurfarar hafa
úlfalda, Perúbúar lamadýr, Lappar
hreindýr, Grænlendingar hunda og
Eskimóar kajaka, munu íslendingar
eiga litlu hestana sína, sem vinna
ínerkilegt hlutverk þarna í hrika-
legri náttúru norðurins, á sama
hátt og villihestarnir á sléttunum
í Mexikó og hestar Tartaranna
eða kúrekana í Uruguay. Litli ís-
lenzki hesturinn vinnur jafnvel
meira en nokkur önnur skepna
jarðarinnar. Án hestsins myndi
verða erfitt að lifa á íslandi, og í
náinni framtíð hafa íslendingar
um tvennt að velja: Annaðhvort
að flytja af landi burt eða leggja
bílvegakerfi um fjöllin, sem myndi
verða stórfenglegra verk en hin
fornu afrek Rómverja og Inka í
vegagerð.
Enginn íslendingur fer fet gang-
andi, ef hann getur hjá því kom-
izt. Þegar hann stígur af baki.vagg-
ar hann eins og krókódíll á þurru
landi, kúreki frá Texas eða sléttu-
veiðimenn, eða eins og Medesar,
sem Plutarch lýsir þannig, að þeir
skjögri áfram á tánum, þegar þeir
stígi úr hnakknum og þurfi að
Sanga. íslenzku hestarnir koma í
stað flutningavagna, sleða, fólks-
vagna, eimreiða — í stuttu máli:
samgöngur allar eru háðar hest-
unum. Það er farið með þá í
31
lestum yfir fjöllin og eftir mjóum
götuslóðum yfir hraunin, klyfjaða
saltfiskböggum, varningi eða trjá-
viði, sem nær nokkra metra fram
fyrir höfuðið á þeim og dregst eft-
ir jörðinni aftan við þá, eins og
tj aldsúlurnar hjá Indíánunum.
Bóndinn, kona hans og börn,
vinnufólkið, presturinn, læknir-
inn og hreppstjórinn fara öll á
hestum yfir árnar, kafhleypa
snjóinn og aka sleðum eftir ísn-
um. Og þegar dalabúinn deyr, ber
hesturinn líkama hans til greftr-
unarstaðarins í kistu, sem bund-
in er þvert yfir bak hestsins.
Þorgrímur elskaði Snækoll og
var hreykinn af honum. Snækoll-
ur var óvenju stór hestur, nær
fjórtán spannir að hæð. Hann var
steingrár að lit, með annan aftur-
fót og annan framfót hvítan,
mesta óhemja, slægur og bitull, og
enginn ókunnugur þurfti að reyna
að komast á bak honum og því síður
að ætla að sitja hann. Þorgrímur
sagði, að hann væri „ísæta“, það
er að segja, að hann gæti lifað á
klaka og krafsað eftir mosa á
klettunum, þótt jökull væri yfir
öllu. Hann át líka saltfisk og
hvalkjöt, og ekki var talið öruggt
að hafa hann innan um fé um
sauðburðinn. En Þorgrími fannst
ekki horfandi í eitt eða tvö lömb,
því að hesturinn gat borið hann
fimmtán mílur á dag í heila viku
og blés ekki úr nös að leiðarlokum,
fremur en þegar hann fór úr hlað-
varpanum.