Morgunblaðið - 02.07.2009, Blaðsíða 15

SPILAVÍTUM og spilasölum verður
lokað um allt Rússland í dag en með
nýjum lögum hefur fjárhættuspil
verið bannað nema í ystu og óað-
gengilegustu afkimum hins víðlenda
ríkis.
Vladímír Pútín, fyrrverandi for-
seti og núverandi forsætisráðherra,
beitti sér fyrir setningu laganna árið
2006. Var tilgangurinn sá að draga
úr vaxandi spilafíkn en Pútín sagði
einu sinni, að spilafíknin væri jafnvel
verri viðureignar en áfengisfíknin.
„Spilavítinu hefur verið lokað lög-
um samkvæmt,“ sagði á skilti á Kor-
on-spilavítinu í Novy Arbat, götu í
miðborg Moskvu, sem kölluð hefur
verið „Las Vegas Rússlands“ vegna
mikils aragrúa af spilavítum og
spilasölum.
Stjórnvöld hafa komið á fót sér-
stakri sveit til að fylgja lögunum eft-
ir en aðeins í Moskvu skipta spilavít-
in og spilasalirnir mörgum hundr-
uðum.
Ljóst er, að tugþúsundir manna
munu missa vinnuna vegna bannsins
en frá því er þó sú undantekning, að
Spilavíti og spilasalir
bönnuð í Rússlandi
Fá aðeins að starfa
í fjórum afskekkt-
um héruðum
Reuters
Leiknum lokið Starfsmaður spilasalar í Moskvu tekur sundur spilakassa.
Þá má nú aðeins nota í fjórum útkjálkum hins víðlenda Rússlands.
spilavíti má reka í fjórum fjörrum
héruðum. Eru þau Kalíníngrad; við
Azovshaf; í Altaí-héraði í Síberíu og í
Prímorye-héraði, rétt við Norður-
Kóreu.
Eyðileggjandi fíkn
Spilavítin og spilasalirnir spruttu
upp eins og gorkúlur eftir hrun Sov-
étríkjanna 1991 og voru þá mikið
stunduð af nýríka fólkinu og alls
kyns undirheimalýð. Fíknin fer hins
vegar ekki í manngreinarálit og
þeim hefur fjölgað mikið, sem hafa
eyðilagt sína eigin tilveru og annarra
við spilaborðið.
Sergei Kakejev, sem nú hefur
misst vinnuna, segist samt ánægður
með bannið: „Ég hef séð hvernig
sumir vina minna hafa ánetjast og
farið illa með sig og sína nánustu,“
sagði hann. svs@mbl.is
Fréttir 15ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. JÚLÍ 2009
„ÞAÐ er ekki orðið of seint,“ sagði Mir
Hossein Mousavi, leiðtogi írönsku
stjórnarandstöðunnar, í yfirlýsingu á
vefsíðu sinni til stuðningsmanna í gær.
Hann hvatti landsmenn til að halda
áfram baráttunni fyrir rétti sínum og
krafðist þess að fólk fengi frelsi til að
safnast saman, frelsi fjölmiðlunar og
vefmiðla yrði tryggt og að möguleiki
yrði gefinn á frjálsum sjónvarpsstöðv-
um.
Mousavi og fleiri stjórnarandstöðumenn kröfðust þess að
efnt yrði til kosninga í landinu á nýjan leik. Útgáfa dagblaðs
Mehdi Karroubi, annars fyrrverandi forsetaframbjóðanda,
var stöðvuð eftir að hann lýsti endurkjör Mahmouds Ah-
medinejads ógilt og nýja stjórn landsins ólöglega.
Vill vernda réttindi almennra borgara
Verndararáð Írans lýsti forsetakosningarnar löglegar
fyrr í vikunni. „Meirihluti samfélagsins sem ég tilheyri mun
ekki viðurkenna lögmæti ríkisstjórnarinnar,“ sagði Mou-
savi og krafðist þess jafnframt að „byltingarbörnin“ yrðu
leyst úr haldi.
Hann sagðist hafa í hyggju, ásamt fleiri stjórnmála-
mönnum, að mynda samtök til verndar réttindum al-
mennra borgara og atkvæðum þeirra sem hefðu verið troð-
in undir í kosningunum. Þeir vildu „birta gögn um svikin og
óregluna og hefja rannsókn,“ sagði Mousavi.
Hvetur Írana til að berjast
Í HNOTSKURN
»Basij-sveitir yfirvalda hafasakað Mousavi um þátt-
töku í níu brotum gegn stjórn-
inni og gæti refsingin þýtt 10
ár í fangelsi.
» Íranska klerkastjórninhefur sagt að Mahmoud
Ahmadinejad verði svarinn í
embætti forseta fyrir 26. júlí.
 Mousavi segir ekki orðið of seint að berjast fyrir mannréttindum í Íran
 Stjórnarandstöðumenn vilja mynda samtök til að tryggja rétt borgaranna
Mir Hossein Mousavi
ÞESSI „friðarmerki“ fyrir framan Ríkisþingshúsið í
Berlín eru sniðin eftir gömlum, rómverskum hertákn-
um og eru hluti af sýningu þar sem þess er minnst, að
2.000 ár eru frá orrustunni miklu í Tevtóborgarskógi
árið 9 e.Kr. Þá gjöreyddu germanskir þjóðflokkar
þremur rómverskum herdeildum. svs@mbl.is
Reuters
2000 ár frá orrustunni í Tevtóborgarskógi
Friður og frelsi í stað stríðs
UNDNAR gúrk-
ur, skrítnar gul-
rætur og dröfn-
óttir sveppir
verða brátt aftur
á borðum hjá
íbúum Evrópu-
sambandsins.
Ástæðan er sú,
að búið er að af-
nema 20 ára
gamalt bann við
öllum frávikum frá því venjulega.
Í Evrópusambandinu er nú unnið
að því að grisja reglugerðaskóginn
og því verða alls kyns boð og bönn
afnumin. Talið er, að allt að 20%
ávaxta og alls kyns jarðargróða
hafi verið hent vegna þess, að þau
stóðust ekki útlitskröfur. svs@mbl.is
Banni við ljótu
ávöxtunum aflétt
í ESB-ríkjunum
Ekki fríð en jafn
góð fyrir því.
DANSKIR vís-
indamenn hafa
slegið því föstu,
að hafís á norð-
urhveli hafi ekki
verið minni en nú
í 800 ár eða frá
byrjun 13. aldar.
Niðurstaða
byggist á rann-
sóknum á logg-
bókum skipa frá
um 1500, á íslenskum upplýsingum
um hafís, á ískjörnum og árhringj-
um trjáa. svs@mbl.is
Hafísinn hefur ekki
verið minni í 800 ár
Heyrir svona gam-
an sögunni til?
BÚIST er við, að fyrir lok þessa árs
verði kínverskt flugfélag, Spring
Airlines, fyrst til að losa sig við
flugvélarsætin og bjóða í þeirra
stað upp á stæði.
Með þessu móti verður unnt að
fjölga farþegum í hverri ferð um
40% og lækka um leið fargjaldið um
20%. Hafa Airbus-verksmiðjurnar
fyrir sitt leyti samþykkt þetta fyrir-
komulag svo fremi alls öryggis sé
gætt. Raunar á fólk ekki að standa í
fæturna alla leið, heldur sitja á eins
konar barstólum búnum sætis-
beltum. svs@mbl.is
Til útlanda í stæði
eða bundin á barstól
BANDARÍSKIR læknar eða sér-
fræðinganefnd skipuð þeim hafa lagt
til við yfirvöld, að aðgangur að vin-
sælasta verkjalyfinu, paracetamol
eða panodil, verði takmarkaður og
það gert lyfseðilsskylt.
Paracetamol er afar virkt efni en
ofnotkun þess getur valdið alvarlegri
skemmd í lifur og jafnvel dauða. Í
Danmörku og á Norðurlöndum heita
þessi verkjalyf ýmist Panodil, Pinex,
Pamol eða Paracetamol og eru mjög
vinsæl. Á síðasta ári var Paraceta-
mol í þriðja sæti yfir mest seldu lyfin
í Danmörku.
Danskir læknar segja, að nauð-
synlegt sé að fara varlega en benda
á, að paracetamolneyslan í Dan-
mörku og í Evrópu sé minni en í
Bandaríkjunum. Þar sé að auki að
finna paracetamol í ýmsum öðrum
lyfjum, til dæmis hóstasaft, án þess
fólk viti af því. Ráða þeir fólki til að
huga vel að innihaldi annarra lyfja,
sem það tekur ásamt paracetamol,
enda geti of stór skammtur leitt til
hættulegrar eitrunar og alvarlegs
lifrarsjúkdóms.
Læknar
vara við
verkjalyfi
Ofnotkun hættuleg
FYRIR 24 árum voru 44% allra
bestu langhlauparanna evrópskir.
Aðeins 12% þeirra voru frá Kenía.
Nú eru 69% bestu langhlauparanna
afrískir og þar af 47% frá Kenía.
Ekki fer á milli mála, að Afríku-
menn eru vel fallnir til hlaupa og þá
ekki síst fólk frá álfunni norðaust-
anverðri, til dæmis Kenía og Eþíóp-
íu. Á því er auðvitað einhver líf-
fræðileg skýring en hún hefur samt
sem áður vafist fyrir mönnum, það
er að segja þar til nú.
Henrik B. Larsen og samstarfs-
menn hans á ríkissjúkrahúsinu í
Kaupmannahöfn segjast vera
komnir með skýringuna og kynntu
þeir hana á ráðstefnu í Ósló.
Sama súrefnisupptaka
Rétt er að nefna, að ein lífseig-
asta kenningin hefur verið sú, að
Keníamenn og aðrir, sem búa hátt
yfir sjávarmáli, bæti sér upp súr-
efnisskortinn með aukinni getu
lungnanna til að taka upp súrefni.
Vegna þess séu þeir úthaldsgóðir í
langhlaupi. Þessari kenningu hefur
nú verið kollvarpað með ýtarlegum
rannsóknum í Þýskalandi. Að þessu
leyti er enginn munur á Evrópu-
mönnum og Afríkumönnum.
Larsen og félagar hans komust
hins vegar að því, að líkamsmassi
Afríkumanna er minni en Evrópu-
manna. Þeir eru með öðrum orðum
grennri og oft leggjalengri en
mestu munar þó, að beinamassi í
fótum þeirra er 400 g minni en í
Evrópumönnum. Vegna þessa nota
þeir 10% minni orku í langhlaupi en
Evrópumenn. svs@mbl.is
Léttari og beina-
massinn minni
Segjast vera með
skýringuna á hlaupa-
getu Afríkumanna
Léttur á fæti Keníski hlauparinn
Lezan Kimutai sprettir úr spori.