Morgunblaðið - 18.04.2009, Blaðsíða 47

Minningar 47
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. APRÍL 2009
✝ Gísli Jónssonfæddist í Holts-
koti í Seyluhreppi
10. september 1926.
Hann lést á heimili
sínu að Miðhúsum í
Akrahreppi þann 1.
apríl síðastliðinn.
Gísli var sonur
Þrúðar Aðalbjargar
Gísladóttur f. 1888,
d. 1928, og Jóns Sig-
fússonar f. 1901, d.
1989. Gísli var eina
barn móður sinnar
en hann á eftirlif-
andi hálfsystur samfeðra, Sig-
rúnu Jónsdóttur f. 1953.
Eiginkona Gísla var Guðrún
Stefánsdóttir frá Syðri-Bakka í
Kelduhverfi, f. 9.11. 1926, en hún
lést árið 2003. Börn þeirra Gísla
og Guðrúnar eru Jón, f. 1950,
Guðbjörg, f. 1952, Stefán f. 1954,
Þrúður, f. 1961, og Gísli, f. 1969.
Gísli og Guðrún eiga samtals 14
barnabörn og barnabarnabörn.
Gísli var ársgamall tekinn í fóst-
ur af afa sínum og
ömmu í Miðhúsum,
þeim Gísla Þorfinns-
syni og Guðrúnu
Jónsdóttur. Að þeim
gengnum bjó Gísli
hjá móðursystkinum
sínum, Jóni og Aðal-
björgu, sem þá
bjuggu í Miðhúsum.
Hann tók seinna við
búinu og bjó þar alla
sína tíð. Gísli út-
skrifaðist sem bú-
fræðingur frá
Bændaskólanum á
Hólum í Hjaltadal 1947. Hann
stundaði alla tíð veiðimennsku af
kappi, bæði skot- og stangveiði
og var hann einnig virkur í kóra-
starfi í Skagafirði áratugum sam-
an.
Gísli verður lagður til hinstu
hvílu í sinni heimasveit en útförin
fer fram frá Miklabæjarkirkju í
Akrahreppi laugardaginn 18.
apríl og hefst athöfnin kl. 14.00.
Meira: mbl.is/minningar
Elsku afi minn.
Fráfall þitt bar snöggt að og þegar
mér voru færðar þessar fréttir vildi
ég ekki trúa mínum eigin eyrum.
Mikill sársauki og sorg heltók mig en
um leið hrönnuðust upp minningarn-
ar um þig og þá var hreinlega ekki
annað hægt en að brosa eða jafnvel
hlæja. Já, þú varst ótrúlegur maður
og alveg greinilega með munninn fyr-
ir neðan nefið. Þú skófst sko ekki af
hlutunum, alveg sama hvaða menn og
málefni áttu í hlut.
Þú hafðir algjört dálæti á að segja
manni sögur og þá allra helst veiði-
sögur því þar lá áhugamálið þitt.
Ekki hef ég tölu á öllum þeim rifflum
sem til voru í geymslunni inn af eld-
húsinu í Miðhúsum, svo margir voru
þeir. Þegar ég kom í heimsókn í sveit-
ina þá oftar en ekki sýndirðu mér
stoltur safnið þitt. Þá fengu nokkrar
veiðisögur að fjúka.
Mér fannst alltaf svo mikið sport
að koma í sveitina til ykkar ömmu
þegar ég var lítil, það var alltaf svo líf-
legt. Þú varst annað hvort að dytta að
skotfærunum eða hnýta flugur, veiði-
mennskan átti jú hug þinn allan.
Amma var þá á meðan uppi í stofu,
annað hvort að hekla eða sauma út.
Bæði vilduð þið ólm kenna mér þessa
hluti og lærði ég að hekla hjá ömmu
en tækninni á fluguhnýtingunni náði
ég nú aldrei.
Þú kenndir mér hins vegar að
drekka kaffi. Þá var ég aðeins 5 ára
gömul og var stödd í sveitinni hjá
ykkur ömmu. Þú náðir í stóra könnu
handa mér og var hún fyllt með
bragðgóða kaffinu sem amma hafði
sérstakt lag á að hella upp á. Sett var
örlítið af mjólk og nokkrum kúffull-
um teskeiðum af sykri hrært saman
við. Þetta kaffi drakk ég með bestu
lyst, enda besta kaffið. Þetta man ég
eins og gerst hafi í gær.
Önnur minning um þig er mér
einnig ofarlega í huga, þá var slát-
urtíð í sveitinni og tókst þú auðvitað
þátt í henni eins og sönnum bónda
sæmdi. Þér til hjálpar voru Jónsi og
pabbi. Ekki var nú mikið gagn að mér
en ég hafði ofsalega gaman af því að
skottast í kringum ykkur og spyrja út
í hitt og þetta. Þegar herlegheitunum
var lokið greipstu þér hrútspung í
hönd og sagðist mundu henda honum
í mig. Ég fölnaði upp og varð skelf-
ingu lostin, enda ekki nema svona 10
ára gömul þá. Þú eltir mig um hlaðið
og náðir að króa mig af við austur-
veggin á húsinu og hentir pungnum í
mig. Þetta fannst þér fyndið og hlóst
alveg ógurlega með þínum smitrandi
hlátri. Ekki var ég nú eins kát með
þetta en í dag finnst mér þetta að
sjálfsögðu algjör snilld, það sem þér
datt til hugar að brasa.
Nú er ég búin að nefna tvær sögur
úr minningabankanum um þig og
finnst mér þær lýsa þér vel. Fyrri
sagan lýsir góðmennsku þinni að
blanda alveg magnað kaffi handa 5
ára gamalli stelpuskottu. Seinni sag-
an lýsir stríðni þinni sem gekk út á að
henda glóðvolgum hrútspung í afa-
barnið þitt.
Já, margar minningarnar geymi ég
um þig og eru þær eins fjölbreyttar
og litir regnbogans.
Elsku afi. Nú ertu farinn til himna
og ekki efa ég að þar taki hún elsku-
lega amma mín á móti þér með sínum
margrómaða myndarskap.
Ég bið Guð að styrkja okkur fjöl-
skyldu þína í sorginni, missirinn er
mikill meðal okkar allra.
Hvíl í friði, afi.
Sara Katrín.
Skýrasta minningin um afa í Mið-
húsum er hvar hann stendur einhvers
staðar sunnan við efri bæinn, í brún-
um jakka, með húfu sem rétt nær nið-
ur að eyrum. Það er haustmorgunn
og hann er að fara að eiga við fé. Tún
og móar eru farin að sölna og sólin
gægist upp fyrir Akrafjallið. Hann er
með filterslausa sígarettu í munnvik-
inu og hund eða tvo með sér. Amma
er nýbúin að ganga frá í eldhúsinu og
komin út, í vínrauðu hettuúlpunni
með appelsínugula prjónahúfu. Hers-
ingin gengur af stað suður eftir veg-
inum og í hópinn slást kollótt kind
með tvö lömb, gamall heimagangur,
og með henni er veturgömul dóttir
hennar, einnig tvílembd, þau eru öll
að fara í fjárhúsin.
Þau lifðu marga svona morgna og
minningin um þau er umvafin sömu
kyrrðinni og hlýjunni sem þessir
morgnar bera með sér. Þau voru af
kynslóð sem vílaði ekki fyrir sér erf-
iðisvinnu dag eftir dag og tókust á við
annríki þessa fábreyttu daga með
stóískri ró. Við erum svo rík að hafa
kynnst þessu fólki. Þau voru ólík, og
ekki alltaf sammála. En það var allt í
lagi, vegna þess að á milli þeirra var
ást og hlýja sem okkur fannst geta
unnið bug á ýmsum vandamálum.
Amma flissaði yfir ruglinu í afa og
fannst hann alltaf jafn fyndinn. Afi
stríddi ömmu og hafði gaman af því
að koma henni til að hlæja. Hann var
fiðrildið á meðan hún var tréð.
Afi var ævintýramaður, Indiana
Jones síns tíma. Hann var vel liðinn
og greiðagóður, mikið náttúrubarn
og veiðimaður af lífi og sál. Okkur var
hann alltaf innan handar þótt það örl-
aði stundum á óþolinmæði þegar við
vorum yngri. Hann bætti það alltaf
upp á einn eða annan hátt. Fram til
síðasta dags mátti sjá lífsgleðina í
augunum, sérstaklega þegar hann
sagði okkur sögur. Þá var hann í ess-
inu sínu og gaman að hlusta á hann,
því hann hafði lag á að segja sögur.
Amma hræddist margt í þessum
heimi en var samt sterkari en nokkur
sem við höfum kynnst, alltaf róleg og
hógvær. Hún reyndi að passa upp á
ungana sína í öllum landshlutum með
óborganlegri yfirvegun og jafnvægi,
fylgdist með hvernig gekk og var svo
ótrúlega stolt af því hvernig börnum
og barnabörnum reiddi af í leik og
starfi. Alltaf tók hún á móti okkur
eins og við værum týndu börnin að
koma heim og sagði oftast að þeir
væru sjaldséðir hvítu hrafnarnir nú-
orðið. Loksins komin heim, heim í
öruggt umhverfi þar sem nóg var til
af hafrakexi og kanelsnúðum og
mjólk sem einhvern veginn bragðað-
ist aldrei betur en akkúrat þar.
Þessi heiðurshjón sem nú eru bæði
fallin frá voru fyrirmyndir sem við
gleymum aldrei og ekki væri ólíklegt
að þau fylgdust ennþá með. Afa gæti
dottið í hug að stríða okkur. En
amma væri í uppbyggilegum hlutum.
Við ólumst upp við gleði og hlýju í
öruggu umhverfi. Þetta eru atriði
sem við höfum reynt að halda í heiðri
á okkar heimilum. Það er eftirsókn-
arverður hlutur að sjá lífið á jákvæð-
an hátt glaður í bragði, eins og amma
og afi gerðu.
Takk fyrir okkur, amma og afi
uppfrá, og þakkir fyrir það veganesti
sem við fengum frá ykkur, það endist
okkur alla ævi.
Kveðja,
Garðar, Guðrún, Stefán
og fjölskyldur.
Gísli gamli í Miðhúsum var góður
vinur minn og félagi. Fundum okkar
bar fyrst saman þegar ég var sendur
með mat til hans á greni fyrir ofan
Flatatungu. Mér fannst mikið til þess
koma að hann lofaði mér að prufa riff-
ilinn sinn og talaði við mig eins og
fullorðinn mann, þó ég væri innan við
fermingu. Við deildum síðan þessu
áhugamáli okkar beggja, veiði-
mennskunni, þar sem eftir var. Gísli
var óþreytandi við að svara öllum
mínum spurningum þegar ég fór
sjálfur að liggja fyrir tófum og kunni
lítið til þeirra verka.
Stangveiði var honum jafn mikið
áhugamál og skotveiðin og kenndi
hann mér ófáar kúnstirnar í þeirri
listgrein. Gísli var ákaflega skemmti-
legur veiðifélagi, óeigingjarn með
eindæmum. Það var sama hvar við
veiddum saman, alltaf sagði hann
„kasta þú fyrst“, sem lýsir manngerð
hans vel.
Það er stórt skarð fyrir skildi þeg-
ar Gísli frændi minn í Miðhúsum er
farinn og ekki hægt að skreppa og
setjast við eldhúsborðið og spjalla.
En það eru allar skemmtilegu minn-
ingarnar sem lifa og þú fylgir mér
áfram á til veiða. Hafðu það sem best
á hinum eilífu veiðilendum, frændi.
Kári Gunnarsson.
Látinn er Gísli Jónsson bóndi í
Miðhúsum í Blönduhlíð á 83. aldurs-
ári. Okkur systkinunum, Ragnheiði
Dóru og Sigfúsi Jóni Árnabörnum, er
ljúft og skylt að minnast þessa góða
og glaðbeitta frænda og vinar og
þakka samfélagið og samvistirnar við
hann og fjölskylduna í Miðhúsum.
Bæði nutum við hans, Ragnheiður
sem barn og unglingur í Miðhúsum,
Sigfús sem granni hans á Miklabæ.
Gísli bar feikilega líflegan persónu-
leika, og engum leiddst í návist hans.
Hann var hýr og hlýr í lund og hjarta
og enginn bölmóðsmaður, hraust-
menni til lífs og sálar. Af honum hefði
mátt gera marga menn og alla góða.
Hann hafði ágætt tóneyra og hafði
hljóð úr hvers manns barka, eins og
reyndar fleiri afkomendur Þrúðar
gömlu í Miðhúsum.
En það átti ekki fyrir honum að
liggja að lenda í slagtogi með þeim
stöllunum, frú Músíku og Þalíu, held-
ur varð hann búfræðingur frá Hólum
og tók við búi í Miðhúsum af móð-
ursystkinum sínum, Aðalbjörgu og
Jóni, sem fóstruðu hann upp frá eins
árs aldri, og þar bjó hann ævilangt.
Konu sína, Guðrúnu Stefánsdóttur,
sem var Keldhverfingur, yfirveguð
kona, músikölsk og merk, missti hann
fyrir nokkrum árum. Barnalán þeirra
Miðhúsahjóna var mikið. – Í hópi vina
var Gísli ákaflega skemmtinn sagna-
maður, þar sem gamansemin hafði
oft blessunarlega betur en alvaran.
Þess vegna voru það nánast dauðar
manneskjur, sem ekki gengu glaðari í
lund af góðra vina fundi með Gísla. –
Hann var vinafastur og vinmargur og
greiðamaður mikill við vini sína og
granna. Veiðimaður var hann að upp-
lagi og af ástríðu, veiddi fugl og fisk,
og grenjaskytta var hann lengi. En
fyrst og síðast var Gísli í Miðhúsum
yndislega skemmtinn og kátur karl.
Við systkinin og makar okkar þökk-
um allar yndisstundirnar með hon-
um. Minningarnar um hann munu
fylgja okkur svo lengi sem við lifum.
Við blessum þær allar og sendum
ykkur, börnum hans og fjölskyldum
ykkar, innilegar samúðarkveðjur.
Vermi lífsins og ljóssins Guð minn-
ingar ykkar um Gísla.
Ragnheiður Dóra Árnadóttir,
Sigfús Jón Árnason.
Gísli í Miðhúsum var maður þeirr-
ar gerðar að eftir honum var tekið
hvar sem hann fór og geymdist
glöggt í minni samferðamanna. Af
Gísla hefði mátt gera marga menn,
líkt og sagt var um biskupinn til
forna, því að hæfileikar hans lágu til
margra hluta. Hann kaus sér starf
bóndans, sem átti að mörgu leyti vel
við hann auk þess sem hann mun hafa
verið til þess hvattur af móðursystk-
inum sínum Jóni og Aðalbjörgu, sem
ólu Gísla upp.
Til þess að búa sig undir það starf
sem hann hafði valið sér nam hann
búfræði við Hólaskóla og brautskráð-
ist þaðan búfræðingur. Skólaárin
urðu honum til farsældar, ekki aðeins
um menntun, heldur og vegna þess að
þar kynntist hann ungri og gjörvi-
legri stúlku, Guðrúnu Stefánsdóttur,
þingeyskrar ættar. Heitbundin komu
þau frá Hólum og hófu brátt búskap í
Miðhúsum.
Guðrún í Miðhúsum var ein af
fimm þingeyskum blómarósum sem
ungum mönnum í Blönduhlíð lánaðist
að flytja heim í sveitina um svipað
leyti og allar reyndust mannlífi og
starfi í Akrahreppi til mikilla heilla.
Gísli í Miðhúsum var karlmenni að
burðum líkt og frændur hans margir í
föðurætt. Hann var hagur bæði á tré
og járn og verklaginn svo að segja
mátti að allt léki í höndum hans.
Hann var veiðimaður af Guðs náð,
fiskinn vel á öngul og skytta svo af
bar. Annaðist grenjavinnslu um ára-
bil í hreppnum. Hann var oft fenginn
til að fella ótamin hross á færi sem
kallað var og vissi ég aldrei til að hon-
um geigaði skot.
Á þeim árum sem Gísli sat í
hreppsnefnd var það eitt af verkum
hreppsnefnda að leggja á útsvar og
fasteignaskatta. Á niðurjöfnunar-
fundum hafði Gísli gjarnan það starf
að skrifa út álagningarseðla, þar eð
hann hafði fallegustu rithönd nefnd-
armanna. Gísla voru gefnir ómældir
tónlistarhæfileikar og hefði getað náð
langt á því sviði hefði hann lagt stund
á. Hann þurfti ekki að heyra lag nema
einu sinni þá gat hann spilað það
nóturétt á harmoniku sína eða orgel.
Ég vil þakka mætum sveitunga
áratuga samferð og samstarf um
margháttuð mál sveitar okkar og hér-
aðs og ekki síður tveggja áratuga
tómstundagaman við söng í karlakór-
unum Heimi og Feyki.
Fjölskyldan í Flatatungu þakkar
vináttu Miðhúsahjóna, Gísla og Guð-
rúnar, hrærðum huga. Blessuð sé
minning þeirra. Börnum þeirra og
öðrum aðstandendum votta ég
dýpstu samúð.
Gunnar Oddsson.
Kvöldblíðan hefur kysst Gísla í
Miðhúsum hinsta kossi. Hann mun
ekki framar ganga út úr húsi sínu,
horfa á Vötnin og velta fyrir sér hvort
bleikjan sé gengin eða hvort gæsin sé
komin í túnin. Hann kvaddi lifið í
hinsta sinn keikur og óbugaður.
Gísli var alltaf í Miðhúsum, þar var
hann bóndi, ekki af því búskapur væri
hans draumur, heldur af því það þótti
sjálfsagt að einhver tæki við. Gísli
sinnti búskapnum eins og þurfti, en
hafði áhuga á veiðum og var afburða
skytta og þótti gaman að fanga fisk,
bæði í vatni og sjó. Gísli sá um grenja-
vinnslu í mörg ár, kunni ótal sögur af
lágfótu og dáðist að því hvað rebbi
gat verið slyngur. Gísli kunni margar
sögur og sagði, sumar svo skemmti-
lega að maður fékk verk í magann af
því að hlusta.
Gísli var afburða söngmaður og
hafði undurfagra bassarödd og söng í
kórum til fjölda ára. Gísli var glett-
inn, hafði gaman af að stríða mönnum
og var með glettna hrekki, meinlausa
en markvísa. Gísli gat átt það til að
vera mjög virðulegur, þegar hann var
kominn í sparifötin með hatt og sól-
gleraugu var maður ekki lengur viss
um hvort maður væri að tala við ís-
lenskan mann eða útlendan. Gísli í
Miðhúsum var heimsborgari á vissan
hátt. Ég gekk um Ódáinsvelli í París
og hugsaði um Gísla. Mér hefði ekki
brugðið þótt ég hefði séð hann sitja
við borð undir Sigurboganum með
vindil og lítið staup í hendi, Hann
hefði glott út í annað og rekið upp litla
hlátursroku þegar Parísarbúinn hefði
ekki skilið sögurnar af tófunni við
Landsendahnjúkinn. Gísli las mikið
og var vel að sér um aðskiljanlegustu
málefni.
Ég hitti Gísla fáum dögum áður en
hann kvaddi. Hann leit inn í heim-
sókn, við fengum okkur staup og
kaffibolla, við ræddum um lífið, vor-
um sammála um að í lífi manna þyrfti
frelsi að ríkja og vorum sannfærðir
um að bráðum kæmu nýir dagar með
nýju frelsi.
Það var gott að þekkja Gísla. Minn-
ingin um hann fær mig til að brosa
með lífinu. Öllu Miðhúsafólki flyt ég
kveðju mína.
Agnar á Miklabæ.
Utan Kúskerpismelana kemur
jeppi. Grár Willysjeppi. Hann fer
ekki mjög hratt og það er eins og
hann sé að lesa í landið. Þetta er
löngu fyrir malbik og það er langt í
reglugerðir. Ég stend lítill pjakkur á
hlaðinu heima og fylgist með. Niðri á
eyrunum teygja tvær gæsir hálsinn,
þær kannast við jeppann. Svo rífa
þær sig upp og fljúga vestur yfir Vötn
með öndina í hálsinum. Jeppinn hæg-
ir örlítið á sér en heldur svo áfram og
hverfur bak við fjárhúshlöðuna.
Kemur svo í ljós sunnan við afleggj-
arann og nálgast Landið helga; túnið
sem var friðað fyrir fjórfættum
skepnum. Það grænkaði snemma og
var því vinsælt hjá gæsum. Og Land-
ið helga var grátt af fugli þennan dag
og var ekki laust við að smákurr
kæmi í hópinn og hálsar á loft þegar
jeppinn nálgaðist. En þá brá svo við
að það var eins og jeppanum kæmi
hópurinn á túninu alls ekki við. Hann
greikkaði frekar sporið og hvarf ofan
í Bóluhvarfið. Ég beið enn á hlaðinu,
beið eftir að sjá hann renna upp Bólu-
brekkuna. En ekkert gerðist. Hópur-
inn á túninu róaðist, hálsarnir sigu og
sólin skein. Ég gerðist óþolinmóður.
En allt í einu bergmáluðu fjöllin. Eft-
ir augnablik er hann mættur heim á
hlað með skyggnishúfuna, kátur til
augnanna, og upp í kaffi og sögur og
ég litli pjakkurinn hlusta opinmynnt-
ur.
Svo líða mörg ár. Ég sit í eldhúsinu
í Miðhúsum. Gunna hellir í bollann og
það er sögustund. Gilli segir sögur.
Veiðisögur. Og engum liggur á. Það
er eins og tíminn hverfi fram á Mið-
dalsgreni og maður fylgist spenntur
með hvernig meistarinn ber sig að,
snarast upp á steininn og sér í bakið á
læðunni Hann bíður við steininn á
Grjótárgreninu og það er varla hagla-
færi í grenið og refurinn heima. Og
kvöldsólin leikur um fjöllin.
Það var ekki nóg með að Gísli í
Miðhúsum væri einstakur veiðimað-
ur heldur sagði hann þannig frá að
fjöllin komu til manns og allt varð
ljóslifandi, eins og á tjaldi. Og hann
sagði stundum sömu söguna. En það
gerði ekkert til, manni fannst hún
alltaf ný. Og hún var alltaf eins. Þess
vegna vissi maður að hún var sönn.
Því var það ekki ónýtt að eiga Gísla að
þegar ég hafði þann virðingarsess að
vera tófuskytta í Akrahreppi. Hann
taldi í mann kjark. Kenndi manni
trixin. Sagði manni hvernig maður
ætti að hafa kallana góða. Sagði
manni frá öllum grenjum og hvar
væri best að liggja. Hvar væri best að
tjóðra hvolpa. Hann skildi hvað logn-
ið var mikilvægt þegar maður var að
stilla kíkinn á rifflinum. „Nágrann-
arnir halda stundum að ég sé kolvit-
laus, því þegar lognið dettur á hætti
ég stundum að snúa og fer að skjóta í
mark.“ Hann virtist hafa endalausan
tíma fyrir mann. Enda þegar ég og
félagi minn í grenjaleitinni, Albert
Geirsson, komum af greni var oft
rennt í hlað í Miðhúsum og bónda gef-
in skýrsla.
En nú ekur ekki lengur grár Will-
ysjeppi fram Kúskerpismelana. Gæs-
irnar bíta rólegar á Landinu helga.
Niðurinn í malbikinu kallast á við
Vötnin. En uppi á Grjótárgreni
stendur refur. Hann lítur yfir dalinn.
Gaggar. Læðan kemur skokkandi
upp brekkuna. Svo kemur vor.
Eyþór Árnason.
Gísli Jónsson
 Fleiri minningargreinar um Gísla
Jónsson bíða birtingar og munu birt-
ast í blaðinu næstu daga.