19. júní - 19.06.1987, Qupperneq 11

svo varð útþráin sterkari í mér og
mikið er ég nú fegin að ég tók þá
ákvörðun.
Á heimilinu var endalaust verið að
ræða um þjóðfélagsmál og heimsmál-
in. Foreldrar mínir höfðu bæði verið
við nám erlendis og móðir mín hafði
ferðast nokkuð víða eftir að hún lauk
hjúkrunarnámi. Hún fór til dæmis til
Vínar og Berlínar eftir fyrra stríðið
og vann þar við hjúkrun. Hún var svo
forvitin hún móðir mín um heims-
hagi. Þegar stríðið braust út hafði
það ákaflega mikil áhrif á mig og ég
man alveg gang stríðsins frá 1939 og
þar til því lauk. Það var mikið talað
um stríðið heima hjá mér. Alveg frá
því ég man eftir mér var ég að hugsa
um að ég yrði einhvern tíma að kom-
ast út í heim, því ég gat ekki hugsað
mér lífið án þess að ég fengi að kynn-
ast öðrum löndum. Og mér auðnaðist
það. Maður á að reyna að veita sér að
læra það sem mann langar til snemma
á ævinni ef mögulegt er. Menn eiga
ekki að vera bráðlátir á þeim árum og
telja sig ekki hafa nægan tíma. Ég sé
til dæmis alltaf eftir því að ég skyldi
ekki fara í nokkra mánuði til Þýska-
lands, en mér fannst þá ég ekki hafa
tíma til þess. Hefði ég gert það væri
ég hraðfleyg á þýsku núna í stað þess
að vera sisona bjargálna. Ég gerði
mér ekki grein fyrir því þá, en ég veit
það núna, að tungumál liggja vel fyrir
mér.“
LEIKHÚSIÐ VAR GÓÐUR SKÓLI
vernig hafa menntun þín og
fyrri störf nýst þér sem undir-
búningur undir forsetaembætt-
ið?
„Ég tel þau hafa komið mér þó
nokkuð til góða. Ég lærði tungumál,
bókmenntir og leiklistarsögu og ég
var leiðsögumaður erlendra ferða-
manna pm ísland á sumrin um árabil.
í erlendum blaðaviðtölum er ég oft
spurð að því hvernig mér, sem var
leikhússtjóri, hafi dottið í hug að fara
frá því að stjórna lcikhúsi í slíkt
embætti. Því svara ég jafnan að þar
sem hvergi er til neinn skóli þar sem
hægt er að læra til forseta, þá viti ég
ekki hvað gæti verið bctri undirbún-
ingur vegna þess að í leikhúsinu er
maður alltaf að skilgreina mannver-
una, bæði andspænis annarri mann-
veru, mannveruna í ákveðnum að-
stæðum og mannveruna andspænis
þjóðfélaginu og þjóðfélagið and-
spænis mannverum og þetta er ná-
kvæmlega það sem er starf forseta
íslands. Það er að reyna að skilja fólk
Forsetinn á Bessastöðum.
(Ljósmynd Siguröur Þorgeirsson).
og þjóðfélagið sem við lifum í og
starfa í samræmi við það.
í embættinu hef ég lagt mig talsvert
eftir því að lesa um stjórnmál og gera
mér far um að skilja af hverju stjórn-
málin og flokkapólitíkin eru eins og
þau eru og af hverju verða í þeint
snöggar sveiflur. Stundum tekur allt
skyndilega kúvendingu, einn flokkur
hrynur og annar verður til. Ég hef
ákaflega gaman af að lesa um fortíð-
ina og það er ekkert launungarmál að
Jón Sigurðsson er sú peróna í íslands-
sögunni sem ég dái mest og hef löng-
um hugsað mest til enda þótt hann
hafi ekki verið alfullkominn fremur
en aðrir menn.“
Á BESSASTÖÐUM
Bessastaðir á Álftanesi hafa
verið nátengdir örlagasögu
þjóðarinnar allt frá því á 13.
öld er jörðin var í eigu Snorra
Sturlusonar, en eftir víg hans 1241 sló
Hákon konungur Hákonarson eign
sinni á Bessastaði sem þannig varð
fyrsta jörðin á íslandi sem komst í
konungseign. Saga Bessastaða í ald-
anna rás er efni í margar bækur.
Embættisbústaður forseta íslands á
Bessastöðum er eitt af elstu húsum
landsins, en það var byggt 1767 sem
stiftamtmannssetur. Á fyrri hluta 19.
aldar var lærði skólinn þar til húsa, en
síðan voru Bessastaðir í einkaeign í
tæpa öld eða þar til íslenska ríkið
eignaðist jörðina, hinn gamla kon-
ungsgarð, um 1940.
Mér leikur forvitni á að vita hvern-
ig sé að búa á slíkum stað og spyr því
Vigdísi um það og hvort einhverjar af
þeim sögufrægu persónum sem
tengdar eru sögu Bessastaða séu
henni nákomnari en aðrar.
„Segja má að maður sofi á fortíð-
inni á Bessastöðum og þar er gott að
búa. Hugleiknastir allra sem hafa
verið á Bessastöðum eru mér Grímur
Thomsen, sem fæddist þar og bjó þar
lengi, og Jónas Hallgrímsson og þeir
Fjölnismenn sem voru í Bessastaða-
skóla. Þeir reyndu að hefja hugi ís-
lendinga upp til frelsishugsjóna og
framtíðarsýnar þótt þeir gerðu sér vel
ljóst að frelsisdraumarnir myndu ekki
rætast meðan þeir lifðu. Það hefur
reynst mér notadrjúgt að fara í
smiðju til þessara manna."
Vigdís og Jóhanncs Páll páfi II í Vatikaninu í október 1986. Páfi færir henni að gjöf þrjá
minnispeninga, sem eru persónutákn hans, úr gulli, silfri og kopar.