19. júní - 19.06.1969, Qupperneq 21

starfi sínu eða af fjárhagslegri nauðsyn. Þær eiga
við að striða ýmis vandamál, einkum að því er
varðar gæzlu barnanna, og ósjaldan fá þær að heyra
það, — ekki hvað sízt frá kynsystrum sínum, að
þær traðki á barnssálunum með köldu blóði.
Aldrei verður móðurástin oflofuð, — en hver er
staða föðurins gagnvart barni sínu?
Ekkert er eins yndislegt og að heyra karlmenn
mjálma yfir móðurástinni og hve ómissandi móð-
urhöndin sé barninu. „Móðir og barn“, „Fýkur
yfir hæðir“ og allt það. En hvað er þessi móður-
ást? Er hún ekki fyrst og fremst ást, sem vex upp
af engu við það að annast ósjálfbjarga veru, sem
elst upp í blindu trausti á verndara sinn og það
án tillits til þess, hvers kyns hann er. Er það rétt
að einoka svo algjörlega börnin eins og við gerum?
Feðurnir fá sjaldnast tækifæri til þess að elska
börnin sín í blíðu og stríðu með blautar bleyjur
og hor í nefi. —— „Nei, hann hefur aldrei snert
á börnunum.“ „Nei, hann hefur aldrei skipt um
bleyju“, — eru svör hinnar stoltu móður. — Og
svo ala þær dæturnar upp til þess að verða hraust-
ar mæður og drengina til að verða mömmudrengi,
sem hanga í pilsfaldi konu sinnar, þegar hún tek-
ur við. Hvergi finnur maður það hetur en á fæð-
ingardeildum, hvað börnin eru algjörlega séreign
mæðranna. Þar kemur oft í ljós, að margar konur
líta, þegar fram í sækir, fremur á menn sína sem
fyrirvirinu og illa nauðsyn en sem félaga og hlut-
aðeigandi að öllu, lífinu, ástinni og börnunum.
Stundum læðist að manni hugsunin um býflug-
urnar, sem drepa karldýrin á haustin, þegar þau
eru búin að vinna sitt starf!
Nú er ég aftur farin að ýkja af ráðnum hug
til þess að vekja athygli á vissum sannleik.
1. „Hún varð að vinna fyrir honum, á meðan
hann var að læra.“ Hvað oft höfum við ekki heyrt
þetta sagt. En enginn æmtir um það né skræmtir,
þótt hann vinni fyrir henni ævilangt.
2. „Móðirin er lífsakkeri barnsins.“ En samt eru
börn kennd við feður sína og mæðranna að litlu
getið í opinberum æviskrám, — jafnvel þótt barn-
ið hafi kannski alizt upp hjá móðurinni en aldrei
séð föðurinn.
Þannig eru þversagnirnar, sem flækja málið.
„Við erum eins og á milli vita,“ sagði einhver
ung, hugsandi kona, og það er líklega það næsta,
sem við komumst sannleikanum.
+
Það er meira en von, að kvenfólkið hiki við það
19. JÚNÍ
að óska eftir jaínréttindum og hætta að fá séð
fyrir sér. Það er von, að frúmar, sem verða pró-
fessorar með því að segja tvisvar já fyrir altarinu,
vilji ekki fara að leggja á sig margra ára þrotlaust
nám til þess að ná sömu þjóðfélagsstöðu í gegn-
um sjálfar sig.
+
1 grein, sem ég las í fyrra í einu íslenzku blað-
anna, var sagt, að það væri furðulegt, að kven-
fólkið hefði ekki meiru áorkað á sviði lista, visinda
o. s. frv. Þær ættu bara að vera heima í svona tíu
ár, á meðan börnin væru lítil, og koma svo út í líf-
ið og gera stóra hluti! Það er einkennileg bjart-
sýni, þegar svo fáir karlmenn, sem raun ber vitni,
gera verulega stóra hluti í þessum heimi, jafnvel
þótt þeir einbeiti sér frá blautu bamsbeini. Nú á
tímum er samkeppnin talin það hörð í heiminum,
að aldrei megi blunda á verðinum, ef áfram eigi
að miða, hvað þá sofa í tiu ár!
Nútíma-hjónaband er ekkert ævistarf. Þótt það
sé sárt að missa forréttindin, held ég, að við neyð-
umst til þess, hvort sem okkur líkar betur eða verr.
Það er notalegt að láta manninn borga með okkur
í heilt ár eða lengur eftir skilnaðinn og hafa af
honum börnin, en eru þessi lög, sem færa okkur
þessi forréttindi, ekki byggð á þeim órétti, að við
höfum ekki sömu laun fyrir sömu vinnu. ekki
sömu möguleika á atvinnumarkaðinum, — þrátt
fyrir allt. Og þetta, að hafa ofan í sig, skiptir raun-
verulega miklu meira máli, en hvort það er staðið
upp fyrir okkur í strætó.
Ég veit ekki, hvernig þessi vandamál verða
leyst. Kannski leysast heimilin algjörlega upp og
þessi fjölskyldukjarni — hjón, börn — sem nú er
orðinn einn eftir, splundrast. Margt bendir til þess.
f háþróuðum þjóðfélögum hafa sumir komizt að
þeirri niðurstöðu, að það geri fólk bæði óhamingju-
samt og vont að búa saman í svona þröngum, ein-
angruðum hóp, og börnin, sem vaxi upp við þess-
ar aðstæður, hljóti ekki æskilegt uppeldi. Ættirnar
með ömmu og afa, langömmu og langafa, frænd-
um og frænkum, hús full af erli, vinnufólki og hús-
bændum, hafi verið bezta vörnin gegn streitu og
taugaveiklun. Nú er ekki lengur þessu til að dreifa.
Við höfum fengið pillur og vélar í staðinn fyrir
fólk. Og úr því, að það er nú einu sinni svo, að
kvenfólkið er helmingur mannkyns, verður það
að reyna að fylgja timanum, nauðugt viljugt, —
um annað er ekki að ræða. Þeir, sem líta til baka,
verða að saltstólpa.
19
L