Morgunblaðið - 12.05.2009, Blaðsíða 32

32 MenningFÓLK
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. MAÍ 2009
Fólk
NORRÆNI kvikmynda- og sjónvarpssjóðurinn
(Nordisk Film & TV Fond) mun 1. júlí nk. koma á
fót nýju styrkja- og hvatakerfi, undir nafninu
Nordic High Five, sem ætlað er að auka framboð
og markaðshlutdeild norrænna kvikmynda í
kvikmyndahúsum Norðurlandanna, auðvelda
dreifingu þeirra á Norðurlöndunum og bæta
rekstrarumhverfi rétthafa og dreifingaraðila
norrænna mynda. Þetta kemur fram í frétta-
tilkynningu frá Norræna kvikmynda- og sjón-
varssjóðnum.
Þar er bent á að á undanförnum árum hafi
kvikmyndamarkaðurinn gert útgáfu á norræn-
um myndum æ erfiðari á Norðurlöndunum. Sjóð-
urinn hafi nú fundið leið til að sporna við þessari
þróun. Nordic High Five er til að byrja með
þriggja ára áætlun og eftir tvö ár verður lagt
mat á þann árangur sem náðst hefur. Þeir fimm
dreifingaraðilar sem hafa verið valdir til verk-
efnisins eru Camera Film í Danmörku, BioRex í
Finnlandi, Græna ljósið á Íslandi, Arthaus í Nor-
egi og NonStop í Svíþjóð.
Fyrstu kvikmyndirnar sem dreift verður undir
hatti Nordic High Five eru sænska myndin De
Ufrivillige eftir Ruben Østlund í Danmörku,
sænska myndin Kenny Starfighter eftir Calle
Åstrand og Mats Lindberg í Finnlandi, danska
myndin Valhalla Rising eftir Nicolas Winding
Refn á Íslandi, finnska myndin Letters to Pastor
Jacob eftir Klaus Härö í Noregi og íslenska
myndin Brúðguminn eftir Baltasar Kormák í
Svíþjóð.
Framboð á norrænum kvikmyndum aukið
Brúðguminn Ein þeirra mynda sem fyrstar fara í
dreifingu Nordic High Five.
 Hljómsveitin Jeff Who? hélt
fjáröflunartónleika síðasta föstu-
dag á Sódómu Reykjavík fyrir tón-
leikaferð sem sveitin leggur í um
næstu helgi til austurstrandar
Bandaríkjanna, nánar tiltekið til
Baltimore, New York og Boston.
Ferðin er farin í tengslum við út-
varpskynningu á annarri plötu
sveitarinnar, sem heitir einfaldlega
Jeff Who?, en platan fór nýverið að
hljóma á háskólaútvarpsstöðvum á
umræddu svæði.
Fjáröflunartónleikarnir voru vel
sóttir á föstudaginn en rafmagns-
leysi settu svip sinn á tónleikana og
fyrsta upphitunarsveitin Nóra,
komst ekki einu sinni í gegnum
fyrsta lagið þegar rafmagnið sló út.
Gekk svo á með rafmagnsútslætti
allt kvöldið sem setti óneitanlega
skrítinn svip á tónleikana. En fall er
fararheill eins og sagt er og von-
andi að ferðin austur til Bandaríkj-
anna gangi betur.
Rafmagnaðir tónleikar
á Sódómu Reykjavík
 Tónleikar Bjarkar og The Dirty
Projectors í Housing Works Book-
store-kaffihúsinu í SoHo fá afar
fína dóma í The New York Times.
Blaðamaður segir að Björk hafi
verið klædd í hafbláan kjól og hald-
ið á nýpáruðu textablaði á tón-
leikum sem hafi að öllum líkindum
verið þeir minnstu sem Björk hafi
komið fram á. Um 300 manns voru
samankomnir í kaffihúsinu á föstu-
daginn en upphitunaratriði kvölds-
ins voru tvö söngvaskáld, Kurt
Wiesman frá Vermont og Ólöf Arn-
alds frá Íslandi. Fram kemur í
greininni að lögin hafi flest verið
eftir The Dirty Projectors sem er
leidd af tónlistarmanninum David
Longstreth en greinilegt væri að
Longstreth væri undir miklum
áhrifum frá Björk eins og heyra
mætti á raddbeitingu söngvarans
þó að rödd Longstreths sé á marg-
an hátt kurteisleg á meðan rödd
Bjarkar er líkt og náttúruafl sem
ekki verður hamið.
Eftir Helga Snæ Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
MENN hafa mismikla þörf fyrir að
troða upp en þessi þörf er býsna sterk
hjá Kristjáni Ingimarssyni leikhús-
listamanni. Kristján er síðhærður
þessa dagana og segir hárið hafa list-
rænan tilgang. Hann þurfi að sveifla
því í verkinu Creature sem verður
frumsýnt í Þjóðleikhúsinu á fimmtu-
daginn. Titill verksins vísar í mann-
skepnuna og hann sjálfan. Hina skap-
andi veru. „Við erum sköpuð og við
sköpum líka. Þannig að það er ákveðin
hringrás í gangi,“ útskýrir Kristján.
Í sýningunni gefur hann sköpunar-
kraftinum lausan tauminn og reynir
að koma sér í óþægilegar aðstæður og
ögra sér með óöryggi. Þannig verða
hlutirnir skemmtilegir að hans sögn
og viðbrögð áhorfenda eru ekki síður
mikilvægur hluti af verkinu. „Ég
hreinlega helli úr mér yfir salinn,“
segir Kristján og skellihlær. „Þetta er
eins og yndisleg fullnæging. Fólk mun
sjá ýmislegt sem það hefur aldrei séð
áður, því get ég lofað!“
Eins og geisladiskur
Kristján hefur lært margt óvenju-
legt um ævina sem hann nýtir í starfi,
m.a. látbragðstækni, almenna leiklist,
japanskan búdódans, bardagaíþróttir
og fimleika. „Fyrir hverja sýningu
sem ég geri leita ég að formi sem
hentar sýningunni. Ef ég er að vinna
með öðrum leikurum fer ég mikið eftir
því hvað þessi persóna getur sem per-
former, hvað hún hafi sérstakt að gefa
sýningunni.“
Creature segist hann hafa hugsað
eins og geisladisk, hvert lag á diskin-
um geti staðið sjálfstætt og öll lögin
myndi eina heild. Allir geti notið tón-
listar þótt þeir geti ekki endilega skil-
greint hana eða farið með lagatextana.
Tilfinningin fyrir henni sé til staðar.
„Hins vegar, þegar kemur að leikhúsi,
virðast vera voða fastir rammar um
það hvernig maður eigi að skilgreina
og fara ofan í saumana á því,“ segir
Kristján ögn ósáttur. Leiklistin sé svo
„intellectual“ en í myndlist eða tónlist
sé allt opið. „Sagan er bara eitt verk-
færi sviðslistar, hún er ekki nauðsyn-
leg. Það er svo margt annað sem virk-
ar.“
Gælir ekki við hefðina
„Leikhús í sjálfu sér og hefðbundin
leikrit segja mér eiginlega bara ekki
neitt. Ég fer voða lítið sjálfur í leik-
hús, ég fer að sjá eitthvað af því að
það er áhugavert, eitthvað í því sem
höfðar til mín. Hvort sem það er
dans, leiklist eða íþróttaviðburður
(hlær).“
Kristján segir það henta sér að
vera á sviði, hann noti þau verkfæri
sem þurfi til að tjá sig og sú tjáning
rati í leikhús. „En leiklist og það að
gæla við einhverja leikhúshefð er al-
gjörlega fjarri mér.“ Kristján segir
margt skemmtilegt að gerast í ís-
lensku leikhúsi en blöndun listgreina
mætti vissulega vera meiri. Allt sé
þetta tjáning á endanum.
Örvandi óöryggi
 Liðamótalausi leikhúslistamaðurinn Kristján Ingimarsson tekst á við sjálfan
sig, sköpunarþörf mannsins og þörfina fyrir að troða upp, í verkinu Creature
Ljósmynd/ Henrik Ohsten
Mannskepna Kristján er óárennilegur í verkinu Creature.
Eftir Jóhann Bjarna Kolbeinsson
jbk@mbl.is
HEIMILDARMYNDIN Heima,
sem fjallar um hljómsveitina Sigur
Rós, er besta heimildarmynd allra
tíma ef marka má kvikmyndavefinn
Internet Movie Database, Imdb.com.
Notendur vefjarins, sem er einn allra
vinsælasti kvikmyndavefur heims,
geta gefið hverri mynd einkunn frá
einum upp í tíu, og í flokki heimild-
armynda er Heima á toppnum með
meðaleinkunnina 8,7. Alls hafa rúm-
lega 2.400 manns gefið myndinni ein-
kunn, en 1.360 þeirra gáfu myndinni
fullt hús, eða einkunnina 10.
Slær út þekktar myndir
Þeir Sigur Rósar menn slá þar
með út heimildarmyndir um tónlist-
armenn á borð við Bob Dylan, Iron
Maiden, U2, Tom Petty, Nirvana,
The Who og Pink Floyd. Á meðal
annarra þekktra heimildarmynda
sem eru neðar á listanum má nefna
American Zeitgeist, The King of
Kong, Sicko og Bowling for Columb-
ine. Í öðru sæti listans er franska
heimildarmyndin Night and Fog sem
gerð var árið 1955 og fjallar um út-
rýmingarbúðir nasista í síðari heims-
styrjöldinni. Myndin er ekki langt frá
Heima því hún hefur meðaleinkunn-
ina 8,6.
Það var kanadíski kvikmyndagerð-
armaðurinn Dean DeBlois sem gerði
Heima árið 2006. Það ár fylgdi
DeBlois þeim Jónsa, Georg, Orra og
Kjartani eftir á tónleikaferðalagi
þeirra um Ísland, en með þeim í för
var strengjasveitin Amiina.
Heima er besta heimildar-
mynd heims á Imdb.com
Morgunblaðið/hag
Á heimavelli Jónsi á tónleikum Sigur Rósar í Laugardalshöll í nóvember.
 Slær út heimildarmyndir um Bob Dylan, Nirvana og U2
imdb.com/chart/documentary
Kristján hvetur fólk til þess að
taka ljósmyndir á sýningunni og
senda honum á foto@nean-
der.dk. Þetta segir hann mik-
ilvægan hluta verksins, að áhorf-
endur taki þannig þátt, enda var
efnt til samkeppni um bestu
myndina af sýningunni á vefnum
Alt om Köbenhavn, á meðan á
sýningum stóð í Kaupmanna-
höfn í nóvember í fyrra.
Myndirnar má skoða á vefnum
og er slóðin http://www.aok.dk/
node/31592/galleries.
Taktu myndir
Fá fína dóma í The New
York Times
Nánar um Creature á www.nean-
der.dk og www.leikhus.is