Faxi - 01.12.1986, Page 5

mér kunnugt um, að hún hafi sér-
staklega verið reist til minningar
um hann. En þessi kirkja hún
helgast af anda hans — og ekki að-
eins það, heldur er svo margt hér,
sem minnir á hann. Dýrgripurinn
mesti er steinninn, sem Hallgrím-
ur lagði á leiði elskaðrar og óvenju
efnilegrar dóttur sinnar í Hvals-
neskirkjugarði, dóttur, sem hann
missti í bemsku og syrgði svo
mjög. Á hann er höggvið nafn
hennar með hans eigin hendi og
dánarár. Þessi dýrgripur var
týndur í heilan mannsaldur, en
héðan í frá mun hann ekki týnastj
heldur varðveitast í þessum helgi-
dómi, þessari kirkju meðan hún
stendur. En annan bautastein
reisti Hallgrímur þessari elskuðu
dóttur sinni, sem ekki mun held-
ur týnast, tvö ódauðleg erfiljóð,
einhver hjartnæmustu og feg-
urstu, sem ort hafa verið á ís-
lenska tungu.
En hér í þessari kirkju er fleira
sem minnir okkur á Hallgrím Pét-
ursson. Það er sú mynd, sem
greypt hefur verið í kórvegg kirkj-
unnar, mynd hins mikla snillings
orðsins og mesta trúarskálds vor
íslendinga, gerð af einum mesta
snillingi íslenskrar höggmynda-
listar fýrr og síðar, Einari Jóns-
syni. í þessari mynd kemur snilld
hans svo fagurlega, táknrænt og
eftirminnilega fram, að hver mað-
ur, sem lítur hana, hlýtur að fýll-
ast aðdáun og lotningu. Á ég þá
ekki fýrst og fremst við, hversu
fögur og vel gerð eftirlíking hún er
af hinni fornu teiknimynd af Hall-
grími Péturssyni, sem víða gefur
að líta, heldur miklu frernur í því,
sem undir myndinni má sjá,
hvemig lsitamaðurinn túlkar hið
kunna og fagra vers Hallgríms
Péturssonar:
Gefðu að móðurmálið mitt
minn Jesú, þess ég beiði
frá allri villu klárt og kvitt,
krossins orð þitt útbreiði
um landið hér til heiðurs þér
helst mun það blessun valda
meðan þín náð lætur vort láð,
lýði og byggðum halda.
Hvemig listamaðurinn af sinni
hugvitsömu snilld lætur innihald
og þungamiðju orða þessa fagra
bænavers koma ffam í gullnum
krossi í miðju versi og leggur
þannig sérstaka áherslu á og túlk
ar með listrænum hætti það sem
hann veit, að Hallgrímur vill fýrst
og fremst að komi fram og ljómi
mót hverjum kirkjugesti, og raun-
ar sérhverjum kristnum manni.
Það er krossinn — krossinn, sigur-
tákn kristinnar trúar.
Fyrst ég er farinn að tala um
listamenn, get ég ekki látið hjá
líða að nefna nafn listakonunnar
Unnar Ólafsdóttur, sem gert hef-
ur hið fagra altarisklæði og hátíða-
hökul kirkjunnar. En Unnur
Ólafsdóttir var þesari kirkju
tengd með sérstökum hætti og
sýndi það svo sannarlega í verki
með gjöfum og órofa tryggð við
þennan helgidóm. Eitt nafh hlýt ég
enn að nefna, nafn Magnúsar
Pálssonar, organista þessarar
kirkju í 43 ár. Þótt Magnús hlyti
ekki mikla menntun í listgrein
sinni, þá var hann listamaður af
Guðs náð, bæði sem organisti,
tónskáld og frábær hagleiksmað-
ur í höndum. Eftir hann var lagið,
sem sungið var við stólversið áð-
an. — Allir þessir listamenn, sem
ég nú hefi nefnt, eru löngu látnir,
en verk þeirra lifa og blessuð sé
minning þeirra.
Hér í Hvalsneskirkju ríkir því
ekki aðeins með áhrifaríkum
hætti andi Guðs heilaga orðs,
heldur einnig í sannleika andi göf-
ugra lista. — En kannski verkar í
oss hér í þessum helgidómi sterk-
ast andi Hallgríms Péturssonar.
Hér í Hvalsnesi hafa þjónað
margir prestar síðan um daga
Hallgríms, og er ég, sem nú er að
kveðja ykkur, kæru vinir, eiim í
þeirra hópi. Áreiðanlega hefur
enginn okkar náð andríki Hall-
gríms Péturssonar, í stólræðum
okkar hér í Hvalsneskirkju, sem
varla er að vænta. En allir svo
ólíkir sem við annars höfum verið
- allir höfiun við byggt ræður
okkar og raunar líf á sama grund-
velli og hann. Hver er sá grund-
völlur? — Því svarar okkur Páll
postuli í fýrra Korintubréfi 3.
kafla, 11. versi, er hann segir:
„Því að annan grundvöll getur
enginn lagt en þann, sem lagður
er, sem er Jesús Kristur.“
Kæru vinir. Það hefur verið ósk
mín og þrá og það hef ég ykkur
boðað, að þið, kæri Hvalsnessöfn-
uður, já, einn og sérhver í þessum
söfnuði, mættuð byggja líf ykkar
á þessum grundvelli, þeim grund-
velli, sem aldrei hefur og aldrei
getur bilað eða brugðist. Því að
eins og skrifað stendur: ,,Jesús
Kristur er í gær og í dag hinn sami
og um aldir.“ Ef við byggjum líf
vort og eilífðarvon á þessum
grundvelli, þá förum við að eins
og hinn hyggni maður, sem byggði
hús sitt á bjargi: og steypiregn
kom ofan og beljandi lækir komu
og stormar blésu og skullu á því
húsi, en það féll ekki, því að það
var grundvallað á bjargi. Já,
,,bjargið alda, borgin mín, byrg
þú mig í skjóli þín.“
Kæru vinir. Nú þegar ég er að
kveðja ykkur hér í þessum helgi-
dómi, sem mér og ég veit að ykkur
öllum hefur verið svo kær og
hjartfólginn, eins og ég raunar
lagði áherslu á í upphafi orða
minna hér í dag, þá birtar mér
fýrir hugarsjónum þær mörgu og
hugljúfu myndir af þeim mörgu
FRAMHALD Á BLS. 351.
FAXI 281