19. júní - 19.06.1984, Side 10

þau störf kvenna sem teljast sjálfsagðir
hlutir en ekki vinna. Ég hafði lengi í
huga að setja saman bók um störf og
stöðu kvenna. Þá hugsaði ég ekki langt
aftur í tímann. Seinna fékk ég áhuga á
formæðrum okkar allt frá landnámsöld,
t.d. fornum lögum sem snerta konur.
Konur eru mjög mikið nefndar í gömlu
lögunum Grágás og Jónsbók. Það var
til að ekki færi milli mála að réttur
kvenna væri annar og minni en réttur
karla.
Mörg ár í smíðutn
Frumdrögin að bók minni eru aðal-
lega frá kvennaárinu f975. Þá flutti ég
fjögur útvarpserindi um Verkakonur á
íslandi í ellefu hundruð ár, og um
haustið sama ár flutti ég á Kvennaráð-
stefnu ASÍ og BSRB í Munaðarnesi er-
indi sem nefndist Staða kvenna í at-
vinnulífinu fyrr og nú.
Ef litið er á efnisyfirlit bókarinnar
sést glöggt hversu yfirgripsmikið verk
er hér um að ræða. Fyrst er fjallað um
stéttaskiptingu á íslandi. Síðan kemur
kafli um húsmæður og þeirra störf sem
greinist í sex undirkafla. Því næst er
kafli um þjónustustörf og segir þar m.a.
frá griðkonum, ölseljum, þvotta- og
laugakonum, fóstrum og vökukonum.
Þá er kafli sem ber yfirskriftina Eldhús
og matur og er þar ítarlega fjallað um
eitt helsta verksvið kvenna allt fram á
okkar daga, en síðan fylgja þættir um
ýmis störf kvenna sem nú heyra fortíð-
inni til að öllu eða einhverju leyti. Má
þar nefna eldsneytisöflun, áburð og
vatnsburð, akuryrkju, ölgerð, berja-
vinnslu, grasaferðir og matjurtarækt.
Áttundi kaflinn heitir „Matarkista við
Lýdháskólinn á Hvítárbakka i Borgarfirði
var stofnaður árið 1905. Stofnandi skólans
var Sigurður Þórólfsson, faðir Onnu Sig-
urðardóttur. Húsfreyja skólans var Asdís M.
Þorgrímsdóttir, móðir Önnu. 327 nemendur
sóttu skólann á þeim 15 árum sem Sigurður
rak hann. Ljósmynd Arni Böðvarsson.
Myndin er líklega frá 1917.
sjóinn" og segir þar frá selverum, reka-
fjörum, sölvafjörum, eggverum og
fuglaveiðum svo fátt eitt sé nefnt. Þessu
næst er fjallað um Sjósókn og er þar að
finna frásagnir af þekktum íslenskum
sjókonum, svo sem Látra-Björgu.
Landbúnaðarstörf skipa enn stærri sess
en sjósóknin hvað snertir hlutdeild
kvenna í fæðuöflun landsmanna og hér
er að finna ítarlegan kafla um eðli
þeirra starfa. Segir þar m.a. frá gæslu
búpenings, heyskap, selstöðu, mjöltum
og framleiðslu mjólkurafurða svo
eitthvað sé nefnt. Af upptalningu þess-
ari má ljóst vera hversu víða konur
lögðu hönd á plóginn við að afla viður-
væris og ala önn fyrir skylduliði sínu.
Hér yrði of langt mál að rekja öllu
frekar efni þessa viðamikla rits. Hefur
þá ekki verið drepið á kafla sem greina
frá klæðagerð, hannyrðum eða barns-
burði, um kjör kvenna og laun frá upp-
hafi byggðar allt fram yfir lýðveldis-
stofnun 1944. Alls verður bókin milli
400 og 500 blaðsíður og fylgja henni
heimildaskrár, nafnalisti og mynda-
skrá.
Fékk fæðingarorlof í tvo mánuði
- Pú segist hafa byrjað að viða að þér
efni til bókarinnar austur á Eskifirði.
Hvernig bar þig þangað austur?
„Ég fluttist austur haustið 1939 með
manninum mínum, Skúla Þorsteins-
syni, sem bauðst þar skólastjórastaða.
Það var hálfu öðru ári eftir að við gift-
um okkur. Ég vann þá við skrifstofu- og
verslunarstörf og hafði næstum því
sömu laun og maðurinn minn sem
kennari. Við það að gifta mig datt ég út
af skattskrá - og komst ekki á hana
aftur fyrr en ég verð ekkja 1973 - en
tekjum mínum var bætt ofan á tekjur
eiginmanns míns og hann var síðan
skattlagður sem einn maður. Þetta og
margt fleira varð síðar til þess að skatta-
mál hjóna urðu mér mikið umhugs-
unarefni sem ég skrifaði greinar um,
t.d. í Melkorku.
Eftir að ég kom austur vann ég á
Það er lán
að skipta við
SPAR/SJÓÐINN
5PARI5JDÐUR
HAFNARFJARÐAR
STRANDGÖTU 8-10
5PARI5JDÐUR
HAFNARFJARÐAR
NORDURBÆR REYKJAVÍKURVEGI66
10