Morgunblaðið - 19.09.2009, Blaðsíða 43

Menning 43FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 19. SEPTEMBER 2009
Ég hef lengi spáð í
af hverju Íslendingar
og Færeyingar þekkja ekki
tónlistina hvorir hjá öðr-
um44
»
Í DAG kl. 14 opnar tónlistar-
og myndlistarmaðurinn Jó-
hann G. Jóhannsson mál-
verkasýningu í Tjarnarsal Ráð-
húss Reykjavíkurborgar. Á
sýningunni verða um 40 verk
til sýnis og sölu. Flest verk-
anna eru unnin á
árunum 2008-9. Nokkur verk
eru frá síðustu sýningu Jó-
hanns Tindar & Pýramídar
sem var haldin á sama stað
2004. Þar var Jóhann að glíma við
þríhyrningsformið og heldur sú glíma áfram í
flestum nýjustu myndum Jóhanns
með undantekningum þó. Sýningin stendur yfir
frá 19.-30. september.
Myndlist
Jóhann G. opnar
málverkasýningu
Jóhann G.
Jóhannsson
Í DAG verður opnuð
sýningin Heilbrigð
æska, pönkið og Kópa-
vogurinn 1978-1983.
Sýningin verður opnuð
kl. 15 og er haldin í Tón-
listarsafni Íslands við
Hábraut 2 í Kópavogi.
Klukkan 15.30 hefjast tónleikar á efri hæð hússins
þar sem gamlar pönkhljómsveitir í bland við
nýjar troða upp. Tilgangur sýningarinnar er að
varpa ljósi á pönkmenninguna í Kópavogi á ár-
unum 1978-1983. Auk þess verður farið yfir sögu
pönksins á Íslandi og verða munir frá tímabilinu
almennt til sýnis. Sveitir eins og Fræbbblarnir,
Snillingarnir, Taugadeildin og Þeyr rekja allar
sögu sína til bæjarins að einhverju leyti.
Sagnfræði
Pönkið og Kópa-
vogurinn
Kópavogspönkarar.
ORÐATILTÆKIÐ
ekki er allt sem sýn-
ist á svo sannarlega
við á hinni fræðandi
barna- og fjöl-
skyldusýningu Blik-
smiðju, sem nýlega
var opnuð á Kjar-
valsstöðum.
Næstkomandi laugardag kl. 14 verður
fræðslufulltrúi Listasafns Reykjavíkur í saln-
um og tekur á móti fjölskyldufólki. Bliksmiðjan
er unnin út frá sýningunni Blik, sem er í vest-
ursal Kjarvalsstaða, en þar er sjónum beint að
listaverkum nokkurra, íslenskra listamanna
sem fela í sér sjónblekkinguog leik að upplifun
augans.
Myndlist
Bliksmiðjan á Kjar-
valsstöðum
Frá Kjarvalsstöðum.
Etir Árna Matthíasson
arnim@mbl.is
SIGURÐUR Pálsson hefur lengi verið meðal helstu rithöf-
unda okkar sem ljóðskáld, skáldsagnahöfundur og mik-
ilvirkur þýðandi, en hann hefur einnig gefið út eina bók
ævisögulegs eðlis. Bókmenntafræðistofnun Háskóla Ís-
lands efnir til málþings til heiðurs Sigurði í dag í samstarfi
við Þjóðleikhúsið, en þingið verður haldið í Kassanum í
Þjóðleikhúsinu og hefst kl. 13:00.
Fyrir tveimur árum sendi Sigurður frá sér bókina Minn-
isbók og hlaut fyrir Íslensku bókmenntaverðlaunin. Gunn-
þórunn Guðmundsdóttir, dósent í bókmenntafræði, er ein
af þeim sem þátt taka í málþinginu og hyggst einmitt fjalla
um Minnisbók Sigurðar. Hún segir að meðal þess sem hún
skoði sé það hvers vegna Sigurður kýs að taka fyrir það
tímabil sem hann gerir og einnig hvernig hann fjalli um
minnið; hvernig minnið sé í stöðugri endurmótun og móti
okkur sjálf, „en ég skoða þetta út frá kenningum um tengsl
frásagnar og minnis, hvernig við erum alltaf að segja sögu
um okkur sjálf, hvort sem við erum að segja öðrum hana
eða okkur sjálfum, og mótum þannig sjálfsmynd okkar“.
Tilraun um sjálfið
Gunnþórunn segir að í Minnisbókinni sé Sigurður að
velta því fyrir sér hvað hafi orðið um unga manninn sem
hélt út í heim í leit að sjálfum sér og reyndi sig við heiminn;
„sá sem skrifar löngu síðar er að reyna að átta sig á hvað
varð úr þessum unga manni, mjög meðvitaður um það hvað
hann var ungur og óreyndur og gerir grín að sjálfum sér en
stendur samt með sér eins og hann segir á einum stað. Því
þótt það sé fullt af húmor í bókinni þá er líka elska þar, en
þó greinilegt bil á milli þessara radda; tvítuga drengsins úti
í heimi og mannsins sem situr og skrifar um hann löngu síð-
ar“, segir Gunnþórunn og bætir við að Minnisbókin sé ekki
sagnfræði, hún sé miklu frekar tilraun um sjálfið, enda taki
Sigurður það fram að einstakir atburðir skipti ekki máli
heldur andrúmsloftið eða tilfinningin eða eitthvað slíkt sem
hann reyni að miðla eða endurlifa eftir einhverjum leiðum,
„oft eru menn að reyna að endurupplifa fortíðina í gegnum
sjálfsævisögur, en líka má segja að í Minnisbókinni sé Sig-
urður að reyna að greina hvenær hann varð skáld“.
Sigurður Utan gátta
 Bókmenntafræðistofnun heldur málþing til heiðurs Sigurði Pálssyni
 Málþingið haldið í leikmynd í Kassa Þjóðleikhússins
Morgunblaðið/Kristinn
Skáldið Sigurður Pálsson er einn af okkar helstu höfundum og hefur sýslað við ýmsa geira
bókmenntalistarinnar á farsælum ferli; hefur m.a. ort, þýtt, skáldað og rifjað upp.
FYRSTU tónleikar nýs starfsárs Kammer-
músíkklúbbsins verða í Bústaðakirkju á
sunnudagskvöldið kemur klukkan 20. Að
vanda stendur klúbburinn, sem var stofnaður
árið 1957, fyrir fimm tónleikum í vetur og eru
mismunandi áherslur á tónleikunum.
„Við erum venjulega ekki með mikinn söng
en ætlum að bregða út af því á sunnudaginn,“
segir Runólfur Þórðarson, einn stjórnarmanna
Kammermúsíkklúbbsins. „Við fengum Alinu
Dubik messósópran til að flytja rússnesk ein-
söngslög eftir Shostakovich, Tchaikovsky og
Rachmaninov. Okkur langaði til að heyra þessi
lög, hún kann málið og er frábær söngkona og
því leituðum við til hennar. Hún syngur félagið
inn í veturinn. Ástríður Alda Sigurðardóttir
leikur með henni á píanó og þær eru báðar að
koma fram hjá okkur í fyrsta sinn. Í tveimur
verkanna leikur maður Alinu, Zbigniew Dubik,
með á fiðlu.“
Eftir hlé á tónleikunum á sunnudagskvöldið
flytja Ástríður Alda, Ari Þór Vilhjálmsson
fíðluleikari og Margrét Árnadóttir sellóleikari
Tríó í d-moll op. 49 eftir Felix Mendelssohn.
Saxafónkvartett í fyrsta sinn
Á tónleikum klúbbsins í október leika Sig-
rún Eðvaldsdóttir, Zbigniew Dubik, Helga
Þórarinsdóttir og Bryndís Halla Gylfadóttir
strengjakvartetta eftir Joseph Haydn, Mozart
og Beethoven. „Þetta er annar af tveimur síð-
ustu kvartettum Haydns, opus 77 númer 1, og
sá í A-dúr opus 18 númer 5 eftir Beethoven, en
það vill svo til að hann hefur einhverra hluta
vegna orðið frekar útundan hjá okkur gegnum
tíðina en aðrir,“ segir Runólfur.
„Á þriðju tónleikunum, 22. nóvember, sér
Camerarctica um dagskrána. Fyrir hlé verður
barokkmúsík, tríósónata eftir Buxtehude, og
leikið á barokkhljóðfæri. Eftir hlé verður Klar-
inettukvintettinn eftir Brahms auk strengja-
kvartetts númer 11 eftir Dimitri Shostakovich.
Síðustu árin höfum við flutt að minnsta kosti
einn kvartetta hans og nú er hringnum lokað.
Þetta er sá síðasti sem við áttum eftir að
flytja.“
Á tónleikunum í janúar býður klúbburinn
upp á nýjung, Íslenska saxófónkvartettinn.
„Það er nýnæmi og við erum spenntir að heyra
dagskrána. Sigurður Flosason er maðurinn á
bak við þetta og þau leika verk eftir Alexander
Glazunov, Jean-Baptiste Singelée og Florent
Schmitt,“ segir Runólfur. Á lokatónleikum
starfsársins, í febrúar, flytur Tríó Nordica pí-
anótríó eftir Haydn, Beethoven og Tchai-
kovsky.
Söngurinn gleður
Rússnesk einsöngslög verða flutt á fyrstu tón-
leikum Kammermúsíkklúbbsins á starfsárinu
Morgunblaðið/Eggert
Þær koma fram Ástríður Alda Sigurðardóttir píanóleikari og Alina Dubik mezzosópran.
HAGÞENKIR,
félag höfunda
fræðirita og
kennslugagna,
hefur veitt árlega
starfsstyrki til
ritstarfa og til
gerðar fræðslu-
og heim-
ildamynda. Í ár
var sótt um 29
starfsstyrki til
ritstarfa og nam heildarupphæðin
sem sótt var um rúmum 15 millj-
ónum króna. Til ráðstöfunar voru 10
milljónir og úthlutað var styrkjum
til 26 verkefna. Átta fengu hæsta
styrk, 600.000 kr. Aðalsteinn Ing-
ólfsson, vegna verks um feril Haf-
steins Austmann myndlistarmanns,
Auðunn Arnórsson vegna verks um
aðildarviðræður við Evrópusam-
bandið, Gunnar Hersveinn vegna
bókarinnar Mannspor, Rannveig
Lund vegna lestrar- og vinnubóka,
Sigurður Gylfi Magnússon vegna
bókarinnar Iceland: A Wasteland
with Words, Viðar Þorsteinsson
vegna bókarinnar Palestína – landið
á bak við múrinn, Þorleifur Frið-
riksson vegna Hulduþjóða – litlar
þjóðir í evrópska þjóðarhafinu, og
Þóra Elfa Björnsson og Haraldur
Blöndal vegna orðasafns.
Styrk að upphæð 500.000 kr. hlutu
Hilma Gunnarsdóttir vegna Kynlífs-
bókarinnar og Jón Yngvi Jóhanns-
son vegna kennslubókar í bók-
menntafræði.
Styrki að upphæð 400.000 kr.
hlutu Bjarni Guðmundsson, Magnús
Guðmundsson og Bjarki Bjarnason
og þeir Guðni Th. Jóhannesson,
Guðmundur Sverrir Þór og Krist-
björn Helgi Björnsson. Þrettán
hlutu styrki sem námu 350 til
150.000 kr.
Fjögur handrit styrkt
Þá voru fjórar umsóknir vegna
handritagerðar styrktar, samtals
900.000 kr. Styrki að upphæð
300.000 kr. hlutu Ásta Sól Kristjáns-
dóttir og Berghildur Erla Bern-
harðsdóttir fyrir Listin að lifa og
Kristinn Schram fyrir heim-
ildamynd um slóðir Gísla Súrssonar.
Þá hlutu Ari Trausti Guðmundsson
og Eggert Þór Bernharðsson
150.000 kr. styrk.
Útdeildu 10
milljónum
Hagþenkir veitir
styrki til 30 verkefna
Aðalsteinn
Ingólfsson
Sigurður Pálsson er ekki margorður
um þátttöku sína í málþingi um hann
sjálfan: „Ég á að segja nokkur orð að
lokum,“ segir hann, „og ætla einmitt að
segja nokkur orð að lokum.“
Sigurður fæst þó til að segja meira
þegar á hann er gengið og meðal ann-
ars það að honum hugnist það vel að
haldið sé málþing um lifandi rithöf-
unda, því menn hafi verið gjarnir á að
ræða helst um þá sem eru látnir, sem
séu orðnir endanleg stærð, en lifandi
höfundar geti tekið upp á hverju sem
er. „Látinn rithöfundur er eins og eyja
sem er skýrt afmörkuð, hægt að sigla í
kringum og kortleggja, en lifandi höf-
undar geta farið í allt aðra átt en fræð-
ingar búast við. Fyrir vikið hafa menn
verið ragir við að fjalla um þá, en Bók-
menntafræðistofnun ætlar að gera það
með málþingum eins og þessu, sem er
vel.“
Nokkur orð að lokum