Morgunblaðið - 02.07.2009, Page 4

4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. JÚLÍ 2009
einfaldlega betri kostur
Komdu og njóttu
góðra veitinga
Ekta danskt
smurbrauð
m/hangikjöti og kaffi
499,-
laugardaga 10-18 sunnudaga 12-18 mánudaga - föstudaga 11-19
s: 522 4500 www.ILVA.is
FRÉTTASKÝRING
Eftir Magnús Halldórsson
magnush@mbl.is
PER Callesen, Martti Hetemäki,
Tore Eriksen og Per Jensen, fulltrú-
ar Norðurlandanna í viðræðum við ís-
lensk stjórnvöld vegna láns hingað til
lands, greindu frá því í bréfi til Jóns
Sigurðssonar, fyrrv. stjórnarfor-
manns FME, hinn 15. maí að Ísland
þyrfti að virða skuldbindingar sínar
vegna innstæðutrygginga. Það atriði
var eitt af fimm atriðum sem Norð-
urlöndin settu sem skilyrði fyrir lána-
fyrirgreiðslu til Íslands.
Þannig var Icesave-samningur
milli Íslands, Hollands og Bretlands,
þess efnis að Ísland tæki ábyrgð á
lágmarksinnstæðutryggingum upp á
20.887 evrur á hvern, forsenda fyrir
lánum frá Norðurlöndum.
Þetta kemur fram í fyrrnefndu
bréfi frá 15. maí sem er meðal þeirra
gagna sem íslensk stjórnvöld hafa
gert opinber um viðræður vegna Ice-
save-reikninganna.
Hin skilyrðin voru skýr stefna í
ríkisfjármálum og áætlun um hvernig
á þeim skyldi haldið, samþykkt frá
Alþjóðagjaldeyrissjóðnum (IMF) um
að efnahagsáætlun sjóðsins og ís-
lenskra stjórnvalda verði framfylgt,
og skilvirkt upplýsingastreymi milli
fulltrúa Norðurlanda og Íslands sam-
hliða samskiptum við IMF.
Fyrrnefnd skilyrði komu til við-
bótar við önnur atriði sem gerðu ís-
lenskum stjórnvöldum ómögulegt
annað að en að samþykkja ábyrgð á
lágmarksinnstæðutryggingum, að
mati ríkisstjórnarinnar.
Lán Norðurlandanna til Íslands,
upp á 1,8 milljarða evra, var veitt með
því meginskilyrði að IMF aðstoðaði
Ísland úr þeim vanda sem hrun
bankakerfisins í byrjun október í
fyrra skapaði.
Óbeint var því sameiginleg aðstoð
Norðurlanda og IMF háð því að Ís-
land tæki á sig ábyrgð á Icesave-
reikningum vegna falls Landsbank-
ans. Íslensk stjórnvöld lögðu áherslu
á, skömmu eftir að bankarnir féllu, að
aðstoð IMF væri ekki háð því skilyrði
að Ísland tæki ábyrgð á lágmarks-
innstæðutryggingu vegna Icesave. Á
endanum var það svo að ábyrgðin á
Icesave-innstæðutryggingunum var
skilyrði fyrir lánafyrirgreiðslu og þar
með áætlun IMF og Íslands. Það mat
ríkisstjórnarinnar, að ekki sé hægt að
komast hjá ábyrgð á lágmarks-
innstæðutryggingu, byggir meðal
annars á þessum skilyrðum.
Forsenda aðstoðar
 Norðurlöndin settu fimm skilyrði fyrir lánafyrirgreiðslu
 Ábyrgð á lágmarksinnstæðutryggingum algjör forsenda
ÍSLENSK stjórnvöld birtu 30. júní sl. 68 skjöl sem tengjast Icesave-
samningum stjórnvalda við Breta og Hollendinga. Ekki eru þó öll skjöl er
tengjast málinu birt enn. Í tilkynningu stjórnvalda segir að leynd hafi verið
létt af hluta gagnanna. Sérstaklega segir að ekki megi birta öll gögnin op-
inberlega. Um 24 skjöl er að ræða sem þingmenn einir fá aðgang að.
Samkvæmt heimildum Morgunblaðsins fá þingflokkar að kynna sér
gögnin en ekki á tölvutæku formi. Þingmenn stjórnarandstöðuflokkanna
þurfa því að eyða nokkrum tíma í að kynna sér gögnin áður en endanleg
ákvörðun um Icesave-samninginn verður tekin.
Auk þess er önnur mappa á þingnefndarsviði Alþingis sem þingmenn
geta kynnt sér, þar sem enn meiri leynd er ríkjandi. Hún geymir m.a. fund-
argerðir frá samningafundum vegna Icesave-málsins. Mikil áhersla er lögð
á að halda upplýsingum í þeirri möppu leyndum þar sem um trúnaðar-
samskipti Íslands, Hollands og Bretlands er að ræða.
Fá ekki Icesave-gögnin í hendur
Morgunblaðið/Heiddi
Þung á brún Gylfi Magnússon viðskiptaráðherra, Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra og Steingrímur J. Sig-
fússon fjármálaráðherra voru þung á brún þegar Icesave-gögn voru kynnt.
Icesave Ábyrgðin gæti reynst
Íslandi dýr.
Norðurlöndin kröfðust þess að
Ísland tæki ábyrgð á lágmarks-
innstæðutryggingum. Annars
hefði ekkert lán fengist. Ábyrgð á
lágmarksinnstæðutryggingum
var forsenda aðstoðar frá IMF.
ÞAÐ getur kostað Íslending 245.000
krónur að leigja sér skutbíl í eina
viku, sem er meðaltímalengd á bíla-
leigubíl. Hefur verð á bílaleigubílum
nær tvöfaldast frá síðasta sumri.
Vilhjálmur Sigurðsson, sölu- og
markaðsstjóri hjá bílaleigunni Avis,
segir erlenda ferðamenn ekki eiga
að finna mikið fyrir hækkun, þar
sem allir samningar séu gerðir í
evrum en ekki íslenskum krónum.
Raunhækkun til þeirra sé því aðeins
um 5%. Út á við séu það Íslend-
ingar sem finni mest fyrir hækk-
uninni enda hafi allur kostnaður
bæði af lánum og við kaup á nýjum
bílum hækkað á móti hruni krón-
unnar.
Lægra gengi og dýrari rekstur
Björgvin Ingólfsson, fram-
kvæmdastjóri Bílaleigu Hertz á Ís-
landi, tekur í sama og streng og
segir rekstrarkostnað hafa hækkað.
„Nýir bílar hafa hækkað um 30%,
bílavarahlutir hafa hlaupið upp í
verði og þá hafa iðgjöld trygginga-
félaga líka hækkað gríðarlega.“
Hann bendir einnig á að stærstur
hluti þeirra ferðamanna sem hingað
koma sé búinn að bóka fyrirfram
hjá ferðaskrifstofum í sínu landi,
eina verðhækkunin sem sé hægt að
leyfa sér sé í gegnum netið. „Við
vorum að senda ferðaheildsölunum
verð allt frá september og fram í
desember til að selja fyrir okkur
núna í sumar. Það gefur auga leið
að við gátum ekki séð fyrir hið gríð-
arlega fall krónunnar sem varð í
bankahruninu, þannig að ég efast
um að við séum að ná inn fyrir
kostnaði.“
Björgvin segir verðhækkunina til
ferðaheildsala vera um 5-7% reikn-
að í evrum.
Steingrímur Birgisson, forstjóri
Bílaleigu Akureyrar, sagðist vera
með nánast sama verð og árið áður í
evrum og hafa í raun tekið gengis-
tapið mest á sig. Hann er hins veg-
ar bjartsýnn á sumarið enda aukn-
ing í bókunum erlendis frá sem bæti
upp innlendan samdrátt sem orsak-
ist af almennri kólnun hagkerfisins.
Getur kostað allt að 245.000 krónur að leigja skutbíl í viku
Verðgjá hjá bílaleigum milli inn-
lendra og erlendra ferðamanna
ÞEIR sem eru atvinnulausir eiga
ekki rétt til atvinnuleysisbóta fari
þeir í orlof jafnvel þó þeir hafi verið
án vinnu í lengri tíma og hafi því
ekki fengið greidda orlofsdaga frá
fyrri vinnuveitanda.
Vinnumálastofnun lítur svo á að
þeir sem eru atvinnulausir hafi
flestir unnið sér rétt til orlofstöku
og fengið greidda orlofsdaga frá
fyrri vinnuveitanda. Ljóst er hins
vegar að margir hafa verið at-
vinnulausir lengur en svo.
Virk atvinnuleit er skilyrði þess
að fá greiddar atvinnuleysistrygg-
ingar og litið er svo á að þeir sem
fara í orlof teljist ekki í virkri at-
vinnuleit á meðan. haa@mbl.is
Atvinnulausir eiga ekki
rétt á bótum í orlofi
FRÉTTASKÝRING
Eftir Sigrúnu Rósu Björnsdóttur
sigrunrosa@mbl.is
VINNUMÁLASTOFNUN er nú
farin að samkeyra færslur sínar við
staðgreiðslugrunn ríkisskattstjóra
(RSK), í því skyni að fá fram allar
þær tekjur sem gefnar hafa verið
upp til skatts en mismunandi tekjur
geta haft áhrif á rétt til atvinnuleys-
isbóta.
„Með þessu náum við fram bættu
eftirliti, þar sem við getum séð
tekjur þeirra sem hafa ekki gefið
þær upp hjá okkur. Við munum sjá
þær strax,“ sagði Gissur Pétursson,
forstjóri Vinnumálastofnunar.
„Hingað til höfðum við ekki hug-
búnað í svona vinnslu og unnum
þetta eftir á en fáum nú þessar upp-
lýsingar jafnharðan og þær eru til-
búnar hjá RSK. Það eru því að koma
fram mun ýtarlegri upplýsingar um
þær tekjur sem einstaklingar hafa
haft og áttu að gefa upp, sem hafa þá
bein áhrif á útreikninginn.“
Gissur sagði að í raun væri ekki
verið að gera neitt nýtt, bara gera
það fyrr og með skilvirkari hætti.
„Við erum að fá miklu fleiri at-
hugasemdir en áður og þarna eru
um 1.700 einstaklingar með tekjur
sem þeir höfðu ekki gert grein fyrir
og við þurfum að leita skýringa á.
Við þurfum þá að endurreikna,
skerða og jafnvel fella niður bætur.“
Aðspurður sagði Gissur að mis-
jafnt væri hvers konar tekjur væru
ekki gefnar upp á umsóknum til
þeirra. Um væri að ræða alls kyns
eingreiðslur og uppgjör vegna slysa
og bóta, sem gæti jafnvel hlaupið á
hundruðum þúsunda. Þá var í einu
tilfelli um að ræða milljónir króna.
Þurfa að fá útskýringar
Gissur segist eiga von á að það séu
í sjálfu sér til útskýringar á þessum
tekjum í mörgum tilvikum. Í út-
sendu bréfunum sé útskýrt um
hvaða tekjur er að ræða og hvernig
eigi að koma upplýsingum til
Greiðslustofunnar.
„Af þessum 1.700 bréfum sem við
sendum koma örugglega útskýr-
ingar frá stærstum hluta þeirra.
Væntanlega munu einhverjir ekki
geta skýrt af hverju þeir gáfu ekki
upp tekjurnar. Í einhverjum til-
fellum koma einstaklingar svo til
með að missa bótarétt með hliðsjón
af þeim tekjum sem um ræðir.“
Atvinnuleysisbætur voru greiddar
út í gær. Alls greiddi Vinnu-
málastofnun nær fimmtán þúsund
einstaklingum tæpa 1,9 milljarða
króna.
Vantar upplýs-
ingar frá 1.700
atvinnulausum
Vinnumálastofnun hefur óskað
eftir því að 1.700 umsækjendur
um atvinnuleysistryggingar skili
inn upplýsingum um tekjur, áður
en þeir fá greiðslur úr Atvinnu-
leysistryggingasjóði.
16.965
atvinnulausir í dag