Morgunblaðið - 31.01.2009, Síða 31

Umræðan 31
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. JANÚAR 2009
UNDIRRITAÐUR
vill koma á framfæri
mótmælum gegn fyr-
irhugaðri ákvörðun
ráðuneytis heilbrigð-
ismála að loka St. Jós-
efsspítala í Hafnarfirði
og flytja starfsemi
hans annað í nafni hag-
ræðingar og sparnaðar.
Á sínum tíma starfaði undirritaður
á skurðstofum Landakotsspítala,
sem var byggður árið 1902. Honum
var líka lokað í nafni hagræðingar
og sparnaðar árið 1996. Þar voru 5
mjög fullkomnar skurðstofur sem
höfðu nýst landsmönnum í áraraðir
og voru þær nýuppgerðar og virði
þeirra voru mörg hundruð milljónir
króna, auk skurðstofa var þar mjög
fullkomin gjörgæsludeild sem nauð-
synleg er fyrir stórar aðgerðir. Það
kostaði tugi milljóna að brjóta þess-
ar skurðstofur niður og breyta og
spítalinn þar nú rekinn sem öldr-
unarlækningaspítali.
Biðlistar eftir að-
gerðum eru staðreynd
á Íslandi. Í mínu fagi,
bæklunarskurðlækn-
ingum eru t.d. í dag
u.þ.b. 500 sjúklingar
að bíða eftir bækl-
unaraðgerðum á
Landspítala sem er
óviðunandi ástand.
Aðgengi að skurð-
stofum er mjög stór
þáttur í að geta fram-
kvæmt slíkar aðgerðir
og fleiri skurðstofur
eru þar af leiðandi alveg nauðsyn-
legar til að geta útrýmt slíkum bið-
listum. Það er mín skoðun að það
hafi verið eyðilegging á þjóð-
arverðmætum allra Íslendinga að
loka skurðstofunum 5 á Landakoti
og fræsa þær niður í gistirými.
Gamla fólkið sem dvelur á Landa-
koti á skilið allt það besta. Hrein af-
glöp ráðamanna voru að loka þess-
um verðmætu skurðstofum á besta
stað á landinu og skurðdeildin hefði
vel geta starfað á sínum stað þrátt
fyrir aðra starfsemi á Landakoti.
Við flutninginn átti ekkert að riðlast
og starfsemi Landakots átti að flytj-
ast yfir á Borgarspítala. Þegar
þangað var komið reyndist ekki
rými fyrir nema hluta þeirra starf-
semi sem var á Landakoti og í kjöl-
farið var samið við St. Jósefsspítala
í Hafnarfirði um aðgengi að skurð-
stofum þar. Orkuhúsið, sem margir
landsmenn þekkja, reis í kjölfarið á
lokun Landakots af þeirri einföldu
ástæðu að skurðstofurými vantaði á
höfuðborgarsvæðinu eftir lokun
Landakotsskurðstofa. Þar hafa ver-
ið framkvæmdar minni bæklunar-
aðgerðir á sjúklingum sem komast
heim samdægurs og þeim biðlistum
eytt.
Á St. Jósefsspítala hafa bækl-
unarlæknar framkvæmt aðgerðir á
veikari og eldri einstaklingum sem
þurfa oftast að dvelja eina nótt eða
lengur eftir aðgerð, þetta er mögu-
legt í Hafnarfirði. Stærstur hluti
þeirra færi aldrei til Keflavíkur til
aðgerðar þar sem áhætta og flutn-
ingur á Landspítala tekur allt of
langan tíma í bráðatilvikum. Myndu
þeir einstaklingar þá bætast á bið-
lista Landspítala sem er allt of lang-
ur fyrir. Fyrst og fremst á ekki að
flytja rótgróna starfsemi á höf-
uðborgarsvæðinu út á land. Það
kostar u.þ.b eina milljón dollara eða
120 milljónir kr. að útbúa fullbúna
skurðstofu í dag með öllu tilheyr-
andi, ég veit ekki betur en Íslend-
ingar séu nú frekar blankir og
vegna þesseins, auk langra biðlista
eftir aðgerðum, legg ég til að frek-
ari þjóðarverðmætum verði ekki
fargað. Endurtökum ekki Landa-
kotsafglöpin. Skurðstofum á St.
Jósefsspítala, sem undirritaður veit
að eru góðar og vel nothæfar í lang-
an tíma, á ekki að farga heldur á að
friðlýsa þær sem mikilvæg þjóð-
arverðmæti og sameign þjóð-
arinnar. Fjöldi skurðstofa á höf-
uðborgarsvæðinuþarf að haldast
óbreyttur eða aukast.
Ég hef valið að starfa í Orkuhús-
inu og á St. Jósepsspítala til að
veita sem besta þjónustu. Sú starf-
semi sem er til staðar í Hafnarfirði
lýtur að fjölda sérgreina í skurð-
lækningum og einnig á sviði melt-
ingarfæralækninga. Sérhæft og ein-
staklega gott starfsfólk hefur byggt
upp örugga og góða þjónustu og
eina heild. Við lokun spítalans eru
margvíslegar aðgerðir í uppnámi.
Full þörf er á að auka vöxt þeirrar
þjónustu þar sem flest fólkið býr.
Það læðist að mér sá grunur að
flutningur á starfsemi St. Jós-
efsspítala verði eins og Landakots-
flutningurinn og einungis brot af
þjónustunni fari þangað. Nú þegar
er önnur skurðstofan í Keflavík í
notkun fyrir Reykjanesbúa, hvert
skyldu þeir eiga að fara? Til
Reykjavíkur? Við ráðuneyti heil-
brigðismála segi ég; þið getið lokað
spítalanum í Hafnarfirði og fyrir
það munum við minnast ykkar en að
flytja starfsemina til Keflavíkur eða
eitthvað annað sem ykkur hugnast
verður a.m.k ekki með minni þátt-
töku. Af mistökunum skulum vér
læra, í það minnsta vonar maður
það.
Afglöp að flytja St. Jósefsspítala
Ágúst Kárason mót-
mælir lokun St. Jós-
efsspítala í Hafn-
arfirði
» Skurðstofum á St.
Jósefsspítala sem
undirritaður veit að eru
góðar og vel nothæfar í
langan tíma á ekki að
farga heldur á að frið-
lýsa þær sem mikilvæg
þjóðarverðmæti og sam-
eign þjóðarinnar.
Ágúst Kárason
Höfundur er bæklunarskurðlæknir.
EFTIR hrun við-
skiptabankanna hafa
augu margra opnast
fyrir því að stjórnskip-
anin sjálf þurfi athug-
unar við. Auðvitað eru
það eigendur og stjórn-
endur bankanna sem
hljóta að bera þyngsta
ábyrgð á gjörðum sín-
um og verða að axla
ábyrgð. En engu að síður þarf að
skoða kerfið sjálft. Þar á allt að vera
undir, löggjöfin, framkvæmd hennar
og eftirlit. Ég er eindregið þeirrar
skoðunar eftir langa reynslu bæði í
stjórn og stjórnarandstöðu á Alþingi
að veik staða þingmanna sé stór galli
sem þurfi að lagfæra. Það er þing-
manna sjálfra að hrinda úrbótum í
framkvæmd. Leiðin til endurreisnar
liggur í gegnum Alþingi.
Ég vil nefna sérstaklega þrjú at-
riði sem ég tel að verði að breyta, en
þeim til viðbótar þarf að bæta starfs-
aðstöðu þingmanna og launakjör
þeirra. Alþingismenn þurfa menn
sér til aðstoðar við störf sín og greið-
an aðgang að sérfræðingum. Hvort
tveggja þykir sjálfsagt þegar ráð-
herrar eiga í hlut eða háttsettir emb-
ættis ríkisins. Laun þingmanna hafa
batnað verulega en eru engu að síð-
ur langt frá því sem t.d. margir
sveitarstjórar hafa eða skrif-
stofustjórar hjá ríkinu svo ekki sé
talað um hærra setta embætt-
ismenn. Eftirlaun þingmanna hafa
verið um margt betri
en annarra opinberra
starfsmanna en það
hefur breyst á síðustu
árum og sá munur er
að mestu horfinn. Um-
ræðan um launakjör
alþingismanna og
starfsaðstöðu hefur að
mínu mati verið á al-
gerum villigötum að
undanförnu og hefur
leitt það eitt af sér að
veikja enn frekar en
orðið er stöðu Alþingis.
Hverjum það er helst í hag að hafa
veikt löggjafarvald?
Vald þjóðarinnar
Fela þarf þjóðinni að ráða stjórn-
arskrárbreytingum. Þjóðin setti
stjórnarskrána í upphafi lýðveldisins
árið 1944 en hefur síðan verið haldið
utan við málið. Breytingar hafa verið
í höndum Alþingis en almennar
þingkosningar hafa verið haldnar
áður en breyting er staðfest. Gild-
andi fyrirkomulag þjónar fyrst og
fremst ráðamönnum stjórn-
málaflokkanna sem geta samið sín á
milli um breytingar tiltölulega óhult-
ir fyrir afskiptum hins almenna
kjósanda. Undanfarin ár hef ég
þrisvar flutt frumvarp sem mælir
fyrir um það að stjórnarskránni
verði aðeins breytt í almennri þjóð-
aratkvæðagreiðslu. Þjóðin er eini
aðilinn sem getur breytt því sem
þjóðin hefur ákveðið. Óeðlilegt er að
þeir sem eiga að starfa eftir grund-
vallarreglum geti sjálfir breytt
þeim.
Löggjafar- og
fjárveitingarvald Alþingis
Staðfesta þarf löggjafarvald Al-
þingis með því að fella brott heimild
til ráðherra að gefa út bráðabirgða-
lög. Heimildin var misnotuð herfi-
lega um áratuga skeið og það leiddi
til þess að hún var þrengd umtals-
vert árið 1991 en á síðustu árum er
vaxandi tilhneiging til þess að mis-
nota hana. Af sömu ástæðu þarf að
taka fyrir það að sami maður geti
verið bæði með framkvæmdavald og
löggjafarvald á hendi eins og nú
tíðkast þar sem ráðherrar eru einnig
alþingismenn. Það dettur engum í
hug að alþingismaður geti farið með
dómsvald á sama tíma og hann er
hluti af löggjafarvaldinu eða að ráð-
herra sé bæði með framkvæmdavald
og dómsvald. Jafn sjálfsagt er að
skilja í sundur milli framkvæmda-
valds og löggjafarvalds. Þessi breyt-
ing verður enn brýnni vegna þess að
ráðherrar eru 12 en alþingismenn
63. Það kom best í ljós í þingflokki
framsóknarmanna þegar um 7 ára
skeið helmingur þingmanna flokks-
ins var ráðherrar. Það eina sem dug-
ar til lengri tíma er að draga skýrar
línur og víkja hvergi frá þeim. Höf-
um löggjafarvaldið hjá Alþingi og
hvergi annars staðar. Höfum ráð-
herrana í ráðuneytunum og aðeins
þar. Höfum fjárveitingarvaldið að-
eins á Alþingi. Í stjórnarskránni
stendur: „Ekkert gjald má greiða af
hendi, nema heimild sé til þess í fjár-
lögum eða fjáraukalögum.“ Þessu
hefur verið snúið við í lögum um
fjárreiður ríkisins. Með þessu móti
hefur ítrekað verið stofnað til út-
gjalda án samþykkis Alþingis. Fjór-
um sinnum á síðasta áratug hef ég
flutt frumvörp á Alþingi um þessi at-
riði, síðast nú í vetur.
Vald kjósenda
Auka þarf bein áhrif kjósanda á
val þingmanns. Það veitir þing-
manninum aukinn pólitískan styrk
og vinnur gegn foringja- og flokks-
valdinu. Kjördæmin þurfa að vera
fleiri og fámennari. Í mörgum ríkj-
um Evrópu eru einmennings-
kjördæmi meginreglan og á Ítalíu
var sú leið valin gagngert til þess að
endurreisa traust á stjórn-
málamönnum. Í Þýskalandi er helm-
ingur þingmanna valinn í einmenn-
ingskjördæmum og hinn
helmingurinn af landslista flokk-
anna. Þar fær hver kjósandi tvö at-
kvæði og kýs annars vegar persónu
og hins vegar flokk.
Þessar þrjár breytingar efla lög-
gjafarvaldið en draga úr ráðherra-
valdi, foringjaræði og flokksvaldi.
Lýðræðið þrífst best með því að hafa
skýrar línur milli einstakra vald-
þátta og jafnræði milli þeirra. Það
varð þjóðveldinu að falli að jafn-
vægið raskaðist. Einstakir goðorðs-
menn kunnu sér ekki hóf í ásókn til
valdsins og að lokum hélt þeim ekk-
ert í skefjum nema erlent konungs-
vald. Foringjavaldið sem ég hef
kynnst á undanförnum árum lýsir
þróun í átt til pólitískrar konungs-
tignar. Höfum það í huga að lýðveld-
ið getur hrunið innan frá líkt og
þjóðveldið gerði.
Endurreisn í gegnum Alþingi
Kristinn H. Gunn-
arsson skrifar um
stjórnsýsluna
»Ég er eindregið
þeirrar skoðunar
eftir langa reynslu bæði
í stjórn og stjórnarand-
stöðu á Alþingi að veik
staða þingmanna sé stór
galli sem þurfi að lag-
færa.
Kristinn H. Gunnarsson
Höfundur er alþingismaður.
GREIN fjórmenninganna í
Morgunblaðinu í gær er
ómerkilegt yfirklór dæma-
lausrar stjórnsýslu. Órök-
studdum fullyrðingum og
dylgjum í lok þessarar greinar
gagnvart bæjarfulltrúum
Sjálfstæðisfélagsins á Álfta-
nesi er algerlega vísað á bug.
Guðmundur G.
Gunnarsson
Vegna
greinar um
Miðskóga 8
Höfundur er bæjarfulltrúi
Sjálfstæðisfélagsins á Álfta-
nesi.
Til hamingju
vinningshafar