Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1890, Síða 77

75
álíta heppilegast, að láta börnin læra fyrst að skrifa vel
stafinn a, af pví að þeir tveir drættir, sem eru í hon-
um, hafi fiestá aðra drætti í skriptinrii í sjer fólgna, en
aðrir halda að ofmikií pvingun sje i pví fyrir hið til-
breytingargjarna eðli barna, að sitja mjög lengi yíir
pví sama, og betra muni vera, að láta pau hafa fleiri
stafi fyrir í einu. Mun ekki sannleikurinn vera hjer
mitt á rnilli, svo kennarinn verði að hafa sína uðferð í
livert skipti eptir lunderni barnsins?
Tungumál eru af ómenntuðu fólki talin hið helzta
af pví, er almenningur og jafnvel börn purfi að læra,
en vjer erum í pví tilliti á talsvert annari skoðun.
Hin eina tunga, sem ætti að kenna í barnaskólum, er
móðurmálið, cn pað ætti líka að kenna svo vel sem
kostur er á. Vera má að einhver segi: «Eins og jeg
kunni ekki íslenzku! jú bæði jeg og börnin mín kunna
liana*. En pað er öðru nær, en alpýða nokkurs lands
kunni rjett sitt móðurmál, og lærðu mennirnir gefa
henni líka opt í pví tilliti slæmt eptirdæmi móti betri
vitund. Ungir og gamlir, æðri og lægri hjá oss breyta
svo, eins og peir blygðist sín fyrir að pakka fyrir sig
á tungu feðra sinna, og pó undantekningar sjeu frá
pessu, pá er petta allt of algengt hjá oss, og er nauð-
syn, að ráða bót á pví. Börnum, sern eru að læra
málið, er náttúrlega hætt við, að tæpta á mörgum orð-
um, en í stað pess að leiðrjetta pau, eru mörg dæmi
til, að bögumæli peirra sjeu höfð í heiðri og haldið á
lopti, og meira að segja gæla sumir fyrir börnurn með
allskonar orðaskrípum, sem peir hafa ætíð á reiðum
höndum að mynda pegar á liggur. Sumir eru svo
hjátrúarfullir, að peir halda samvizkusamlega saman
hverju málbeini úr slátruðum dýrum og vilja ekki láta
börn borða lifur, fyr en pau geta nefnt hljóðið l, en
tala pó sjálfir svo börn heyri mörg pau orð, er ekki