Embla - 01.01.1949, Blaðsíða 30

að sá kvittur koni ekki upp fyrr en löngu eftir hennar daga og á
rót sína að rekja til kvæða þeirra, sem Sapphó orti til vinstúlkna
sinna. Eins og Suðurlandabúum er títt, notar hún víða í kvæðum
þessum mjög sterk orð yfir tilfinningar sínar, en það hefur orðið
þyrnir í augum siðferðispostula miðaldanna. Þar fæst skýringin
á því, hvers vegna bækur hennar voru upprættar svo miskunnar-
laust. Ótal sannanir eru fyrir því, að Sapphó naut mikillar virð-
ingar hjá samtíðarmönnum sínum. Eftir dauða hennar voru
henni reistir minnisvarðar og mynd hennar greypt á peninga í
Mytilene, þar sem hún átti lengst heima. í mörg hundruð ár var
hún næst Hómer að frægð og vinsældum í Grikklandi. Sagt er, að
þegar spekingurinn Sólon var að bana kominn, hafi verið lesið
fyrir hann kvæði eftir Sapphó, og hafi hann þá óskað þess, að sér
mætti auðnast að lifa nógu iengi til þess að geta lært kvæðið
utanbókar. Þá er einnig til mynd á forngrísku skrautkeri af
Sapphó og Alkaiosi skáldi, þar sem þau stilla hörpur sínar. Sú
mynd er gerð nálægt hundrað árum eftir daga þeirra, og ber þess
ljósan vott, að þau hafa verið virt og ástsæl bæði.
í kveðskap sínum notar Sapplió ekki bókmál, heldur daglegt
mál eyjar sinnar, sem talið er að hafi verið fegurst af öllum aeolsk-
um mállýzkum á þeim dögum, hljómþýtt og auðugt mál, sem
var hæfur búningur fyrir hugmyndir og tilfinningar skáldsins.
Mörg af kvæðum Sapphóar eru ort undir bragarhætti þeim,
sem kenndur er við hana og nefndur Sapphóarháttur. Undir
þeim hætti er t. d. orkt kvæði Jóns Thoroddsens, „Hlíðin mín
fríða". Bragarhátturinn er þó ekki kenndur við hana vegna þess,
að hún hafi notað hann fyrst allra, heldur þykir hún hafa notað
hann af meiri snilld en aðrir. Að sjálfsögðu yrkir hún undir
fleiri háttum, og gætir mikillar fjölbreytni í gerð Ijóða hennar.
Þau eru ekki ort af stemningu, sem fer hjá eins og vindurinn,
í þeim er djúp alvara, sem hrífur iesandann og skilur eftir spor
sín í huga hans. Sapphó hefur ekki aðeins dáðst að skrauti og
glæsileik, hún iiefur einnig unnað fegurð náttúrunnar, og hún
hefur kunnað þá list að lýsa þeirri fegurð með einföldum, snjöll-
um orðum. Oft lýsir hún kvöldi eða nótt, bregður upp sönnum,
þokkafullum myndum af kyrrð og hvíld þessara stunda. Hún
28
EMBLA