Sameiningin - 01.09.1909, Blaðsíða 16

208
ar í lieild sirmi og ófriðr sá, sem þeim hefir verið sam-
fara, liefði aldrei komið fyrir. Eg fæ ekki skilið, að
gróði sá í andlegum eða menningarlegum efnum, sem
fólk vort hefir ii])p úr allri þessarri deilu, sé líklegr til
að vega upp á móti tjóni því liinu ýmislega, sem það
bíðr við deiluna. En úr því að nú deilan er uppi og
liefir leitt til ákveðinnar flokkaskiftingar vor á meðal,
|)á væri það fásinna að eyða tíma í að fárast út af því.
Fvrir hlutaðeigendr heggja megin er eina ráðið nú að
l’ara að öllu eins og málin liggja fyrir og leitast við að
nota sér tœkifœrin sem bezt. En er svo er að orði kom-
izt, þá sé það þó ekki skilið svo, að vér eigum að leitast
við að vinna þeim, sem oss eru ósamþykkir, sem mest
ógagn. Hugsum eigi, að til þess að reynast vorum mál-
stað trúir verðum vér að beita andstœðinga vora brögð-
um eða sýna þeim óvirðing. Yfirleitt mun mega telja
víst, að menn í livorumtveggja flokkanna vilji styðja
og glœða hér eftir sem hingað til kristilegar framfarir
hrœðra sinna til mestu fullkomnunar. Ef vér viljum
gæta sóma vors, hljótum vér að hugsa svo hvorir til
annarra; minna má ekki lieimta. Látum oss livern um
sig hafa þá von, að innst í hjarta sínu langi oss alla til
að gjöra það, sem rétt er. Segulnál samvizkunnar
bendir hverjum einstökum af oss á endimark réttlætis-
ins. Fegnir mvndum vér allir vilja gjöra rétt. Eða
göngum að minnsta að því eins og vísu, að þetta viljum
vér allir.
All-mjög hefir á það vantað. að sá andi góðsemi og
umburðarlyndis, sem oc'skilegr hefði verið, hafi nógsam-
lega komið í ljós í ágreiningi þeim, sem hér er um að
rœða. í mörgum deilugreinunum, sem birzt hafa, hefir
alls ekkert tillit verið tekið til aðal-ágreinings-málsins,
en í þess stað oft farið út í persónulegt orðakast. og
segja má jafnvel, að deilan hafi fullt svo mikið snúizt um
einstaka menn sem um efni þau, sem ágreiningrinn í
raun og veru var út af. Og ekki væri það jafnvel fjarri
sanni að segja, að í orðum sumra, sem til sín hafa látið
hevra við umrœður þessar, gæti meir óvildar til and-
stœðinga en velvildar til máls |iess, er þeir vildu hafa