19. júní - 19.06.1984, Qupperneq 52

Jafnréttið og samskipti kynjanna
Oftar konan sem
tekur skrefið
að skilja
„Mér virðist jafnréttisumræðan ekki
hafa haft djúpstæð áhrif nema hjá mjög
litlum hópi. Ur daglegu Iífi og í starfi
finnst mér ég sjá að konur taki afstöðu
til jafnréttis út frá verkaskiptingu á
heimili og/eða gagnvart börnum og rétti
kvenna til vinnu. Hins vegar ef litið er
á náin persónuleg tengsl sem reynir á í
sambúð þurfa báðir aðilar að skilja sín
hlutverk, sín eigin viðbrögð og hvernig
þau hafa þróast.
Nauðsynlegt er að fá meiri innsýn til
að skilja samspilið í sambúðinni t.d. af
hverju annar tekur alltaf ábyrgð og
hinn er stikkfrí. Mér finnst ekki að jafn-
réttisumræðan hafi haft teljandi áhrif á
þessa þætti.“
- Leita karlmenn til ykkar út af öðrum
málum en konur?
„Algengara er að konur leiti til okkar
vegna barna eða sambúðarerfiðleika.
Mér finnst hafa aukist að karlmenn leiti
aðstoðar en þá gjarnan vegna eigin van-
líðan t.d. í skilnaði eða vegna erfiðleika
á vinnustað. Þeir virðast ekki vera eins
uppteknir af tengslunum við aðra í fjöl-
skyldu eða vinahóp.“
- Er þá mikið ósamrœmi milli þarfa
karla og kvenna í sambúð?
„Ég er sannfærð um að grundvallar-
þarfir karla og kvenna eru þær sömu.
Það þarf ekki annað en að líta á börn til
að sjá að þau hafa sömu þörf fyrir ást,
blíðu og að geta tjáð sig tilfinningalega,
óháð kyni. Of langt mál er að lýsa því
hvað kynuppeldið felur í sér, þó svo að
það sé mikilvægt í þessari umræðu en á
fullorðinsárum er greinilegt að karl-
menn og konur taka ólíka afstöðu til til-
finningamála.“
Konur eru kröfuharðari á
tilfinningasviðinu
- Geturðu nefnt dæmi um þetta?
„Þessi mismunur kemur oft fram í
sambúð. Konur eru kröfuharðari á til-
finningasviðinu og virðast hafa meiri
þörf fyrir að fá tilfinningum sínum
svarað í sambúðinni. Karlmönnum
finnst þetta oft of mikið og skilja ekki
hvað það er sem konur biðj a um og fær-
ast því undan. Þá kemur oft í ljós að þó
svo að konur hafi meiri orðaforða um
tilfinningar og sé tamara að ræða þau
mál, þá eiga þær oft erfitt með að gera
sér grein fyrir hvað þær í rauninni vilja
og koma því til skila til karlmanna.
Þannig getur tilfinningatal kvenna
verið meira á yfirborðinu en undir niðri
eru þær svo ef til vill lokaðar og bældar
í tilfinningalegum tengslum engu síður
en karlmenn.
Karlmenn eru á hinn bóginn oft lok-
aðir á báðum sviðum. Þeir eiga gjarnan
erfitt með að orða og sýna tilfinningar
en líka að komast í snertingu við eigin
dýpri líðan. Það er nokkuð algengt að
þeir fái ýmis sállíkamleg einkenni af
því að þeir geta frekar viðurkennt lík-
amlega vanlíðan en andlega."
- Hvað getur fólk gert þegar svo er
komið?
Eins og myndin sýnir voru lögskilnaðir um 100 til 150 á ári á sjötta áratugnum, cn hafa verið
á fimmta hundrað á ári undanfarin ár. Tala lögskilnaða á hver 1000 hjón hefur þó ekki vaxið
nema tvö og hálffalt - úr 4 í 10 skilnaði á hver þúsund hjón á ári.
Hjúskaparslitum við lát maka hefur fjölgað á síðustu 30 árum úr um 400 í um 700 á ári.
Síðastliðin 20 ár hefur verið mikil aukning skilnaðartíðni í flestum aldursflokkum, nema hjá
fólki á fertugsaldri hefur dregið úr fjölgun skilnaða s.l. 10 ár.
Miklu færri konur eru nú gil'tar innan tvítugs en var l'yrir 20 árum.
Hjónavígslur urðu flcstar 1974, um 1900, en þeim hefur fækkað mikið síðan og urðu þær
ekki nema 1300 árið 1982.
Hjón eru um 45 þúsund á landinu, og hefur þeim aðeins fjölgað um eitt þúsund alls á síðast-
liðnum fimm árum.
52