Morgunblaðið - 01.12.2008, Blaðsíða 30

30 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 1. DESEMBER 2008
✝ Ásta KatrínJónsdóttir
fæddist á Borg-
arfirði eystra 6.
maí 1923. Hún lést
á Landspítalanum
við Hringbraut 24.
nóvember síðastlið-
inn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Jón Björnsson, f. í
Njarðvík 1.9. 1899,
d. 8.3. 1970, og Sig-
rún Ásgrímsdóttir,
f. á Brekku í Hró-
arstungu 19.9.
1898, d. 23.2. 1985. Þau bjuggu
lengst af á Svalbarði, sem stend-
ur í jaðri Bakkagerðiskauptúns í
Borgarfirði eystra. Jón stundaði
sjósókn og búskap framan af ævi
en var síðar kaupfélagsstjóri þar
lengi. Sigrún var húsmóðir á
þeirra gestrisna og oft mann-
marga heimili. Systkini Ástu eru:
Hilmar Björn, f. 12.8. 1925, d.
9.2. 1995, maki Árný S. Þor-
steinsdóttir, f. 21.5. 1928; Elsa
Guðbjörg, f. 7.9. 1928, maki Arn-
grímur Magnússon, f. 22.3. 1925,
d. 14.3.2007; Ásgrímur Ingi, f.
10.10. 1932, d. 3.12. 1973, maki
Ásta Magnúsdóttir, f. 8.10. 1941.
Hinn 23. júlí 1946 giftist Ásta
Kristjáni H. Þorsteinssyni frá
Akureyri, f. 27.1. 1920, d. 29.9.
2007. Hann er sonur hjónanna
Þorsteins G. Halldórssonar og
Jakobínu M. Björnsdóttur sem
þau á æskuslóðir Ástu á Borg-
arfirði eystra og byggðu nýbýli á
jörðinni Jökulsá, þar sem þau
bjuggu til ársins 1979, er þau
byggðu sér húsið Háteig í Bakka-
gerðiskauptúni og áttu þar heim-
ili til æviloka.
Lengst af stundaði Kristján
vinnu utan bús hluta úr árinu,
svo sem vetrarvertíðir, brúar-
smíði og múrverk og sá þá Ásta
um bústörfin, en síðustu árin sem
þau bjuggu á Jökulsá vann hún í
verslun KHB á Borgarfirði og
einnig næsta áratug eftir að þau
brugðu búi. Auk heimilis- og bú-
starfa greip Ásta í ýmis önnur
störf, má þar nefna fatasaum fyr-
ir sveitungana, einkum fyrri árin
á Jökulsá, handavinnukennslu,
síldarsöltun á sjöunda áratugn-
um og síðar vinnu í frystihúsi.
Ýmislegt handverk stundaði
Ásta af miklum áhuga, einkum á
efri árum og var órög við að til-
einka sér nýjungar á því sviði
sem öðrum.
Ásta sat lengi í stjórn kven-
félags, var fulltrúi þess á fjórð-
ungs- og landsþingum og í eig-
endanefnd félagsheimilisins
Fjarðarborgar. Þá sat hún í
stjórn saumastofu á Borgarfirði
meðan fyrirtækið var starfrækt.
Ásta gekkst fyrir stofnun félags
eldri borgara á staðnum, var for-
maður þess í mörg ár og í stjórn
til dánardægurs. Þá tók hún
einnig virkan þátt í félagsstörf-
um eldri borgara á landsvísu.
Útför Ástu fer fram frá Bakka-
gerðiskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
þar bjuggu.
Börn Ástu og
Kristjáns eru: Þor-
steinn, f. 15.11.
1951, maki Katrín
Guðmundsdóttir, f.
25.10. 1954. Þeirra
börn eru Ásta Krist-
ín, Guðmundur Þór
og Kristján Geir. 2)
Sigrún, f. 9.7. 1955,
maki Björgvin
Ólafsson, f. 26.2.
1954. Þeirra börn
eru Katrín og Andri.
3) Björn, f. 1.11.
1960. Börn hans, eru Halldóra,
Þórður og Daði Freyr, móðir
þeirra Guðrún Hildur Þórð-
ardóttir. 4) Jakobína Birna, f.
7.6. 1962. Sonur hennar er Gunn-
ar Örn, faðir hans Jón Sigurðs-
son. 5) Kristján Karl, f. 24.12.
1963. Dóttir hans er Freyja, móð-
ir hennar Gunnhildur Gunn-
steinsdóttir.
Ásta ólst upp á Borgarfirði
eystra. Að loknu barnaskólanámi
var hún í unglingaskóla í Fagra-
dal við Vopnafjörð. Ásta stundaði
síðan nám við Alþýðuskólann á
Eiðum veturinn 1940-41 og í
Laugaskóla 1941-42. Hún byrjaði
ung að vinna í verslun Kaup-
félags Borgarfjarðar eystra, Síð-
an fór hún til Akureyrar og
starfaði lengi í verslunum KEA.
Ásta og Kristján bjuggu á Ak-
ureyri árin 1946-52, en þá fluttu
Ég kom fyrst á Borgarfjörð
eystra til að heimsækja kærustuna
mína fyrir margt löngu. Ég vissi
ekkert hvar hún átti heima, spurði
eftir henni á kaupfélagsplaninu og
var vísað inn á sveit. Ég hitti Ástu
tilvonandi tengdamóður mína í eld-
húsinu á Jökulsá og hún var örugg-
lega að baka kleinur. Mér var tekið
eins og þjóðhöfðingja þótt henni lit-
ist ekkert á tengdasoninn í fyrstu
enda nýkominn úr sollinum að
sunnan og lítill fyrir mann að sjá.
En eftir því sem fram vatt ást-
arævintýri mínu við Borgarfjörð
urðum við Ásta fljótlega perluvinir
og sú vinátta er eilíf.
Kannski var hún ekki í eldhúsinu
á Jökulsá, kannski var hún uppi á
kaupfélagslofti þar sem hún ríkti
eins og drottning innanum metra-
vöru, gúmmískó, axlabönd og dúka.
Eða kannski sat hún bara í berja-
mó með Elsu systur sinni inná af-
rétt í sunnangolu og sólskini.
Ásta var ævintýri. Hún lék sér í
fjörunni út á bakka í hvítum kjól,
fór ung úr sveitinni í stórborgina
Akureyri og spásséraði um á Ráð-
hústorginu á háhæluðum skóm í
kjól með hatt samkvæmt nýjustu
tísku, hitti þar glæsilegan herra-
mann með hattinn slútandi yfir
annað augað og svo fóru þau í bíó á
mynd með Ingrid Bergman eða út
að dansa með Fred Astaire. Svo yf-
irgáfu þau sældarlífið og menn-
inguna fyrir náttúruna og sjálf-
stæðið, hún henti tískufötunum
ofan í kassa, tróð honum innst á
háaloftið á Jökulsá og leit aldrei í
hann framar. Klæddist í strigakjól
og braut land. Hún fór alla leið.
Þrælaði heima fyrir börnum og búi
meðan Stjáni fór á vertíð í öðrum
landshlutum. Og eins og gjarnt er
um miklar manneskjur geta hlekkir
þrældóms ekki fjötrað andann og
sannarlega var Ásta frjáls mann-
eskja þrátt fyrir stritið, hún gaf allt
og krafðist einskis.
Nú svífur andi hennar yfir berja-
mónum á Borgarfirði eystra þar
sem ríkir eilíf sunnangola, allt blátt
af berjum og gargandi kjóinn víðs-
fjarri. Aðeins ómur af mófuglum og
angan af lyngi. Sólin skín á bláum
himni og Staðarfellið glitrar í lita-
dýrð sinni og þannig verður það
alltaf.
Ásta er stærsta manneskja sem
ég hef kynnst og ég er þakklátur
fyrir að hafa fengið tækifæri til
samvista við hana. Ég mun sakna
hennar mikið.
Björgvin Ólafsson.
Elsku amma mín.
Það er svo margt sem ég náði
ekki að segja þér. Hlutir sem
hringluðu sífellt í hausnum á mér
en komust samt aldrei til þín. Ég
vildi að ég hefði sagt þér þetta og
ég vildi að ég hefði getað kvatt þig
almennilega áður en þú fórst.
Þú varst svo hlý og góð. Það
voru forréttindi að eiga þig sem
ömmu. Mér fannst svo gaman að
tala við þig og þú hafðir svo ein-
lægan áhuga á því sem ég tók mér
fyrir hendur. Þú mundir eftir öllu
sem ég sagði við þig og trúðir á allt
sem ég gerði. Þú gerðir allt fyrir
mig, sagðir alltaf já og bannaðir
mér aldrei neitt. Þú varst alltaf til
staðar, sagðir svo fallega hluti við
mig og lést mér líða eins og ég
væri algjörlega ótrúleg manneskja.
Þú varst gjafmild og fannst gaman
að gera vel við fólkið í kringum þig.
Þú varst skemmtileg og hnyttin,
brosmild og klár.
Minningarnar frá Borgarfirði eru
yndislegar. Þú að leggja kapal og
ég, hinum megin við eldhúsborðið í
stólnum hans afa, að reyna að
hjálpa þér. Frosnar kleinur og
mjólk í kaffitímanum. Við kúrandi,
hlið við hlið uppi í sófa, horfandi á
einhverja kúrekamynd sem mig
langaði endilega að sjá. Þú og ég,
úti í garði að baka drullukökur með
fíflum. Og á kvöldin leyfðirðu mér
að fara í náttkjól af þér og sagðir
mér að fara að sobba mér.
Ég veit ekki hvort að þetta á
nokkurn tímann eftir að komast til
þín. En miðað við hversu vel þú
fylgdist með minningargreinum
annars fólks meðan þú varst á lífi
þá hlýtur þú nú að finna þér tíma til
að kíkja í Moggann og lesa þetta.
Ég vona það allavega.
Ég elska þig, amma, og á eftir að
sakna þín meira en orð fá lýst.
Þín
Katrín.
Elsku Ásta.
Um leið og ég kveð þig mín kæra
frænka vil ég þakka þér fyrir allar
þær stundir sem við höfum átt sam-
an. Það var alveg einstaklega ljúft
að banka upp á hjá þér þegar ég
var lítil. Alltaf tókstu vel á móti mér
með kossum og gafst mér alltaf
tíma, hvort sem ég var að selja
„listaverk“ eða gera skólaverkefni
um gamla tíma.
Og eftir að ég varð eldri hefur
verið gott að leita til þín bara til að
spjalla um lífið og tilveruna í eld-
húsinu og alltaf hafðir þú tíma til að
setjast niður og ræða málin. Það
var yndislegt að hlusta á þig og
ömmu spjalla um gamla tíma yfir
myndum sem ég kom með til ykkar
og ykkar systrasamband var alveg
dásamlegt að horfa á.
Takk fyrir alla þá tíma sem við
höfum eytt saman, þær stundir
gleymast aldrei.
Elsku amma mín, börn Ástu og
fjölskyldur þeirra, ég votta ykkur
mína innilegustu samúð.
Aldís Fjóla.
Jæja, Ásta mín, það verður víst
ekkert af því að ég heimsæki þig á
aðfangadaginn eins og við töluðum
um þegar þú hringdir um daginn.
Þakka þér fyrir hringinguna, þetta
var skemmtilegt samtal og er mér
dýrmæt minning. Ég á eftir að
sakna þess að sitja við eldhúsborðið
í Háteigi og ræða landsins gagn og
nauðsynjar við þig. Við vorum nú
ekki alltaf sammála um hlutina þó
þú værir nú ótrúlega víðsýn og nú-
tímaleg í hugsun, svona af fram-
sóknarmanni að vera. Við töluðum
um allt milli himins og jarðar en
mestan áhuga hafðir þú eins og
Helgi frændi okkar á öllum borg-
firskum málefnum. Þú varst alltaf
uppveðruð þegar þú fréttir af ein-
hverjum framkvæmdum og mig
langar að biðja þig fyrirgefningar á
að vera ekki búinn að klára fjár-
húsið mitt áður en þú fórst.
Sem krakki og unglingur hitti ég
þig oftast í Kaupfélaginu í þínu ríki
uppá lofti. Þangað kom maður nú
oftar en maður átti beint erindi,
bara til að hitta þig og spjalla, og ég
var nú ekki einn um það. Þó lík-
amleg heilsa hafi nú ekki verið upp
á marga fiska hjá þér síðustu ár
eða áratugi var sú andlega góð og
hugurinn bar þig oft langa leið þó
þú værir nú oft óþarflega dugleg
og þyrftir þá að liggja í rúminu
daginn eftir. En það var bara þinn
stíll, þú vildir gera hlutina sjálf og
helst aldrei biðja nokkurn mann
um hjálp. Haustið og berjatíminn
var þinn tími og alltaf hjarnaðir þú
við á þeim tíma. Þá varst þú í ess-
inu þínu sitjandi útí móa með Elsu
systur þinni að tína bláber og
drekka kaffi af brúsa.
Ég þakka svo að lokum fyrir að
hafa fengið að kynnast þér því þó
þú hafir ekki verið há manneskja
varstu stór manneskja.
Helgi Hlynur Ásgrímsson.
Það fæðist stelpa, organdi lista-
verk, kríli með hjarta sem slær.
Svo dregur hún að sér lífsandann.
Hún er skírð Ásta Katrín. Hún er
dóttir Jóns og Sigrúnar á Sval-
barði.
Svo er hún orðin unglingur að af-
greiða í kaupfélaginu á Borgarfirði
eystra og stundum stelst hún og les
eina setningu eða jafnvel málsgrein
í bók upp í hillu. Það er Bréf til
Láru. Þar eru spennandi hugmynd-
ir um frelsi, frið og framfarir. Hún
er forvitin um lífið. Hún gerir líka
ýmis prakkarastrik með Ásgrími
frænda sínum.
Hún er leið á í Eiðaskóla gang-
andi með Hilmari bróður. Það er
þungt göngufæri. Snjórinn brotnar
undan þeim alla leiðina. Daginn eft-
ir vaknar hún á heimvist með blóð-
hlaupin augu eftir erfiðið. Hana
verkjar í allan líkamann.
Hún er ung kona, kominn til Ak-
ureyrar, afgreiðir í verslun KEA.
Það er kreppa og vöruskortur; löng
biðröð eftir smjöri þennan daginn.
Svo er smjörið búið. Hún sér gamla
konu sem snýr heim smjörlaus,
með tár á hvarmi. Það oft erfitt að
afgreiða við svona kringumstæður.
Hún fer í bíó, horfir á myndina,
Á hverfanda hveli. Fer mörgum
sinnum, rómantísk með vonir og
þrár. Það er gaman. Svo eignast
hún vin. Hann heitir Kristján,
fæddur í Gilinu og býr á Eyrinni.
Kannski er hún orðin skotin í hon-
um.
Það er hún sem gengur í gegnum
storminn og élið á leið út í Bakka-
gerði á fund í kvenfélaginu. Það er
verið að byggja félagsheimili og
kvenfélagið er með í því. Á leiðinni
til baka hefur veðrið lægt, það er
heiður himinn, logn og stilla, mána-
skin. Hún virðir fyrir sér fjöllin,
aldrei þessu vant. Fannbarin varpa
þau frá sér mánabirtunni og gera
fjörðinn himneskan verustað í smá-
stund. En hún er fyrir löngu búin
að loka rómantískar hugsanir ofan í
kofforti sem geymir gömul blöð, ef
hún er þá ekki búin að henda þeim.
Nei, henni finnst hún ekki þurfa
aðra heimspeki en þá að drífa sig
heim til barnanna. Hún saumar
fram á nótt. Hún vinnur meira en
líkaminn getur höndlað og hnígur
niður, missir meðvitund um þennan
heim. Vaknar aftur næsta dag.
Heldur áfram.
Hún er fimm barna móðir. Börn-
in vaxa úr grasi og flytja að heiman
og þau eru tvö eftir í Háteigi ásamt
blómum og trjám sem vaxa í reglu-
legum röðum og beðum. Hún sinnir
félagsmálum sem fyrr, föndrar,
stússast við heimilið og fellur aldrei
verk úr hendi.
Hún er gömul kona sem býr í
litlu þorpi úti á landi. Það er gott
að koma til hennar. Hún er sjaldan
ein af því að hún á Elsu systur,
marga vini og frændur allt um
kring. Hún er á sjúkrahúsi í
Reykjavík og veit að hún er að
deyja bráðum. Það er nótt og hún
fallin í mók. Hún opnar augun og
segir: Það er ekkert að óttast. Um
morguninn hefur lífsandinn yfirgef-
ið líkamann.
Og nú fer líkami hennar ofan í
moldina hvar blómin sofa af sér
veturinn. Þannig er hringrás lífs-
ins, eilíf og afstæð; óstöðvandi.
Hún sporaði fyrst, svo ég, örlít-
inn blett á þessari jörð.
Björn.
Ásta Katrín Jónsdóttir
Í dag, 1. desember
2008, hefði Bryndís El-
ín Einarsdóttir, systir
mín, orðið 37 ára göm-
ul. Hinn 26. desember
2008 eru 20 ár síðan hún lést í um-
ferðarslysi, þá nýorðin 17 ára gömul.
Þegar hún lést átti hún eina bróð-
urdóttur. Nú hefði hún átt 2 bræðra-
syni, 2 bræðradætur og systurdóttur
og systurson til viðbótar. Hún væri
nú líka orðin afasystir. Á þessum 20
árum hefur varla liðið sá dagur sem
ég hef ekki hugsað til systur minnar.
Þar sem yngri bróðir minn býr enn
Bryndís Elín
Einarsdóttir
✝ Bryndís ElínEinarsdóttir
fæddist í Lúx-
embourg 1. desem-
ber 1971. Hún lést í
Bandaríkjunum 26.
desember 1988 og
var útför hennar
gerð frá Neskirkju
6. janúar 1989.
erlendis hittumst við,
foreldrarnir, systkinin,
börn og barnabarn
ekki oft. En alltaf vant-
ar hana Bryndísi. Það
er jú svo einkennilegt
að þótt við lifum með
og við þá staðreynd að
hún sé löngu farin frá
okkur í þessu lífi, þá
eru minningarnar allt-
af til staðar, sumar
sterkari en aðrar. En
20 ár! Hvað tíminn er í
raun fljótur að líða. Al-
veg ótrúlegt að systra-
samband og söknuður geti verið
svona sterk þrátt fyrir 7 ára aldurs-
mun.
Minningin um Bryndísi Elínu lifir
áfram í hjarta okkar. Hún var barn-
góð, mikill dýravinur, trygg vinum
sínum, glöð og vildi gjarnan knúsa þá
og fá knús frá þeim sem henni þótti
vænt um. Hún fæddist með skap og
var þrjósk en einnig bar á góðlátlegri
stríðni. Hún var því mjög áhugaverð
ung stúlka og við hefðum átt að fá að
sjá hana þroskast og dafna. En mað-
ur fær víst ekki allt það sem maður
vill. Hvað hefði hún valið sem fram-
tíðarstarf? Við héldum um tíma að
hún mundi læra eitthvað í sambandi
við hesta, enda átti hún hest og hafði
hún unnið mörg verðlaun í hindrun-
arstökki. Hún hefði allavega haft
gaman af því að pabbi okkar er nú al-
veg farinn í hestana – eða þannig.
Eða kannski hefði hún lært eða gert
eitthvað allt annað… Mig dreymdi
einu sinn að hún hefði tekið sér frí frá
dauðanum og komið og heilsað upp á
mig í sólarhring. Hún var á mótor-
hjóli og kom með kampavín. Hún
varð að fara til baka eftir sólarhring-
inn – því hún þurfti að hvíla sig leng-
ur. Hún mætti alveg kíkja aftur inn –
heimsóknin var afar skemmtileg.
Bryndís Elín hvorki fæddist, né
ólst hún upp, hér á Íslandi. Hennar
vinir eru enn í Luxembourg eða
Bandaríkjunum og fáir, aðrir en stór-
fjölskyldan, þekktu hana hér á Ís-
landi. Hún var litla systir mín, hún er
alltaf hjá mér, hennar er alltaf sakn-
að, á hana er oft minnst, ég ræði um
hana við börnin mín – hún var og er
partur af mínu lífi.
Halldóra.
Morgunblaðið birtir minning-
argreinar alla útgáfudagana.
Skil | Greinarnar skal senda í gegn-
um vefsíðu Morgunblaðsins: mbl.is –
smella á reitinn Senda efni til Morg-
unblaðsins – þá birtist valkosturinn
Minningargreinar ásamt frekari
upplýsingum.
Skilafrestur | Ef birta á minning-
argrein á útfarardegi verður hún að
berast fyrir hádegi tveimur virkum
dögum fyrr (á föstudegi ef útför er á
mánudegi eða þriðjudegi). Ef útför
hefur farið fram eða grein berst ekki
innan hins tiltekna skilafrests er
ekki unnt að lofa ákveðnum birting-
ardegi. Þar sem pláss er takmarkað
getur birting dregist, enda þótt
grein berist áður en skilafrestur
rennur út.
Lengd | Minningargreinar séu ekki
lengri en 3.000 slög (stafir með bil-
um - mælt í Tools/Word Count).
Ekki er unnt að senda lengri grein.
Hægt er að senda örstutta kveðju,
HINSTU KVEÐJU, 5-15 línur, og
votta þeim sem kvaddur er virðingu
sína án þess að það sé gert með
langri grein. Ekki er unnt að tengja
viðhengi við síðuna.
Minningargreinar