Morgunblaðið - 12.05.2009, Blaðsíða 4

4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. MAÍ 2009
Eftir Sigtrygg Sigtryggsson
sisi@mbl.is
SVANDÍS Svavarsdóttir umhverf-
isráðherra hefur fetað í fótspor föð-
ur síns, Svavars Gestssonar, í tvenn-
um skilningi. Í fyrsta lagi verður
hún ráðherra eins og faðir hennar og
í öðru lagi sest hún beint í ráðherra-
stól eins og Svavar gerði að loknum
kosningunum árið 1978. Svandís og
Svavar eru fyrstu feðginin sem
verða ráðherrar á Íslandi en nokkur
dæmi eru um feðga sem hafa orðið
ráðherrar.
Svavar Gestsson var kjörinn á
þing 1978, þá 34 ára gamall. Hann
tók við embætti viðskiptaráðherra í
ráðuneyti Ólafs Jóhannssonar og sat
til 1979, að stjórnin sprakk. Svavar
var félags- og heilbrigðisráðherra
1980-83 og menntamálaráðherra
1988-91. Hann afsalaði sér þing-
mennsku 1999 og gerðist sendi-
herra. Svandís dóttir hans er 44 ára,
þegar hún sest á þing og tekur við
ráðherraembætti.
Feðgar í ráðherraembættum eru
þessir: Hermann Jónasson og Stein-
grímur Hermannsson, Bjarni Bene-
diktsson og Björn Bjarnason, Jón
Pálmason og Pálmi Jónsson, Gylfi Þ.
Gíslason og Vilmundur Gylfason,
Hannibal Valdimarsson og Jón
Baldvin Hannibalsson, Matthías Á.
Mathiesen og Árni M. Mathiesen.
Svandís fetar í fótspor föður síns
 Verður ráðherra um leið og hún sest inn á Alþingi  Fyrstu feðginin sem
gegna ráðherraembættum á Íslandi  Feðgar hafa áður setið á ráðherrastóli
Svavar
Gestsson
Svandís
Svavarsdóttir
ÞEGAR íbúar á höfuðborgarsvæðinu skýldu sér fyrir mikilli úrkomu í gær
var fátt sem minnti á komandi sumar nema útstillingargínur í búðar-
gluggum sem sýndu hverju skal klæðast þegar styttir upp og hlýnar.
Morgunblaðið/Eggert
Sumarið er innandyra
Eftir Gunnhildi Örnu Gunnarsdóttur
gag@mbl.is
SEX húseignir fóru í framhaldsupp-
boðsmeðferð hjá Sýslumanninum í
Reykjavík í gær. Takist eigendum
þeirra ekki að semja við kröfuhafa
verða þær boðnar upp og slegnar
hæstbjóðenda á hverju heimilisfangi
fyrir sig í júní.
Fulltrúi sýslumanns hvetur fólk til
að funda með kröfuhöfum. Það
versta sem fáist úr slíkum viðræðum
sé óbreytt staða. Hins vegar geti
samist um skuldirnar.
Rétt tæplega þrjátíu heimili höfðu
verið auglýst á uppboði hjá Sýslu-
manninum í Reykjavík í gær, en fyr-
ir utan þessi sex var uppboðsbeiðn-
unum frestað; flestum til 23.
nóvember. Það er lengri frestur en
áður tíðkaðist en vegna bættrar
lagastöðu skuldara geta þeir sem
missa húsin sín á uppboð nú farið
fram á frest án þess að kröfuhafi geti
andmælt því. Heyra mátti á fulltrú-
um kröfuhafa að svo virtist sem
margir hefðu að undanförnu áttað
sig á þessu nýja ákvæði og sæktu um
frestinn.
Margir íbúðareigendanna voru á
staðnum og við ábendingu fulltrúa
sýslumanns um ferlið sögðust marg-
ir ætla að reyna allt sitt til að halda
eignum sínum. Fulltrúar kröfuhafa
nefndu sín á milli að þeim fyndist
hljóðið jákvæðara í þeim sem stæðu
frammi fyrir því að missa heimili sín;
fólkið tryði að því tækist að forðast
uppboð og greiða skuldir sínar.
Athygli vakti að Landsbanki,
Kaupþing og Íslandsbanki voru að-
eins í fimm skipti meðal gerðarbeið-
enda í þetta sinn; Landsbankinn
þrisvar og hinir í eitt skipti hvor. Al-
gengast var að Tollstjóraembættið,
Reykjavíkurborg og Íbúðalánasjóð-
ur væru meðal gerðarbeiðenda. Í
átta, sjö og sex skipti.
Sex eignir fóru á
framhaldsuppboð
Nauðungarsala Fulltrúar sýslu-
manns og kröfuhafa við uppboðin.
Flestir sem áttu eignir sínar auglýstar á
uppboði hjá sýslumanni sóttu um frest
Í HNOTSKURN
»72 fasteignir hafa veriðseldar nauðungarsölu hjá
sýslumanninum í Reykjavík á
árinu.
»Skráðar nauðungarsölu-beiðnir vegna fasteigna
voru 559 í lok mars; 216 í jan.,
156 í feb. og 187 í mars.
MÁLASKRÁ nýrrar ríkisstjórnar
ber að þessu sinni heitið „samstarfs-
yfirlýsing“, ekki stefnuyfirlýsing eða
stjórnarsáttmáli eins og gjarnan var
talað um í fjölmiðlum. Innan úr röð-
um stjórnarandstöðunnar hefur
heyrst sú gagnrýni að ekki sé um
neinn stjórnarsáttmála að ræða,
enda stjórnarflokkarnir ósammála í
stórum málaflokki eins og ESB-
aðild, og ekki sé verið að taka á
vandamálunum heldur fresta þeim.
Hvað sem þeim vangaveltum líður
er fróðlegt að líta um öxl og skoða
hvaða hugtök hafa verið notuð um
málaskrá síðustu ríkisstjórna. Eng-
inn stjórnskipunarlegur munur er á
þessari hugtakanotkun og Gunnar
Helgi Kristinsson, prófessor í
stjórnmálafræði við HÍ, bendir á að
ríkisstjórnum beri engin lagaleg
skylda til að gefa út formlegar
stefnuyfirlýsingar eða málaskrár,
enda hafi það ekki tíðkast á árum áð-
ur, m.a. á viðreisnarárunum. Leitaði
Morgunblaðið í smiðju Gunnars
Helga í þessum efnum í gær.
Stjórnarsáttmáli síðast 1980
Hvort hin nýja ríkisstjórn sé að
forðast að nota orðið „stefnuyfirlýs-
ingu“ vegna skorts á sameiginlegri
ESB-stefnu segist Gunnar Helgi
ekki geta sagt til um. „Ég myndi
ekki vilja útiloka það en finnst það
samt ögn langsótt.“
Sú ríkisstjórn sem tók við 1. febr-
úar sl. kynnti það sem hún kallaði
„verkefnaskrá“. Fram að því hefur
jafnan verið talað um „stefnuyfirlýs-
ingu“ og „stjórnarsáttmáli“ í raun
ekki nefndur á nafn síðan ríkisstjórn
Gunnars Thoroddsen var mynduð
árið 1980. Er þá miðað við þau plögg
sem viðkomandi ríkisstjórn kynnir í
upphafi. Annars hafa þau heitið
stefnuyfirlýsing, málefnasamningur,
samstarfsyfirlýsing eða sam-
komulag. Gunnar Helgi segir að á
síðustu öld, t.d. við myndun rík-
isstjórna árið 1947, 1950, 1963 og
1967, hafi engin plögg verið birt.
„Ég tel að ganga megi út frá því
að þetta séu hliðstæð plögg hvert
sem formlega heitið er. Athyglisvert
er hins vegar að íslenskar yfirlýs-
ingar af þessu tagi eru oftast með
þeim stystu sem þekkjast – en þar
sker reyndar nýi sáttmálinn sig
skýrt frá nýlegum stjórnarsátt-
málum. Sáttmálar hafa oft verið í
kringum tvö þúsund orð í seinni tíð
en þessi er um sjö þúsund orð,“ segir
Gunnar Helgi. bjb@mbl.is
Hvað á „barnið“ að heita?
Ríkisstjórn Yfirlýsing um samstarf.
 Stefnuyfirlýsing eða stjórnarsáttmáli nýrrar ríkisstjórnar?
 Yfirlýsingin með þeim lengri sem ríkisstjórnir hafa samið
ELDRI BORGARA FERÐIR
um fornar byggðir á Suður-Grænlandi.
Fimm daga ferðir í júlí og ágúst. Allt innifalið.
Allar upplýsingar veitir Emil Guðmundsson í síma 898 9776.
Einnig hægt að senda tölvupóst á emil@flugfelag.is
REYKJAVÍK
Grænland
Narsarsuaq
ÍS
L
E
N
S
K
A
/S
IA
.I
S
/F
L
U
45
01
1
02
.2
00
9
flugfelag.is
INDRIÐI H. Þorláksson, ráðuneyt-
isstjóri í fjármálaráðuneytinu,
kveðst ekki þekkja til þess að miðað
sé við aðra mynt en þá sem gildir í
viðkomandi landi um verðmæti þess
varnings sem ferðamenn mega flytja
með sér tollfrjálst til heimalandsins.
Friðrik G. Friðriksson fararstjóri
lýsti í bréfi til blaðsins í gær reynslu
sinni úr Leifsstöð. Hann keypti þar
tölvu en vegna hruns krónunnar var
verðmæti tölvunnar orðið hærra en
sem nemur þeim mörkum sem hver
einstakur hlutur sem ferðamaður
flytur inn má kosta án þess að bera
gjöld. Ferðamaður sem búsettur er
hér á landi má koma með tollfrjálsar
vörur að verðmæti 65 þúsund kr.
Verðmæti hvers hlutar má ekki vera
meira en 32.500 kr. Friðrik bendir á
að í erlendum fríhöfnum sé verð oft
gefið upp í sterkum gjaldmiðlum.
Hann telur að viðmiðunarmörkin
hér eigi að fylgja slíkum myntum.
Breytingar ekki í kortunum
Indriði sagði að ekki væri gerður
greinarmunur á þeim vörum sem
keyptar eru í útlöndum og í komu-
verslunum Leifsstöðvar. Sömu regl-
ur giltu um þessar vörur við toll-
landamæri Íslands. Indriði benti á
að virðisaukaskattur legðist á allar
innfluttar vörur og tollar á vörur frá
löndum utan Evrópu. Tollfríðindi
ferðamanna eru undantekning frá
þeirri reglu. Við almennan innflutn-
ing hefði veiking gengis krónunnar
þau áhrif að tollar og virðisauka-
skattur hækkuðu í krónutölu og
veiking krónunnar hefði einnig áhrif
á verð vara sem ferðamenn kæmu
með.
Viðmiðunarmörkum um verðmæti
varnings vegna tollfrjáls innflutn-
ings ferðamanna hefur verið breytt
af og til. Indriði sagði það koma til
álita fyrr eða síðar að gera það. Að-
spurður sagði hann það ekki hafa
komið til tals nýverið í ráðuneytinu
að breyta þessum viðmiðunarmörk-
um. gudni@mbl.is
Morgunblaðið/Jim Smart
Tollur Tollgæslan fylgist með
vörum sem ferðamenn koma með.
Miðað er
við mynt
heimalands