Morgunblaðið - 18.04.2009, Page 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. APRÍL 2009
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
BYGGT verður upp alveg nýtt opinbert almanna-
tryggingakerfi, verði farið að hugmyndum verkefn-
isstjórnar um endurskoðun almannatrygginga.
Nefndin mun einnig leggja til að frítekjumörk verði
hækkuð og dregið úr skerðingum.
Verkefnishópur félags- og tryggingamálaráðherra
hefur frá árinu 2007 unnið að breytingum á almanna-
tryggingakerfinu. Ýmsar breytingar hafa komið til
framkvæmda á starfstímanum en hópurinn er að
leggja lokahönd á tillögur sem lagðar verða fram til
umræðu í næsta mánuði. Formaður verkefnishóps-
ins, Stefán Ólafsson prófessor, kynnti hugmyndirnar
í fyrsta skipti opinberlega í gær, á fundi Félags eldri
borgara í Reykjavík og nágrenni. Fram kom að
stefnt er að því að frumvarp um ný almannatrygg-
ingalög verði samið í sumar og lagt fyrir Alþingi í
haust.
haft 30 þúsund kr. tekjur frá lífeyrissjóði án þess að
það skerði ellilaun frá hinu opinbera. Það sem um-
fram er veldur áfram 50% skeðingu, eins og verið
hefur. Þá mun skerðingin einnig ná til grunnlífeyris.
Nái þessar hugmyndir fram að ganga munu tekjur
þeirra sem hafa 275 þúsund eða minna á mánuði
aukast um 17 þúsund en þeir sem hafa yfir 320 þús-
und fá minna en áður. Þeir sem missa mest tapa öll-
um grunnlífeyrinum. Lögð er fram önnur útfærsla á
þessari hugmynd sem miðar við að enginn tapi á
breytingunni. Hún kostar ríkið meira.
Stefán sagði á fundinum að núverandi skerðingar
vegna fjármagnstekna gangi allt of langt. Verkefn-
ishópurinn muni leggja til að frítekjumörkin verði
margfölduð, þannig að þau verði að minnsta kosti 30
til 40 þúsund á mánuði og að sú breyting taki strax
gildi.
Framtíðarsýn nefndarinnar er að síðar verði hægt
að hækka verulega frítekjumörk á greiðslur frá líf-
eyrissjóðum, fjármagnstekjur og atvinnutekjur.
Gagnrýnt hefur verið að lífeyr-
iskerfið sé of flókið og almennir
borgarar eigi erfitt með að skilja
það. Tillögurnar gera ráð fyrir að
kerfið verði einfaldað. Lífeyrir
eldri borgara er nú settur saman
úr grunnlífeyri, tekjutengingu og
heimilisuppbót auk tveggja teg-
unda uppbótarlífeyris. Fram
kom í máli Stefáns að flokkarnir
verða sameinaðir í einn og að
auki verður ein uppbót, lágmarksframfærslutrygg-
ing. Jafnframt verður framkvæmdin einfölduð.
Þannig er gert ráð fyrir að allar greiðslur fari í gegn
um Tryggingastofnun ríkisins. Með því verður, að
sögn Stefáns, minni hætta á of- og vangreiðslum sem
fólk þarf að glíma við eftirá.
Nefndin leggur til að dregið verði úr skerðingum
lífeyrisgreiðslna með aukinni notkun frítekjumarks.
Þannig er gert ráð fyrir að lífeyrisþegar eigi að geta
Tryggingakerfið einfaldað
 Verkefnishópur er að leggja lokahönd á tillögur að nýju opinberu almannatryggingakerfi
 Lagt er til að lífeyrir þeirra sem minni tekjur hafa aukist en lífeyrir þeirra tekjuhærri skerðist meira
Í HNOTSKURN
»Útgjöld aukast ekki viðeinföldun kerfisins.
»Þrjátíu þúsund króna frí-tekjumark á mánuði á
greiðslur frá lífeyrissjóðum og
á fjármagnstekjur mun auka
útgjöld ríkisins um 850 millj-
ónir króna á ári.
»Kerfið mun kosta 1,5 millj-arða að auki ef ekki verð-
ur skertur grunnlífeyrir
þeirra tekjuhærri og 2,4 millj-
arða ef 30 þúsund kr. frí-
tekjumark á vexti bætist við.
Stefán Ólafsson
ÚTFÖR Ingólfs Guðbrandssonar var
gerð frá Hallgrímskirkju í gær. Lík-
menn voru synir, tengdasynir og
barnabarn Ingólfs, þeir Andri Már
og Árni Heimir Ingólfssynir, Knut
Ødegård, Björn Bjarnason, Leifur
Bárðarson, Thomas Stankiewicz,
Kristinn Sv. Helgason og Bjarni
Benedikt Björnsson. Sr. Jón Dalbú
Hróbjartsson jarðsöng en meðal
fjölda tónlistarmanna við athöfnina
voru félagar úr Pólýfónkórnum.
Útför Ingólfs Guðbrandssonar
Morgunblaðið/Heiddi
Eftir Bergþóru Njálu Guðmundsdóttur
ben@mbl.is
TÓLF manns létu lífið í umferðinni í fyrra skv. slysa-
skýrslu Umferðarstofu fyrir árið 2008. Þetta er önnur
lægsta dánartíðnin í umferðinni frá árinu 1970 en ein-
ungis árið 1996 létust færri, eða tíu manns. Ísland var
þannig í fyrra með lægstu dánartíðnina í umferðar-
slysum á Norðurlöndum miðað við fólksfjölda, annað árið
í röð. Raunar fækkar banaslysum milli ára á öllum Norð-
urlöndunum nema í Noregi.
Alvarlega slösuðum fjölgaði hins vegar um fimm í
fyrra þegar 200 manns slösuðust alvarlega í umferðinni.
Athygli vekur að hlutfall 60 ára og eldri eykst í alvar-
legum slysum, en það fer úr 13% í 19% milli áranna 2007
og 2008. Sömuleiðis eykst hlutfall þessa sama aldurshóps
í banaslysunum, en 7 af þeim tólf sem létust voru 60 ára
eða eldri. Í fyrsta sinn frá árinu 1993 var enginn hinna
látnu yngri en 17 ára.
Fjórir af þeim 11 sem létust í bílslysum voru ekki í bíl-
beltum en einn hinna látnu var á bifhjóli. Þá létu fimm líf-
ið í þéttbýli en 7 í dreifbýli.
Jákvætt er að heildarfjöldi slasaðra og látinna í um-
ferðinni lækkar um 5,3% milli áranna 2007 og 2008.
Sömuleiðis hefur umferðarslysum (með og án meiðsla) á
hver 100 þúsund ökutæki snarfækkað á undanförnum ár-
um. Þau voru 1869 talsins í fyrra miðað við 2579 árið á
undan og hefur verið smám saman að fækka frá árinu
1999 þegar þau voru 3698 talsins. Hvað banaslysin varð-
ar þá hefur þeim einnig fækkað miðað við ökutækjafjölda
á sama tíma. Árið 1999 voru þau 10,5 á hver 100 þúsund
ökutæki en einungis 4 í fyrra og hafa ekki verið færri á
tímabilinu. Hæst fóru þau í 15,2 á hver 100 þúsund öku-
tæki árið 2000.
Segir í tilkynningu frá Umferðarstofu að þótt árið
2008 sé í flesta staði betra en árið 2007 hvað varðar fjölda
slysa sé árangurinn ekki viðunandi sé miðað við þau
markmið sem sett hafa verið í baráttunni gegn umferð-
arslysum. Ekki sé útlit fyrir að markmið umferðarörygg-
isáætlunar stjórnvalda til ársins 2016 um að saman-
lagður fjöldi látinna og alvarlegra slasaðra í umferðinni
lækki að jafnaði um 5% á ári náist.
Banaslys í umferðinni í
sögulegu lágmarki
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Akstur Þótt bílunum fjölgi fækkar slysunum en í fyrra
var næstlægsta dánartíðni í umferðinni frá árinu 1970.
Hlutfall 60 ára og eldri eykst
í alvarlegum umferðarslysum
ALLIR framboðslistar Lýðræðis-
hreyfingarinnar hafa verið úrskurð-
aðir gildir. P-listinn verður því á at-
kvæðaseðlum í öllum kjördæmum
landsins.
Lýðræðishreyfingin skilaði inn
framboðslistum á tilsettum tíma í
öllum kjördæmum. Frambjóðendur
staðfestu framboð fyrir hreyfinguna
en tilgreindu ekki sérstaklega í
hvaða kjördæmi þeir bjóða sig fram,
eins og venjan hefur verið. Yfirkjör-
stjórnir í Reykjavíkurkjördæmum
norður og suður töldu framboðslist-
ana ógilda af þessum ástæðum en yf-
irkjörstjórnir hinna kjördæmanna
fjögurra túlkuðu kosningalögin
þannig að þetta væri heimilt.
Lýðræðishreyfingin skaut úr-
skurðum yfirkjörstjórna Reykjavík-
urkjördæma til landskjörstjórnar
sem í gær úrskurðaði að listarnir
væru gildir. Landskjörstjórn hafn-
aði kröfu Lýðræðishreyfingarinnar
um að oddviti kjörstjórnar Reykja-
víkurkjördæmis norður víki sæti.
P-listinn
með gild
framboðÁ VEGUM Náttúrufræðistofnunarhafa fiðrildi verið vöktuð með árleg-um sýnatökum síðan 1995 og hófst
vertíð þessa árs á fimmtudag. Í ár
eru sýnatökustaðir fimm á Suður-
landi, en auk þess fer sambærileg
sýnataka fram við Ásbyrgi á vegum
Náttúrustofu Norðausturlands
„Verkefnið hefur stóraukið þekk-
ingu okkar á stofnum íslenskra fiðr-
ilda og margt áhugavert hefur kom-
ið í ljós. Það má merkja breytingar á
háttum gamalgróinna tegunda og
vísbendingar hafa komið fram um
nýja landnema og að tegundir sem
berast reglulega til landsins með
vindum séu teknar að fjölga sér og
jafnvel lifa íslenska veturinn af,“
segir á vef stofnunarinnar.
Þar segir einnig að kálmölur hafi
til langs tíma verið algengastur
flækingsfiðrilda hérlendis en vetur
hafi verið honum of harðir til að
þrauka til næsta vors. Það virðist
vera að breytast, því nokkuð hefur
borið á kálmöl undanfarið. Tveir
sáust við sumarbústað í Þingvalla-
sveit, einn barst inn í hús í Reykja-
vík og enn einn hafnaði í fiðrilda-
gildru undir Eyjafjöllum. aij@mbl.is
Ný fiðrildi
nema land
SAMFYLKING-
IN hefur óskað
eftir ítarlegum
upplýsingum um
viðskipti
Kópavogsbæjar
við fyrirtæki dótt-
ur bæjarstjórans,
Gunnars I. Birg-
issonar. Guðríður
Arnardóttir, bæj-
arfulltrúi Sam-
fylkingarinnar, segir að flokkurinn
hafi heimildir fyrir því að fyrirtæki
dóttur hans hafa fengið óeðlilega fyr-
irgreiðslu síðustu ár og fullyrðir að
fyrirtækið hafi fengið milljónir
greiddar. „Okkur vitanlega hefur
fyrirtækið aðeins einu sinni á síðustu
tíu árum fengið verk í gegnum út-
boð.“ Gunnar segir Samfylkinguna
fara frjálslega með sannleika máls-
ins og vísar því á bug að fyrirtækið
hafi fengið óeðlilega fyrirgreiðslu.
„Ég hef ekki milligöngu um viðskipti
við hana.“ Það sé í höndum starfs-
manna byggt á verðkönnunum og út-
boðum. Þór Jónsson, upplýsinga-
fulltrúi bæjarins, segir gögnunum nú
safnað saman tíu ár aftur í tímann og
þegar sé ljóst að önnur fyrirtæki hafi
verið umsvifameiri í viðskiptum um
upplýsingamál við Kópavogsbæ.
gag@mbl.is
Safna upplýsingum
tíu ár aftur í tímann
Guðríður
Arnardóttir