19. júní - 19.06.1984, Qupperneq 4

Frá rítstjóra
Hefur jafnréttisumrœðan haft áhrif á samskipti
kynjanna? Þessari spurningu er varpað fram í 19.
JÚNÍað þessu sinni ogsvara leitað hjáfjölmörgum
sem m.a. stöðu sinnar vegnar œttu að geta svarað
henni á raunhæfan hátt og án þess að láta tilfinn-
ingarnar hafa ofmikil áhrifá sig.
En hvernig skyldu svo svörin vera? Flestir ef
ekki allir eru sammála um að umræðan hefur ein-
hver áhrifhaft. Hún hefur vakiðfólk til umhugsun-
ar, en mörgum finnst lítið annað hafa áunnist. Það
er jákvætt ef umræða vekur fólk til umhugsunar,
en neikvætt efhún kallar um leiðfram hræðslu sem
verður þess valdandi að viðbrögð verða öðru vísi
en þeir sjálfir vilja sem hrœðast, eins og einn
viðmælandi blaðsins kemst að orði um viðbrögð
margra karlmanna.
Hvað segirfólk um jafnréttisumrœðuna og áhrif
hennar á samskipti kynjanna?
...Fólk hefur vaknað til umhugsunar um veru-
leikann...
...Kröfur um að karlar gerist jafningjar kvenna
innan heimilis sem utan og sýni það í orði og verki,
hafa reynst með ólíkindum erfiðar og flóknar í
framkvæmd...
... Konur erufarnar að gera meiri kröfur til þjóð-
félagsins - og til lífsins - að mega njóta sín...
...Umræðan hefur ruglað margar konur í rím-
inu, sem voru áður vissar um stöðu sína. Kon-
unum sem eftir sitja heima finnst þœr verða útund-
an...
... Uppeldisþátturinn er orðinn minni í lífi
kvenna og við karlarnir höfum ekki bætt honum á
okkur nema síður sé...
... Karlmenn eru farnir að taka miklu meiri þátt
í meðgöngu og barnsburði og hafa meiri tilfinn-
ingufyrir því að þeir séufeður—að barnið sé þeirra
afkvœmi og þeir beri ábyrgð á því...
...Stundum flýgur manni í hug að tilveran hafi
verið einfaldari áður, þegar kynhlutverkin voru
fastákveðin og erfðust kynslóð eftir kynslóð...
Þetta voru nokkrar tilvitnanir í viðtölin um jafn-
réttisbaráttuna. Nú er komið að lesendum að
spyrja sjálfa sig og svara hver fyrir sig. Hafi lítið
áunnist verður annað hvort að herða róðurinn eða
breyta um baráttuaðferðir. Það sem kannski vekur
einna mestar vonir um að breytingar geti átt eftir að
verða meiri næstu ár en fram til þessa er hlutdeild
feðra í umhugsun og umönnun ungra barna. Það
er vissulega breyting að feður skuli vera farnir að
fylgjast með alltfrá því móðirinfer ífyrstu skoðun
á mæðradeild, og trúlegt að það eigi eftir að segja til
sín þegarfrá líður með auknum áhuga og aukinni
ábyrgðartilfinningu gagnvart börnunum.
Úti á vinnumarkaðinum er misréttið enn aug-
Ijóst. Konur bera minna úr býtum en karlar þótt
þœr vinni sömu störf. Og einu launþegarnir í
verkalýðshreyfingunni sem settir voru á taxta sem
var fyrir neðan lágmarkslaun í samningunum í
vetur voru konur í bónus. Eftil vill má binda ein-
hverjar vonir um breytingar á þessu sviði við
stofnun Framkvæmdanefndar um launamál
kvenna og Samtaka kvenna á vinnumarkaðinum,
en báðar þessar hreyfingar voru stofnaðar á
liðnum vetri og hafa það að markmiði að breyta
stefnunni í launamálum kvenna. Hefur verið látið
að því liggja að konur verði að kljúfa sig út úr
verkalýðsfélögunum til þess að ná fram bættum
kjörum. Verkalýðsleiðtogarnir telja það ekki réttu
leiðina, því einar muni konurnar ekki ná meiru
fram heldur en í samfloti með körlunum.
En hvað sem því líður verða konur trúlega enn
um sinn að leggja á sig tvöfaldan vinnudag og
margfalda vinnu á meðan sigurinn er ekki í höfn.
Menntun hefur lengi verið álitin lykillinn að
jafnréttinu. Vissulega skiptir menntun máli, en rétt
er að fara varlega og gæta sín jafnvel á menntun-
inni. Konur mega ekki láta menntunina verða til
þess að kljúfa fylkingarnar. Jafnréttisbaráttan er
barátta allra kvenna hvort sem þær hafa hlotið
menntun eða ekki. Jafnrétti ætti að vera það að fá
sjálfur að velja sér lífsvettvang, að svo miklu leyti
sem það er í valdi einstaklingsins innan heimilis
eða utan, í háu starfi eða lágu, og öðlast menntun
eða ekki, eftirþvísem hugurhvers ogeinsstefnir. fb