19. júní - 19.06.1996, Page 78

Brietar
Lilja Ólafsdóttir
Á áttræöisafmæli Bríe tar áriö 1936.
Eg ráðlegg öllum sem ekki
hafa lesið bókina nú þegar
að gera það. Það er
stórkostlegt að fá innsýn i
lífshlaup þessarar sterku
konu. Hún var sjálfri sér
samkvæm, hvikaði hvergi
frá settu marki og kærði
sig kollótta um andstreymi
nhennar
Valgeröur, ritstjóri 19. júní, hringdi til mín um
daginn og minnti mig á aö næsta haust
væru 140 ár liöin frá fæöingu Bríetar Bjarn-
héöinsdóttur. Hún spuröi hvort ég væri ekki til I aö
velta því upp hvaö það væri sem þessi brautryðj-
andi íslenskrar kvennabaráttu heföi á oddinum ef
hún væri nú uppi. Ég fór aö rifja upp þaö helsta
sem ég haföi lesiö um Bríeti. Náöi mér meðal
annars í afmælisrit KRFÍ frá 1947, ýmsa þætti
um Bríeti og síðast en ekki síst bókina Strá í
hreiðriö, sem sonardóttir hennar, Bríet Héöins-
dóttir, skrifaði og kom út árið 1988. Bókin er aö
mestu byggð upp af bréfaskriftum milli Bríetar og
manns hennar og barna. Þessi bók er ómetanleg-
ur fjársjóöur fyrir jafnréttisfólk nútímans því bréfin
gefa okkur kost á aö kynnast Bríeti persónulega.
Ég ráölegg öllum sem ekki hafa lesið bókina nú
þegar aö gera þaö. Þaö er stórkostlegt aö fá inn-
sýn í lífshlaup þessarar sterku konu. Hún var
sjálfri sér samkvæm, hvikaöi hvergi frá settu
marki og kæröi sig kollótta um andstreymi og um-
tal. Bríet var hugrökk, áræðin og stefnuföst á
hverju sem gekk. Framtíöarsýn hennar var einföld
og skýr: Fullt jafnrétti og jafnstaöa kvenna og
karla.
Jarðvegurinn
Bríet fæddist í Húnavatnssýslu 27. september
áriö 1856 eöa fyrir hartnær 140 árum. Hún ólst
upp hjá foreldrum sínum, venjulegu bændafólki.
Uppvaxtarárin einkenndust af brauðstriti fremur
en bóklestri eins og títt var. Þaö átti þó enn frem-
ur viö um stúlkur en pilta. Bríet sagöi frá því aö
hún hefði kvalist yfir því þegar hún og bróöir henn-
ar komu inn aö kvöldi eftir daglanga útivinnu aö
þurfa aö halda áfram viö inniverk meöan hann
settist við lestur.
Sjálfstæöisbaráttan var í algleymingi þegar
Briet var aö alast upp og hún haföi mikil áhrif á
unga fólkið. Okkur dreymdi dagdrauma og miklar
hræringar geröu vart viö sig. Ég mótaðist þessi ár
og hugsaði margt. Viö gerðum uppreisn gegn
hvers konar órétti hvar sem viö fundum hann,“
segir Briet í viðtali. Og hún segir aö fyrsti óréttur-
76 19 .jÚní RIT KVENRÉTTINDAFÉLAGS ÍSLANDS